Fransa 50 yıllık arşiv belgelerini erişime açacak

Elysee Sarayı'ndan yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un direktifiyle daha önce ulusal güvenlik nedeniyle gizli tutulan 1970 yılı ve daha öncesine ait belgelerin üzerindeki inceleme yasağının kaldırılmasının kararlaştırıldığı belirtildi.

Bu belgelerin 1954-1962 yıllarındaki Cezayir Savaşı'na dair arşivi de içerdiği kaydedilen açıklamada, kararın akademik camianın istekleri dikkate alınarak alındığı ve bu belgelerin yarından itibaren erişime açılacağı kaydedildi.

Açıklamada, bu adımın Cezayir Savaşı'na ilişkin arşiv belgelerine ulaşmayı daha da hızlandıracağına dikkat çekildi.

Fransa kanunlarına göre, devlet arşivleri, aradan 50 yıl geçtikten sonra erişime açılıyor ancak kişilerin güvenliğini tehlikeye atabilecek türden bilgiler bundan muaf sayılıyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Macron, 2 Mart'ta Cezayir direnişinin sembol isimlerinden avukat Ali Bumincil'in 1957'deki Cezayir Bağımsızlık Mücadelesi sırasında Fransız ordusu tarafından işkenceyle katledildiğini itiraf etmişti.

Macron'un, Fransa'nın sömürge tarihine ve Cezayir Savaşı'na ilişkin tarihçi Benjamin Stora'nın 20 Ocak'ta sunduğu rapordaki tavsiyeye uyarak bu kararı aldığı ifade edilmişti.

İki ülke arasında sömürge dosyası

Fransa'nın 1830'da başlayan ve 1962'den sona eren Cezayir'deki sömürge dönemine ilişkin Cumhurbaşkanı Macron'un, tarihçi Stora'ya hazırlattığı rapor, iki ülke arasındaki sömürge tartışmasını yeniden gündeme taşıdı.

Rapora göre, Fransa, Cezayir topraklarında 17 ayrı nükleer deneme yaptı ve Fransız güçlerinin bu topraklara döşediği mayın ve patlayıcılar binlerce Cezayirlinin canına mal oldu.

Cezayir, 1954'te başlayan ve 8 yıl süren bağımsızlık mücadelesiyle bu uğurda en ağır bedel ödeyen ülkelerden biri kabul edilirken, yaşanan büyük acılar, Fransa'nın Afrika'dan çekilirken bıraktığı "kara leke" olarak tarihe yazıldı.

Ülkede yıllar süren insanlık dışı savaşta yaklaşık 1,5 milyon Cezayirli hayatını kaybetti, binlercesi kayboldu, milyonlarca insan ise yerinden edildi. AA