"Depremle yaşamayı ancak bilim ile önlem alarak öğrenebiliriz"

6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş merkezli depremlerin üzerinden bir yıl geçti. Atılım Üniversitesi tarafından Mühendislik Fakültesi, Kemal Zaim Konferans Salonunda "Birinci Yılında Kahramanmaraş Depremleri" Paneli düzenlendi. Panelde, öğretim üyeleri tarafından meydana gelen depremlere ilişkin sunumlar yapıldı. Yapılan sunumlarda, depremin oluşturduğu yıkım çeşitli yönleriyle ele alındı.

"Depremle yaşamayı ancak bilim ile önlem alarak, bilim ile geliştirerek, üreterek öğrenebiliriz"

Atılım Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Serkan Eryılmaz, 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybeden öğrenciler ve mezunları olduğunu belirterek, "Bizim de yitirdiğimiz öğrencilerimiz ve mezunlarımız oldu. Depremlerde hayatını kaybeden tüm vatandaşlarımıza rahmet, yakınlarına sabır ve tedavi süreçleri devam edenlere acil şifalar diliyorum. 1900 yılından itibaren bugüne kadar ülkemizde büyüklüğü 7 ve üzerinde olan yirmiden fazla deprem meydana gelmiş. Bu veri neyi ifade ediyor' Ülkemiz gerçekten deprem üretimi potansiyeline sahip bir coğrafyada ve biz depremle yaşamayı öğrenmek zorundayız. Depremle yaşamayı ancak bilim ile önlem alarak, bilim ile geliştirerek, üreterek öğrenebiliriz. Herhangi bir sisteminin yapısının tasarımında, uygulanmasında, üretiminde aslında temelde üç tane çok önemli unsuru dikkate almamız gerekiyor. Bunlar kalite, güvenilirlik ve güvenlik. Her ne kadar birbirine yakın kavramlar gibi görünse de üçü birbirinden farklı tamamen. Bizim kesinlikle bu üç unsuru kaliteyi, güvenilirliği ve güvenliği maksimum seviyede dikkate alarak sistem kurgulamamız, bina yapmamız gerekiyor. Bu da ancak bilimle oluyor" dedi.

'Bizlerin deprem gerçeği ile yüzleşerek, bilimi esas alarak yeni yaşam biçimleri oluşturmamız gerekmekte'

Konferansa ev sahipliği yapan Atılım Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yılser Devrim, '6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremlerin ülkemizde son yüzyılda en fazla can kaybına ve en büyük yıkıma neden olan, en geniş alanı etkileyen ve en fazla ekonomik kayıp yaşatan depremler olarak kayıtlara geçtiğini belirterek bizlerin deprem gerçeği ile yüzleşerek, bilimi esas alarak yeni yaşam biçimleri oluşturmamız gerekmekte. Depremlerin yıkıcı etkilerini azaltmak bilim insanlarının uyarılarına kulak vererek, altyapımızı güçlendirerek ve afet planlarımızı güncel tutarak mümkündür. Bugün Atılım Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirilecek olan 'Birinci Yılında Kahramanmaraş Depremleri' kongresinde değerli konuklarımız ile depremleri ele alacak, deneyimlerimizi paylaşacak ve gelecekte daha güvenli toplumlar oluşturmak için önerilerimizi sunacağız' dedi.

"Depremlerin yaşandığı gün bölgedeydik
"
Atılım Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Halit Cenan Mertol, 6 Şubat'ta Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremlerin birinci yılında 2 gün sürecek bir etkinlik gerçekleştirdiklerini belirterek, şunları söyledi:

"Bundan yaklaşık bir yıl önce 6 Şubat'ta deprem olduktan hemen sonra bir deprem keşif grubu kurarak oraya gittik. Çeşitli gözlemler, değerlendirmeler yaptık, 5 gün orada kaldık. Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman, Gaziantep, Adana ve Osmaniye birçok ili gezdik. Geldikten sonra birçok raporlar, sunuşlar, teknik makaleler hazırladık. Atılım Üniversitesi İnşaat Bölümü sadece bu depremde değil bundan önceki depremlerde de deprem bölgelerine giden ilk üniversitelerden biriydi. İlk önce Adana'dan başladık. Adana'da yaklaşık 20, 30 civarında bir bina yıkılmıştı. Çok zor bir enkazdan kurtarma çalışması yapıyorlardı. Ondan sonra ertesi gün Antakya'ya geçtiğimizde gerçekten çok kötü bir durumla karşılaştık. Birçok bina yıkılmıştı. Yardım henüz gelmemişti biz daha ikinci gün oraya vardığımızda. Herkes kendisi yapabildiğince bir şeyler yapmaya çalışıyordu. Organizasyon çok çok iyi değildi. Onun ertesinde Adıyaman, Kahramanmaraş ve Gaziantep'e gittik. Oralarda kötüydü. Özellikle Kahramanmaraş ve Adıyaman gerçekten çok kötü durumdaydı. Sorun esasında bizim yönetmeliklerimizde değil. Yıkılan binaların görebildiğimiz hiçbiri tam olarak deprem şartnamesi ve deprem yönetmeliğine göre yapıldı diyemem. O yüzden yönetmeliklerimiz her zaman iyileştirilir ama mevcut duruma göre bile yönetmeliğe uygun bir şey yapmış olsaydınız orada binanız ayakta kalabilirdi diyebilirim."

"Güçlendirme birinci çözüm ve en ucuz çözüm"

Türkiye'nin yetişmiş insan kaynağı, bilgi ve birikimi açısından zengin bir ülke olduğuna dikkati çeken Mertol, "Her türlü kaynağımızla birçok sorunun üstesinden gelebilecek olsak da ilk önce güçlendirme yöntemlerine, güçlendirme tiplerine bakmamız lazım. Eğer güçlendirme belirli bir maliyeti aşıyorsa, binanın zaten yıkılıp yapılması çok daha uygun olur ama güçlendirme birinci çözüm ve en ucuz çözüm diyebiliriz. Depremde yaklaşık 200 bin bina kullanamaz hali geldi. Diğer hasarlı olanları, orta hasarlı hassas olanları güçlendirerek hem büyük bir maliyetten kurtulacağız hem de depreme dayanıklı hale getirebiliriz" diye konuştu.

Mertol, Türkiye'nin aktif deprem kuşağı üzerinde yer aldığını hatırlatarak, bu konuda standartlara, yönetmeliklere ve kurallara uyulması durumunda bundan sonra meydana gelen depremlerde can kaybının en aza ineceğine işaret etti.

Atılım Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Cenan Mertol, Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yılser Devrim ve Rektör Prof. Dr. Serkan Eryılmaz'ın açılış konuşmaları ile başlayan programın ilk bölümüne Başkent Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Polat Gülkan, Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erdem Canbay katıldı. Öğleden sonra yapılan ve Prof. Dr. Tolga Akış'ın moderatörlüğünde gerçekleşen Depremlerin Yer Hareketi ve Hasarları başlıklı bölümde Atılım Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Gökhan Tunç ve Dr. Öğr. Üyesi Cenan Mertol yer aldı.

Başkanlığını Doç. Dr. Meriç Yılmaz'ın gerçekleştirdiği ilk günün son oturumuna katılan Arama Kurtarma Derneğinden (AKUT) Günal Mahir Yatağan, Rotary 2430 Bölge Federasyonundan Mustafa Güler ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından Çağrı Çapar 'Depremlerin Hemen Sonrasında Yapılan Çalışmalar' konusunu ele aldı.
Etkinliğin ikinci gününde Prof. Dr. Yakup Darama başkanlığında yapılan ilk oturumda Yapılardaki sorunlar ve Güçlendirme konusu Artı Mimarlık ve Müşavirlik'ten Yük. Müh. Neşat Bayülke, Emekli Hazine Müsteşar Yardımcısı Hakan Özyıldız, İnşaat Müh. ve Hukukçu Dr. Levent Mazılıgüney tarafından irdelendi.

Etkinliğin son oturumu Dr. Öğr. Üyesi Cenan Mertol tarafından yönetildi. Sorunlarımız ve Çözüm Önerileri başlıklı oturumda TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Tatlı, Türkiye Resmi Sektör İnşaat Müteahhitleri İşveren Sendikasından İsmail Özkan ve İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğr. Üyesi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu görüşlerini paylaştı.