Denizlerde ortak yaşam

Yeryüzündeki pek çok canlı gibi deniz canlıları da yaşamlarını sürdürmek için kimi zaman birbirlerinin yardımına ihtiyaç duyar.

Örneğin bazı deniz canlılarının, üzerlerinde oluşan organizmaları, mantarları ya da ölümcül parazitleri sık sık temizlemeleri gerekir. Ancak bu canlılar kendi kendilerini temizleyebilecek herhangi bir sisteme sahip değillerdir. Bunun için başka canlılarla yardımlaşırlar. Normal şartlar altında av konumunda olabilecek bir canlı, hiç çekinmeden avcı konumundaki diğerinin üzerinde gezinir ve buradaki parazit ve mantarları yiyerek temizler.

Bu şekilde bir taraf kendisine yiyecek temin ederken, diğer taraf temizlenmiş ve zararlı organizmalardan arınmış olur. Her iki taraf da bu alış-verişten memnundur. Temizlenmek isteyenler kimi zaman denizlerin en tehlikeli canlılarından olan köpekbalıkları ya da dev balinalar da olabilmektedir. Bu canlılar temizleme işlemini yapan küçük balıkların üzerlerinde gezinmelerine hatta ağızlarının içine girmelerine bile izin verirler. Bu sırada onlara en ufak bir zarar vermezler. Temizleyici küçük balıklar da, onların kendilerine zarar vermeyeceğinden emin bir şekilde, korku duymaksızın onlara yaklaşırlar.

Balta Balıkları Ve Berber Balığı

Berber balığı adı verilen ufak balıklar, benekli balta balıklarının üzerlerindeki ölümcül parazitleri temizlemekle görevlidirler. Berber balıkları temizleme işlemini yaparken, balta balıkları onları ürkütecek en ufak bir harekette bile bulunmazlar. Sanki karşılıklı bir anlaşma yapılmışçasına berber balıklarının işlerini bitirmelerine izin verirler. Bu şekilde, başka hiçbir şekilde elde edemeyecekleri bir temizliği sağlamış olurlar.

Kaplumbağa ile Mercan Balıkları

Mercanlarda yaşayan balıkların birçoğu dipteki kayaların üzerinde buldukları su yosunları ile beslenirler. Ancak bu balıkların tek yiyecek kaynağı su yosunları değildir. Bazı mercan balıkları, deniz kaplumbağalarının kabuklarına yapışmış olan mantarları da yerler.

Yüzerek bu balıkların yanına gelen deniz kaplumbağaları, sanki sözleşmiş gibi, balıkların yaşadığı bölgeye yakın bir yerde durarak balıkların gelmesini bekler. Böylece kendi yapamayacakları temizliği, mercan balıklarına yaptırmış olurlar.

Bunların hiçbiri bu canlıların planlayabileceği davranışlar değildir. Denizaltındaki bu hayret verici işbirliğinin tesadüfen gerçekleşmiş olması da imkansızdır.

Bu canlılar, yeryüzünde var oldukları ilk günden beri sonsuz akıl sahibi Allah'ın ilhamı ile hareket etmektedirler. Bir Kuran ayetinde şöyle buyrulmaktadır:

"... Göklerde ve yerde her ne varsa O'nundur, tümü O'na gönülden boyun eğmişlerdir."

(Bakara Suresi, 116)

Bazı canlılar kendi kendilerini temizleyebilecek herhangi bir sisteme sahip değillerdir. Bunun için başka canlılarla yardımlaşırlar.

Bazı mercan balıkları, deniz kaplumbağalarının kabuklarına yapışmış olan mantarları da yerler. Yüzerek bu balıkların yanına gelen deniz kaplumbağaları, sanki sözleşmiş gibi, balıkların yaşadığı bölgeye yakın bir yerde durarak bu balıkları beklerler. Böylece kendi yapamayacakları temizliği mercan balıklarına yaptırırlar.