Faiz kâbusu bitecek mi?

RECEP BAHAR/HABER ANALİZ

Kamu bütçesinin sırtındaki başlıca kamburlardan biri de faiz ödemeleri... Cumhurbaşkanı Erdoğan, İtalya dönüşünde bir bankanın 6 milyar lira kâr açıklamasının hatırlatılması üzerine "Faiz lobisine mi çalışacağız" demişti.Bankalar geçen yıl 49 milyar lira ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek kârına ulaştı. Bu kârın yaklaşık 22 milyar lirası yabancı sermaye tarafından elde edildi ve Mart ayından itibaren dövize dönüştürülerek yurtdışına transfer edilecek.

Bu da döviz kurlarının yükseltecek başlıca faktörlerden biri... Türkiye'de faiz lobisinin beslendiği ana damarı bütçe teşkile ediyor. Bu yıl bütçeden faiz ödemelerine tahsis edilecek 71.7 milyar liranın bir bölümü bankaların kâr hanesine yazılacak!

Havuz sistemi şifa olacak mı?

Hükümet, kamunun faiz giderini azaltmak için torba tasarıda yer alan ve kamuoyunda 'Havuz Sistemi' olarak bilinen 'Tek Hazine Hesabı'nı icat etti. Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, AA'ya verdiği demeçte, "Bununla kurumların mali kaynaklarının hak sahipliği değil, yalnızca yönetimi Hazineye geçmiş olacaktır" değerlendirmesinde bulundu.

Bu çerçevede kurumların mevcut durumda olduğu gibi bütçeleri çerçevesinde kendi tasarrufları doğrultusunda harcamalarını gerçekleştirebileceğine ve sadece nakit ihtiyaçları için Hazine'den talepte bulunabileceğine dikkati çeken Şimşek, Hazinece söz konusu kurumların nakit ihtiyaçlarının günlük olarak karşılanacağını bildirdi.

SGK da kapsama alınacak

Şimşek, yeni düzenlemeyle "Tek Hazine Kurumlar Hesabı"nda değerlendirilecek kaynakların kapsamının belirlenmesine yönelik yetkinin Bakanlar Kurulunda olacağını belirterek, ilk planda özel bütçeli kuruluşlar, düzenleyici ve denetleyici kuruluşlar, SGK ve İŞKUR ile özelleştirme, tanıtma fonu gibi bütçe dışı fonların kademeli olarak kapsama alınacağını dile getirdi.

Şimşek, dönemine göre değişiklik göstermekle birlikte, öngörülen kapsamda yer alacak kurumların mali kaynak büyüklüğünün 40 milyar lira olduğuna dikkati çekerek, mevcut durumda söz konusu kaynakların önemli bir bölümünün kamu sermayeli bankalarda vadesiz ya da kısa vadeli mevduat hesaplarında değerlendirildiğini bildirdi.

Şimşek, kamunun nakit kaynaklarının Hazine tarafından tek bir hesapta yönetilmesiyle bu kaynakların banka hesaplarında atıl olarak beklemesinin önüne geçilmiş olacağını ve kamu nakit yönetiminde büyük bir etkinlik artışının sağlanacağını vurguladı.

'Borçlanma maliyetlerini sınırlayacak'

Şimşek, "Hazinede toplanacak nakit rezervinin en uygun finansal araçlarla vade, risk ve getiri koşulları göz önünde bulundurularak kamu bankalarında nemalandırılması, bankacılık sistemi açısından da hem kaynak hem de kaynağın kalitesi yönünden pozitif etkiler doğuracak.

Ayrıca, Hazine nakit yönetimi daha düşük borçlanma seviyeleriyle gerçekleştirilebileceğinden, borçlanma maliyetlerini sınırlayacak" dedi. Havuz sisteminin işe yarayabilmesi için havuzda para olması gerekiyor. Oysa 2017 bütçesi 47.4 milyar lira açık vermişti.Büyüklüğü 762.8 milyar lira olan 2018 yılı bütçesinde ise açık 65.9 milyar lira olarak planlanıyor. Uzun sürmesi beklenen Afrin'e yönelik Zeytin Dalı Harekâtı'nın da etkisiyle bütçe açığının daha da yüksek gerçekleşmesi muhtemel.