Buğday üreticileri fiyatların açıklanmasını bekliyor
Fahri Fatih Özcan
Buğday üretimi
2024 yılında Türkiye'nin buğday üretimi, önceki yıllara kıyasla bir miktar düşüş gösterse de, genel olarak verimli bir sezon bekleniyor. TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal'a göre, nisan ve mayıs aylarındaki yağışlar, bitki gelişimi için kritik öneme sahip ve bu dönemdeki yağış miktarı, rekoltenin gidişatını ve ürün kalitesini belirleyecek. 2023 yılında buğday üretimi son 8 yılın, arpa üretimi son 17 yılın en yüksek seviyesinde gerçekleşmiş ve mısır üretimi tarihi bir rekor kırmıştı. Bu veriler, Türkiye'nin 2024 yılında da buğday üretiminde güçlü bir performans sergileyeceğinin işaretlerini veriyor.
Buğday fiyatları
Buğday fiyatları, 2024 yılı boyunca değişiklik göstermiş olup, ticaret borsalarında 8,00 TL ile 11,75 TL arasında satılıyor. Bu rakamlar, ekmeklik kırmızı sert buğdayın güncel kilogram fiyatını yansıtmakta ve glüten değerlerine göre değişiklik gösteriyor. Bu fiyatlandırma, tarımsal üretici girdi fiyatları, Şikago Borsası'ndaki buğday fiyatları ve Rusya buğdayının uluslararası piyasalardaki fiyatları gibi pek çok faktör göz önünde bulundurularak yapılmıştır.
Türkiye'nin buğday üretimi ve fiyatları, tarım sektöründeki dinamikler ve küresel piyasaların etkisi altında şekillenmekte ve ülke ekonomisi için stratejik bir öneme sahip olmaya devam etmektedir. 2024 yılında beklenen buğday rekoltesi ve fiyatlandırma, hem üreticiler hem de tüketiciler için önemli bir gösterge niteliğindedir. Buğday, Türkiye'nin tarım sektöründe merkezi bir rol oynamakta ve ülkenin gıda güvenliği açısından kritik bir öneme sahiptir. Buğday üretimi ve fiyatlarındaki gelişmeler, Türkiye'nin tarım politikalarının ve ekonomik performansının anlaşılması için önemli birer parametredir.
Üretici maliyetleri ve fiyat beklentileri
2024 yılında, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, 1 kilogram buğday üretim maliyetini 10,87 TL olarak açıkladı. Bölgesel farklılıklar göz önünde bulundurulduğunda, Adana Ziraat Odası gibi bazı bölgelerde arazilerin yüksek maliyeti nedeniyle buğdayın üretim maliyetinin 13,39 TL'ye kadar çıkabileceği ifade ediliyor. Bu maliyet hesaplamaları, üreticilerin fiyat beklentilerini doğrudan etkilemekte ve onların pazarlık gücünü belirlemektedir.
Türkiye'de buğday alım fiyatlarının belirlenmesinde Tarım ve Orman Bakanlığı ile Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) önemli bir rol oynuyor. TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, 2024 yılında buğday hasadının tahmini olarak 15 Mayıs'ta başlayacağını ve TMO'nun alım yapmaya hazır olduğunu belirtti. Ayrıca, TMO'nun buğday alım fiyatının, çiftçiyi üzmeyecek ve tüketiciyi de yormayacak şekilde belirleneceği vurgulandı.
Dünya buğday piyasalarındaki fiyatlar ve uluslararası ticaret dinamikleri de Türkiye'deki buğday fiyatlarını etkileyen önemli faktörlerden. Şikago Borsası'nda buğdayın 238 dolardan işlem görmesi, Rusya buğdayının 205 dolara alıcı bulması gibi uluslararası piyasa hareketleri, TMO'nun fiyat belirleme stratejisinde dikkate alınan unsurlardan. Bu durum, Türkiye'deki üreticilerin fiyat beklentilerini şekillendirmede önemli bir gösterge olarak kabul ediliyor.
2 ayda 1.5 milyon ton buğday ithal edildi
CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyon Üyesi Ömer Fethi Gürer, 2024 yılında Türkiye'nin buğday fiyat beklentisi ile ilgili önemli açıklamalarda bulunmuştu. Gürer, yılın ilk iki ayında 1 milyon 578 bin 854 ton buğday ithal edildiğini ve buna karşılık 389 milyon 789 bin 753 dolar ödendiğini belirtmişti. Buğday hasadının Çukurova'da Mayıs ayında başlayacağını ve çiftçilerin buğday taban fiyatının bir an önce açıklanmasını beklediğini ifade etmişti. Gürer, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) ithalata devam etmesi ve yerli üreticiye eziyet ettiğini, bu durumun çiftçilerin mağduriyetine yol açtığını dile getirmişti.
Ayrıca, Gürer çiftçilerin kredi borçları ve piyasaya olan borçlarının 700 milyar lirayı geçtiğini, ürettikleri ürünü hasat ettikten sonra satıp borçlarını ödemek istediklerini, ancak ülkede buğday taban fiyatının açıklanmamasının çiftçileri kaygılandırdığını ve düşük taban fiyatı kaygısı olduğunu vurgulamıştı. Gürer, buğday taban fiyatının bir an önce açıklanması gerektiğini, aksi takdirde taban fiyattan mutlu olmayan çiftçilerin topraktan daha fazla uzaklaşacağını belirtmişti