Gerçek hürriyet

Yine Vedâ Hutbesi'nde kadın hakları üzerinde de önemle durulmaktadır. Zira cemiyetin temeli ailedir. Karşılıklı hak ve vazifeler önce ailede tatbik edilmelidir. Resulûllah (s.a.v.) bunu önemle vurgulamaktadır:

"Ey insanlar! Kadınların haklarına riayet ediniz. Bu hususta Allah'tan korkunuz. Kadınlarınız size, Allah'ın emanetidir. Onları, Allah adına söz vererek helal edindiniz.

Sizin, kadınlar üzerinde haklarınız olduğu gibi, kadınlarınızın da sizin üzerinizde hakları vardır.

Sizin, kadınlar üzerindeki hakkınız; kadınların aile şerefini, sizin hoşlanmadığınız hiç kimseye çiğnetmemesidir. Eğer onlar razı olmadığınız herhangi bir kimseyi aile yuvanıza alırsa, onları men edebilirsiniz.

Onlar, sizin haklarınıza riayet etsinler, siz de onlara nezaketle muamele edin. Bir kadının, kocasının izni olmadıkça onun malından bir şeyi başkasına vermesi helal olmaz."

Kadının ailede ve cemiyetteki yerinin ve üstün şerefinin ifadesi, onun, "Allah'ın emaneti" olarak vasfedilmesidir. Allah'ın emanetine nasıl davranılması gerektiği ortadadır.

Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.) bir mübarek sözlerinde, "Cennet, annelerin ayakları altındadır" buyurarak kadının ulvî yerini tarif etmiştir.

Gerçek şu ki; kadına İslam'ın tanıdığı mevki ve şerefi, hiçbir beşerî din, telakki veya sistem verememiştir. Kadına hak tanıyoruz diye kadın-erkek eşitliğini savunanlar; aslında kadını fıtrî görevinden kopararak onu cemiyette şerefi ihlal edilen zavallı bir mahlûk durumuna düşürmektedirler.

Kadınla erkek ne psikolojik, ne de biyolojik olarak eşittirler. Vazifeleri de farklı farklıdır. Açıkça bilinen bu gerçeklerin hilâfına düşünceler, ilmî mesnetten mahrum, vakıaya ters olan hissî iddialardır.

Aslında kadını köleleştiren, onu bir eğlence vasıtası haline getiren bu anlayış, tam bir sömürü ve istismara da sebep olmaktadır. Bugün dünyanın durumu, bu açıdan içler acısıdır.

Kadınla erkeğin, yaratılışa uygun olarak, görevleri farklı farklıdır. Her biri kendilerine tanınan görevler ve haklar doğrultusunda hayatlarını ikame etmelidirler."

Vedâ Hutbesi'nin muhtevasında geçen ve İslam'da geniş mahiyet kazanan 'hürriyet' kavramı üzerinde de duralım: Hürriyet, kâmil anlamda ifadesini Allah'a kullukta bulur.

Zira esasen hürriyet, kayıtlardan kurtulmaktır. Allah'a kul olmayan insan, başta nefsine kulluk yapmaktadır. Asıl esaret de, nefsine kul olmak zorunda kalmaktır.

Zira insan âcizdir; mükemmele dayanmak ister. Mutlak kuvvet ve kudret sahibi ise Allah'tır. Allah'a dayanan ve güvenen, en büyük güce ve hareket serbestliğine kavuşmuş demektir.

En büyük hürriyet, Allah'a kullukla gerçekleşir. O halde denilebilir ki, hürriyetin en kâmil şekli, en kuvvetli tezâhürü; kulun Allah'a tevekkülüdür.

Hürriyet, Allah'a kulluk, yani ubudiyet şartları içinde mütâlaa edilirse isabet edilmiş olunur. Zira insanoğlu, gayesiz, başıboş bırakılmış bir varlık değildir.

Sevgili Peygamberimiz, Vedâ Hutbesi'nde gerçek hürriyetin ve saadetin yeri olan cennete, ibadetle varılacağını beyan etmektedir:

"Ey insanlar! Allah'a ibadet edin. Beş vaktinizi kılın. Ramazan orucunuzu tutun. Emirlerine itaat edin. O takdirde Rabbinizin cennetine girersiniz."

İnsanı anlamayan, onun iç âleminden habersiz olan Batı, ürettiği beyannamelerde, hürriyeti, "Başkasına zarar vermeden her şeyi yapabilmektedir" diye tarif eder.

Hâlbuki İslamiyet, Vedâ Hutbesi'nde, Kitap ve Sünnet'teki muhtelif delillerle 14 asır evvel hürriyeti şu şekilde tarif ve kabul etmiştir: "Ne kendisine, ne de başkasına zarar vermemek şartıyla meşru dairede istediğini yapabilmektir."

İnsan kendine de zulmedemez

İnsan, nefsine de zulmedemez. Kendi hakkına da riayet etmek zorundadır. Bunun için, insan aklını ve sağlığını bozan içki, kumar ve uyuşturucular haram kılınmıştır.

Nitekim Resulûllah (s.a.v.) bir hadislerinde, kişinin riayet etmesi gereken hakları şöyle ifade etmişlerdir:

"Muhakkak ki, nefsinin senin üzerinde hakkı vardır; ailenin senin üzerinde hakkı vardır ve Allah'ın senin üzerinde hakkı vardır. Öyleyse her hak sahibine hakkını ver." 

Görüldüğü üzere Vedâ Hutbesi; bundan 14 asır evvel beyan edilmiş insan hak ve hürriyetleri niteliğindedir. İnsanlığı hurafelerden ve puta tapıcılıktan kurtaran İslam, ona hakiki hürriyeti tattırmış, yeryüzüne sulh ve sükûnun teminini ve itaat edenlerin iki cihan saadetini sağlamıştır.

Bugün bile Vedâ Hutbesi, tazeliğinden bir şey kaybetmeden insanlığın dert ve meselelerine devâ olacak vasıf ve muhtevadadır." (Prof. Dr. Haydar Baş Rahmet-el lil Alemin 2 eserinden)