Az gülünüz, çok ağlayınız

İrfan sahipleri buyurmuştur ki: "Üç şey kalbi karartır: Çok gülmek, acıkmadan yemek ve lüzumsuz konuşmak" Yahya b. Muaz Raizi şöyle dedi: "Dört şey vardır ki, mü'mini gülmeye bırakmaz. Şunlardır:1. Ahiret işleri,2. Geçim derdi,3. Günahların verdiği gam keder,4. Musibetlerden gelen elemler.Bunun bir manası da şudur: "Mü'min bu anlatılan dört şeyle meşgul olmalı. Çünkü bunlar onu kahkaha ile gülmekten alıkoyar.""Üç şey kalbi karartır:Çok gülmek, acıkmadan yemek ve lüzumsuz konuşmak".Ebû'l-leys Semerkandî şöyle demektedir: "Bilhassa, kahkaha ile katıla katıla gülmekten sakın. Çünkü onda sekiz afet vardır:"1- İlim sahipleri ve akıllı kimseler seni ayıplar.2- Sefihler ve cahiller başına üşüşürler.3- Eğer cahil bir kimse isen, cehaletin artar. Bir ilim sahibi isen, ilmin eksilir. Bu konuda şöyle bir rivaret vardır: "Bir ilim sahibi kahkaha ile gülerse ilminin bir kısmını atmış olur."4- Geçmişte işlenen günahlar unutulur.5- Gelecekte günahlara cüret artar. Çünkü kalbi karartır.6- Ölümü ve ahireti unutur.7- Sana bakıp gülenlerin günahlarını da yüklenirsin.8- Ahirette çok ağlamaya vesile olur."Bu manada gelen bir ayet mealen şöyledir:"Yaptıklarının cezası olarak az gülsünler, çok ağlasınlar." (Tevbe sûresi, 82)Bu ayetin tefsirinde, Ebû Zer (r.a.) şöyle der: "Dünya kısadır; orada istedikleri kadar gülsünler. Ancak, ahirete vardıklarında, Allah'ın huzuruna çıktıkları zaman hep ağlarlar. Ahiret sonsuzdur. Bu yüzden oranın ağlaması da sonsuz olur." (a.g.e., c.1/226)