Ayasofya kararı nasıl yankı buldu?

1934 yılında alınan Bakanlar Kurulu kararıyla müze olan Ayasofya'nın yargı kararıyla camiye çevrilmesinin Türkiye dışında yankıları devam ediyor. Bu kapsamda UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası listesinde bulunan Ayasofya'nın camiye çevrilmesi başta Yunanistan, ABD, Avrupa Birliği ve Rusya olmak üzere uluslararası toplumda tepkiyle karşılandı. UNESCO, 1985 yılından bu yana Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Ayasofya'nın statüsünün bir sonraki toplantıda gözden geçirileceğini açıkladı. İlk inşa edildiğinde Ortodoks Hristiyanlar için bir manastır olarak planlanan Ayasofya, bu inanca sahip kişiler için de kutsal olarak kabul ediliyor. Bu nedenle Yunanistan ve Rusya en sert tepkiyi gösterenler arasında yer alıyor. Camiye çevrilme kararı açıklandıktan sonra konuşan Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis, bu kararın sadece iki ülke ilişkilerini değil, Türkiye'nin AB sürecini de etkileyeceğini söyledi. Yunan Başbakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Yunanistan, Türkiye'nin Ayasofya'yı camiye dönüştürme kararını olabilecek en sert şekilde kınamaktadır. Bu karar, bu anıtı Dünya Mirası olarak kabul eden herkesi rencide eden bir tercih olmuştur. Elbette ki, bu karar, sadece Türkiye'nin Yunanistan ile olan ilişkilerini değil, Avrupa Birliği ile olan ilişkilerini de etkileyecektir" dedi. Rus Ortodoks Kilisesi de kararı "esefle karşıladıklarını" açıkladı.

ABD hayal kırıklığına uğradı

ABD'den de beklendiği şekilde bir açıklama geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus, "Türk hükümetinin Ayasofya'nın statüsünü değiştirme kararından hayal kırıklığı duyuyoruz. Türk hükümetinin Ayasofya'yı tüm ziyaretçilerin girişine açık tutma kararlılığının sürdüğünü anlıyor ve bu mekana herkesin hiçbir sıkıntıya uğramadan erişimini sağlama planlarını duymayı merakla bekliyoruz" dedi. Konuyla ilgili Avrupa Birliği'nden (AB) de açıklama geldi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, bu kararın "esef verici" olduğunu söyledi. Borrell, "Danıştay'ın modern Türkiye'nin en önemli kararlarından birini tersine çevirme kararı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu anıtı Diyanet'in yönetimine bırakma kararı esef vericidir" dedi.

Yabancı basının gündeminde

Türkiye'nin Ayasofya kararı yabancı medyanında gündeminde birinci sıraya oturdu. İngiliz Guardian gazetesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Ayasofya'yı camiye çevirme kararının siyasi olduğunu, uluslararası tepki çekmiş olsa da kendi muhafazakar kitlesini çok memnun ettiğini yazarken, ABD'de yayımlanan New York Times gazetesi ise kararın uluslararası "sansasyon" yaratabileceğini yazdı. Ayasofya'yı camiye çeviren Cumhurbaşkanlığı kararının, Danıştay'ın kararını açıklamasının ardından "dakikalar içinde" alındığına dikkat çeken gazetede ayrıca Ayasofya'nın müze olarak "son 80 yıldır uyum ve Türkiye'nin kuruluş ilkelerinden biri olan laikliğin sembolü olduğu" ifade edildi. Financial Times'da yer alan haberde ise İslam'da insan ve hayvanların resmedilmesinin yasak olduğu hatırlatılarak, sanat tarihçilerinin, Ayasofya'nın camiye çevrildikten sonra içindeki büyüleyici mozaik ve fresklerin seyre kapalı hale getirilmesinden endişe ettikleri belirtildi.