‘Hayat olmaksızın hep diridir’

Ebu Hamza şöyle rivayet etmiştir:

Nafi b. Ezrak Ebu Ca'fer (Muhammed Bâkır aleyhisselâm)'a sordu ki: "Bana Allah'ın ne zaman var olduğunu anlat?"

Buyurdu ki: "Ne zaman yoktu ki, sana ne zaman olduğunu anlatayım? Daima olan ve asla yok olmayan bir, hiçbir şeye muhtaç olmayan (Samed), eş ve çocuk edinmeyen Allah, münezzehtir."

Ahmed b. Muhammed b. Ebu Nasr şöyle rivayet etmiştir:

Belh nehrinin ötesinden (Maveraunnehir) bir adam, Ebu'l-Hasan er-Rıza (Ali b. Musa aleyhisselâm)'ın yanına geldi ve dedi ki:

"Sana bir soru soracağım, eğer bu soruya benim düşündüğüm gibi cevap verirsen senin imamlığını kabul edeceğim."

Ebu'l-Hasan (Ali b. Musa aleyhisselâm) dedi ki: "İstediğini sor."

Adam şöyle dedi: "Bana Rabbinin ne zamandan beri var olduğunu, nasıl var olduğunu ve neye dayandığını söyle?"

Ebu'l-Hasan (aleyhisselâm) dedi ki: "Allah Tebareke ve Teâlâ neresiz, (mekânsız) nereyi, (mekânı) nere (mekân) yapandır. Ve nasılsız, (keyfiyetsiz) nasılı, (keyfiyeti) nasıl (keyfiyet) yapandır. O, kudretine dayanır."

Bunun üzerine adam yerinden kalktı, alnından öptü ve dedi ki: "Allah'tan başka ilâh olmadığına, Muhammed'in Allah'ın Resulü olduğuna, Ali'nin, Allah Resûlü'nün vasisi olduğuna, ondan sonra Resûlullah (sallallahu aleyhi ve âlihi)'nin yerine geçtiğine, siz imamların doğru sözlü olduklarınıza ve senin de onlardan sonra onların görevini üstlendiğine şahitlik ederim."

Basir şöyle rivayet eder: Bir adam Ebu Ca'fer (Muhammed Bâkır aleyhisselâm)'ın yanına geldi ve dedi ki: "Bana Rabbinin ne zamandan beri var olduğunu söyle?"

İmam buyurdu ki: "Yazıklar olsun sana! Ancak bir zaman var olmayan şey hakkında ne zaman oldu, denir. Benim yüce Rabbim, her zaman vardı ve her zaman nasılsız (keyfiyetsiz) diridir. Allah hakkında '... oldu' olmaz. Oluşu için de 'oldu ve nasıl oldu' nitelemesi olmaz. O'nun için 'nerede' (mekân) yoktur. Bir şeyin içinde değildir. Ve bir şeyin üzerinde de değildir. Özel mekânı için bir yer meydana getirmemiştir. Varlıkların oluşmasından sonra güçlenmemiştir ve hiçbir şey olmadan önce de zayıf değildi.

Bir şey meydana getirmemişken korku hissetmiyordu. Zihinde tasavvur edilen hiçbir şeye benzemez. Varlıkların yaratılmasından önce egemenlikten uzakta değildi ve varlıkların ortadan kalkmasından sonra da egemenlikten uzaklaşmaz. Hayat olmaksızın hep diridir. Bir şey meydana getirmeden önce güçlü hükümdardı. Evreni var ettikten sonra da karşı durulmaz güç sahibi hükümdardır. Varoluşu için nasıllık söz konusu değildir. Nerede oluş O'nun için yoktur, sınırı söz konusu değildir.

Kendisine benzeyen bir şeyle tanınmaz. Uzun süre kalmaktan dolayı yaşlanmaz. Hiçbir şeyden korkmaz. Aksine bütün varlıklar Onun korkusundan titrerler. Sonradan olma bir hayatı olmaksızın diriydi. Vasfedilir bir oluşu, sınırlandırılabilir bir nasıl oluşu ve kavranabilir bir nerede oluşu veya bir şeye komşu olabilir bir mekânı yoktur. Bilâkis O, diridir, tanınandır, hükümrandır, daima güç ve egemenlik sahibidir. Dilediğini, dilediği zaman dileyişiyle yarattı.

Sınırlandırılamaz, parçalanamaz, yok edilemez. 'O'nun yüzü hariç, her şey helak olacaktır.' (Kasas, 88).'Yaratma ve emir yetkisi O'nundur. Âlemlerin Rabbi olan Allah münezzehtir.' (Araf, 54).

Yazıklar olsun sana, ey soru soran adam! Benim Rabbimi, zihinler kapsayamazlar. Şüpheler Onu, rububiyyet makamından indiremezler, şaşırmaz, hiçbir şey Ona yaklaşamaz, komşu olamaz, olaylar O'na musallat olamazlar, hiçbir şeyden dolayı sorumlu tutulamaz, hiçbir şeyden dolayı pişmanlık duymaz. 'Uyumaz...' (Bakara, 255), 'Göklerde, yerde, ikisinin arasında ve yerin altında bulunan her şey O'nundur.' (Tâhâ, 6)."