Cizre'de yüzyıllardır yapılan 'Dani' geleneği

Şırnak'ın Cizre ilçesinde yüzyıllardır yapılan buğday kaynatma olarak bilinen ve bölgede 'Dani' olarak isimlendirilen gelenek yeniden yapılarak yaşatılmaya çalışılıyor. Kazanlarda kaynatılan Dani vatandaşlara dağıtıldı.

Cizre'de yüzyıllardır yaz aylarının son dönemlerinde her evin avlusunda yapılan buğday haşlama olarak da bilinen 'Dani' yeniden kazanlarda kaynatılarak halka dağıtıldı. Dağkapı Mahalle Muhtarı Cahfer Ebret tarafından Hz. Nuh camisinin önünde kurulan kazanlarda yüzlerce kilo buğday haşlandı. Kaynatılan kazanlarda haşlanan buğdaylar usta eller tarafından hazırladı. Hz. Nuh Camisi avlusunda kaynatılmış buğdaylar halka dağıtıldı. Bazı vatandaşlar evlerden getirdikleri kap ve tabaklarını doldurdu.

Çok eski bir gelenek olduğunu belirten Muhtar Cahfer Ebret, "Eski geleneklerimizden kalma buğday kaynatma yani Dani yaptık. Geleneklerimizi yaşatmak ve gün yüzüne çıkarmak için böyle bir etkinlik yaptık. Kaynattığımız buğdayları cami çıkışlarında dağıtıyoruz. Halkımıza bu geleneği hatırlatmak istedik. Bu ve benzeri geleneklerimiz kaybolmasın diye etkinliklerimizi yapmaya devam edeceğiz. Daha kaynama bitmeden halkımız gelip kendine alıyorlar. Halkımızın buna karşı çok sevgisi var. Uzun zamandır yapılmıyordu. Bölgemizin yöresel güzel bir yemeğidir" dedi.

Geleneğin yaşatılması vatandaşları mutlu etti

Çocukken bunlardan sürekli yediğini belirten Edip Ataç, "Cizre'de gelenek örf ve adetlerimizden bir tanesi de buğday haşlamasından yapılan Dani'dir. Dani almaya gelen vatandaşlar çocukluklarına döndüklerini söyleyerek duygulandıklarını belirtiyor. Cizre'de yüzyıllardan beridir yapılan bir gelenektir. Bu son dönemlerde teknolojinin gelişmesi ile evlerde buğday kaynatma yapılmıyordu. Şimdi tekrardan yaşatılması için bu geleneği yapıyorlar. Bulgur, meyre, içliköfte bulguru gibi yemeklerde kullanmak için bu yapılıyordu. Çocuklara da bu buğday haşlamasından da ikram edilirdi. Bizde çocukken bunları alır yerdik. Yani bunun yapılmasına sevindik" diye konuştu.

Çocukluğuna gittiğini söyleyen Abdulaziz Bilge, "Cizre'de asırlardır gelenek haline gelen Dani yapımı, buğday pişirme geleneği tekrar canlandırdık. Dağkapı Mahalle Muhtarı Cahfer Ebret'e teşekkür ederiz. Böyle asırlık bir geleneği tekrar gün yüzüne çıkardı yeniden gündeme getirdi bizi çocukluğumuza götürdü. Halk yoğun bir şekilde şu an rağbet ediyor. Gelenlerin hepsi de eski günlerine geri döndüklerini ifade ediyor. Burada komşuluk duyguları, paylaşım duygusu, yardımlaşma duyguları gibi buğday haşlama önemli bir yere sahipti. Bu geleneği ve bu paylaşımcı ruhu canlandırma ve hissetme adına muhtarımıza teşekkür ediyorum" şeklinde konuştu.

Yapımı yüzyılları bulan Dani yapılırken önce buğday taneleri iyice yıkanıyor. Yıkanan buğdaylar, büyük kazanlarda kaynatılıyor. Kazanların başından hiç ayrılmadan sürekli kepçelerle karıştırılır. Yenebilecek kıvama gelmiş, haşlanmış buğdaya Dani deniyor. Yenebilecek duruma gelecek kadar kaynatılan buğday daha sonra damlara kurutulmak için seriliyor. 2 gün güneş altında buğdaylar kurutulduktan sonra dönem içerisinde ihtiyaca göre değirmene götürülerek bulgur yapılıyor.İHA