İdlib'de Rusya ile derin pürüz

 

YENİ MESAJ / DETAY HABER

 

Türkiye, İdlib'in güneyindeki Murik'te bulunan ve bir yılı aşkın süredir etrafındaki bölgeleri Suriye ordusunun kontrolüne geçen 9 numaralı gözlem noktasından askerlerini çekti. Gözlem noktası, daha kuzeyde Türkiye'nin desteklediği muhalif güçlerin kontrolündeki bir bölgeye taşındı. Bu hafta Pazartesi günü başlayan taşınma büyük ölçüde tamamlandı. Ancak gözlem noktasını çevreleyen ve Türk ordusunun ördüğü duvarın betonlarının da kuzeydeki yeni noktaya taşınması planlanıyor.

 

İkmal zorlaştı

 

Zaman zaman saldırıların hedefi olan 9 numaralı gözlem noktası ile birlikte TSK'nın Suriye ordusunun kontrolündeki bölgede kalan başka gözlem noktaları da bulunuyor. Bir Türk güvenlik yetkilisi sadece Murik'teki noktanın taşınmasının nedeniyle ilgili olarak, "Takviye ve ikmal yapmanın zorlaştığı bu nokta için askeri ve stratejik bir karar verilmesi gerekiyordu" dedi. Türk güvenlik yetkilisi ayrıca Ağustos 2019'dan beri Rusya'nın desteğiyle süren ikmal ve takviyenin zorlaştığı bilgisini verdi. Burada asıl soru, Rusya artık bunun için yardımcı olmuyor mu? Suriyeli muhalif bir savaşçının verdiği bilgiye göre olmuyor. Bir haftadan uzun süredir gıda gibi temel lojistik desteğin Murik'teki gözlem noktasına erişimi sağlanamadığını belirten Suriyeli savaşçıya göre Ruslar, bu şekilde Türkiye üzerinde baskı kurmaya çalışıyor.

 

Rus gazetesinden ilginç haber

 

Rusya'da yayın yapan Nezavisimaya gazetesi de, Rusya'nın Murik'teki dahil bazı gözlem noktalarına ikmali engellediği, bunun üzerine Türkiye'nin bu noktaları muhaliflerin olduğu bölgelere taşıma kararı aldığını yazdı. Ankara ise Şam yönetiminin bu gözlem noktasının çevresinde eylemler organize ettiğini, etrafına keskin nişancılar yerleştirildiğini ve güvenliği sağlamanın zorlaştığını belirtiyor. Daha önce Şam'ın bu adımlarına Rusya, gözlem noktası çevresindeki 'tampon görevi gören' askerleri aracılığıyla kısmen de olsa engel oluyordu. Murik çevresine de Ağustos 2019'da Rus askerleri gönderilmişti. Türk güvenlik yetkilisi, Suriye ve Türkiye istihbaratları arasında, İdlib'deki Türk-Rus Ortak Koordinasyon Merkezi'nde sahadaki koordinasyon için görüşmeler yürütüldüğünü söyledi. Böylece gözlem noktalarına ikmal, konvoyların geçişi ve yaralıların taşınması gibi ihtiyaçların güvenlik içinde sağlanmaya çalıştığını belirtti. Bu görüşmelerin son dönemde sürüp sürmediği bilinmiyor.

 

Görüşmeler sürüyor

 

Ağustos ayından bu yana dışişleri, istihbarat ve askerden oluşan Türk ve Rus heyetler, İdlib'le ilgili görüşmelerini sürdürüyor. 15-16 Eylül'de Ankara'da yapılan görüşmelerde Rus basınına göre Rusya, Türkiye'nin bazı gözlem noktalarından çekilmesini istemiş; Türkiye karşılığında bazı şartlar sunmuştu. Rusya şartları kabul etmeyince, çekilme konusunda uzlaşılamamıştı. Ankara, Eylül 2018'de Soçi'de varılan İdlib anlaşmasında belirlenen sınırlara geri dönülmesini ve M4 karayolunda yürütülen ortak devriyelerin, anlaşma yapıldığı dönem muhaliflerin kontrolünde olan M5 karayolunda da yapılmasını talep ediyordu.

 

Libya ve Karabağ etkiledi

 

Libya'da da birbiriyle savaşan karşı tarafları destekleyen Ankara ve Moskova, Eylül sonrası da görüşmelere devam etti. Bu sırada Dağlık Karabağ'da da çatışmalar başladı ve burada da iki başkentin tutumu farklıydı. Bunun ardından Rusya, görüşmelere yakın bir Türk yetkiliye göre "Üç farklı sahadaki durumu dengelemek için" Türkiye'nin M4'ten de çekilmesini istedi. Türkiye bu talebi kabul etmedi. Bu sırada Rusya, Türkiye ile 15 Mart'tan bu yana süren ortak devriyelere de katılmadı. 14 Ekim'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında Dağlık Karabağ'daki çatışmalar başladıktan sonra yapılan ilk telefon görüşmesinden 5 gün sonra, Türk ordusu en güneydeki gözlem noktasından çekilmeye başladı.