Çekirdeksiz kuru üzümde sorunlar çözüm bekliyor

MEHMET KELEŞ/İSTANBUL
Türkiye'nin üretiminde ve ihracatında dünya lideri olduğu çekirdeksiz kuru üzümün 1 Eylül 2016 tarihinde başlayan ihraç sezonunda 12 Ağustos 2017 tarihine kadar 257 bin 474 ton karşılığı 400 milyon 707 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Çekirdeksiz kuru üzüm ihracatı bir önceki sezonunun aynı dönemine göre miktar bazında yüzde 32 artış gösterirken, değer bazında ise geçen sezona göre yatay bir seyir izledi. Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Birol Celep, 2015/16 sezonunda Türkiye'nin çekirdeksiz kuru üzüm rekoltesinin 196 bin ton iken, 2016/17 sezonunda 313 bin tona çıktığını rekoltedeki yüzde 60'lık artış ve İran'ın dünya piyasalarındaki düşük fiyat politikası nedeniyle ortalama ihraç fiyatının ton başına 500 dolar düşüş gösterdiğini kaydetti.
Bilinçsiz kurutma kaliteyi düşürüyor
2017-18 sezonunda kış donu ve ilkbahar geç donu gibi iklimsel olayların geçtiğimiz yıllara göre hemen hemen yaşanmadığı, dolu yağışından kaynaklı zararın ise bazı bölgelerde lokal olarak gözlendiği bilgisini paylaşan Celep, bölgelere ve kültürel uygulamalara göre değişse de geçtiğimiz yıla göre ortalama şeker oranlarının yaklaşık 1 brix geride olduğunu, yeterli hasat olgunluğuna ulaşmayan üzümlerin kesilerek kurutulması verim ve kalite kayıplarına neden olacağını, üreticilerin üzüm taneleri 22-24 brix şeker değerine ulaşınca hasat etmeleri çağrısında bulundu.
Ruhsatlı ilaçlar kullanılmalı
Son dönemde bazı bölgelerde bağ mildiyösü, salkım güvesi ve geçmiş yıllarda pek görmeye alışık olmadığımız Unlu Bit zararlısının bazı salkımlarda ve omcalarda görüldüğüne dikkati çeken Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Birol Celep şöyle devam etti: "Özellikle hasat öncesi son dönem hastalık ve zararlılarla mücadele de gerek kalıntı gerekse aktif madde sayısı açısından ruhsatlı ilaçların kullanılarak, bekleme süresine uyularak, çok daha hassas ve özenli davranılması gerekiyor. Gerek unlu bit, gerekse salkım güvesinden dolayı zarar gören salkımlar kesinlikle sergide ayrı yerde kurutulmalıdır.

Bunun gibi, yetiştiricilik dönemlerinde budama, toprak işleme, sulama, hasat ve depolama gibi aşamalarda özenli ve dikkatli olunması halinde Okratoksin-A (OTA) oluşumunun önüne geçilebilir. "AB'nin Türkiye ve İran gibi kuru üzüm ihracatçısı ülkelerden yaptığı kuru üzüm ithalatında OTA ile ilgili olarak yüzde 5 kontrol sıklığı uygulamasına 1 Temmuz 2017'den itibaren başladı. Hep birlikte bilinçli ve dikkatli hareket edilmesi halinde sorun yaşanmayacaktır. Üretici, tüccar ve ihracatçılar olarak gerekli tedbirleri aldığımız takdirde, söz konusu uygulama önümüzdeki dönemde uygulamadan kalkacaktır."
Türk üzümünün imajını güçlendirmeliyiz
Sektörün tüm paydaşlarının birlikte çalışarak Türk üzümünün yurt dışı imajını güçlendirilmesi gereğinin altını çizen Celep, "Geçtiğimiz yıllarda rakip ülkelere kaptırılan pazarların geri kazanılması için hep birlikte daha özenli bir şekilde çalışarak, kullanılan zirai ilaçları en asgari düzeyde tutarak mücadele etmeli ve Okratoksin-A'yı önlemeye yönelik alınması gereken tüm önlemleri harfiyen uygulamamız şart. 
En fazla ihracat İngiltere'ye
Türkiye, 2016/17 sezonunda 400 milyon 707 bin dolarlık çekirdeksiz kuru üzüm ihraç ederken, Avrupa Birliği 328 milyon dolarlık ihracatla açık ara önde yer aldı. Uzakdoğu ülkelerine 21 milyon dolarlık üzüm ihraç eden Türkiye, Amerika kıtasına ise 20 milyon dolarlık üzüm sattı. İngiltere 101 milyon dolarlık üzüm ihracatı ile lider ülke olurken, Almanya 52 milyon dolarlık tutarla ikinci, Hollanda 45 milyon dolar ile üçüncü sırada yer aldı. Bu ülkeleri, 30 milyon dolarlık ihracatla İtalya, 26 milyon dolarlık üzüm ihracatı ile Fransa, 21 milyon dolarlık ihracatla Avustralya ve 12 milyon dolarlık ihracatla Kanada takip etti.