Fıkıh Köşesi

Orucu bozan ve bozmayan şeyler-II

Kişinin konuşmaktan veya başka bir sebebten dolayı tükrükle ıslanmış dudaklarını emmesi orucu bozmaz. Çünkü bunda bir zaruret vardır. Göz yaşı veya yüz teri girecek olsa, bakılır: Eğer bir ve iki damla gibi az bir şey ise, orucu bozmaz. Çünkü bundan kaçınmak mümkün değildir. Fakat tuzluluğu bütün ağız içinde duyulacak derecede fazla olupta oruç hatırda iken yutulacak olsa, orucu bozar.

Yenilmesi kasdedilmeyen ve kendisinin kaçınılması mümkün olmayan bir şeyin içeriye gitmesi orucu bozmaz. Onun için, ilaç olarak ağrıyan dişe konulan karanfilin tadı tükrükle boğaza kaçarsa, havada dağılan bir duman ve toz-topraktan, öğütülen veya tokmaka döğülen şeylerden kalkan toz, orucu bozmaz. Uçan bir sineğin boğaza kaçması da böyledir. Fakat dişe ilâç olarak konulan bir nesnenin meselâ karafilin yutulması orucu bozar.

Yine, oruçlu bulunduğunu hatırladığı halde, kokladığı bir "Buhurun=Kokunun" dumanı içine gitse veya bir sineği tutup yutsa, orucu bozulur. Böyle bozulan bir oruca kaza etmek gerekir.

Renk veren bir iplik parçasını defalarca ağıza alıp çıkarmak orucu bozmaz. Fakat oruçlu olduğunu hatırlayan kimse, ağzına aldığı herhangi bir renkteki ipliğin tükrüğünü yutacak olsa, orucu bozulur.

Dişlerin arasında kalmış olan bir yemek kırıntısı yutulsa, bakılır: Eğer az bir şey ise, orucu bozmaz; fakat çok olursa bozar. Nohut danesinden küçük olan şey azdır; nohut danesi kadar olan şey de çoktur. Bu bir ölçüdür.

Dişlerin adrasında kalan susam ve buğday danesi gibi pek az birşeyi yutmak orucu bozmaz. Fakat böyle bir şey dışardan alınıp yutulsa, orucu bozar. Bu halde, tercih edilen görüşe göre, keffaret de gerekir. Ancak böyle pek az bir şey ağıza alınıp çiğnense oruca zarar vermez. Çünkü bu ağız içinde dağılır bir zerre haline gelir. Ancak bunun tadı boğaza giderse oruç bozulur.

Nohut büyüklüğünden az olup dişleri arasında kalan bir şey, ağızdan çıkarılıp sonra yenirse orucu bozar. Ancak sahih olan görüşe göre kefaret gerekmez. Çünkü böyle bir şeyi yemek, olağan dışı bir iştir.

Bir kusuntu, sahibi tarafından kasden getirilince bakılır: Eğer ağız dolusu ise, ittifakla orucu bozar. Çünkü bu hal, hem taharette, hem de imsake engeldir. Bu halde, içeriye az çok bir şey dönüp gider. Bunun için orcun kazası gerekir. Fakat ağız dolusundan az olup da kendi başına geri dönerse, İmam Muhammed'e göre, orucu bozar. Çünkü bu imsake engeldir. İmam Ebû Yusuf'a göre bozmaz; çünkü az olduğundan taharete engel değildir.

Bu kusuntu, içeriye çevrildiği takdirde, hem İmam Muhammed, hem İmam Ebû Yusuf'dan bir rivayete göre, orucu bozar. İmam Ebû Yusuf'dan diğer bir rivayete göre ise, bozmaz.

Ömer Nasuhi Bilmen/Büyük İslam İlmihali