Atatürk’ün hürriyet ve bağımsızlık fikri -4-

... Mustafa Kemal, 1919 senesinde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Temsil Heyeti adına İstanbul ahalisine bir genelge yayınlar. Genelgede Millî Mücadele'nin başlamasını dahi, Allah'ın emrini yerine getirme ve Peygamberin hadisine uymak olarak izah eder: 

"… İşte saymakla tükenmez cinayetler ve hıyanetler işlemiş ve işlemekte olan hükûmetin, devleti çöküşe sürüklediğini takdir eden Anadolu halkı, bu hâle artık bir nihayet vermek mecburiyetini hissetmiş ve Allah'ın emrine ve Peygamberin hadisine uyarak zulme karşı harekete başlamış ve zalimlere her türlü münasebeti kesmiştir." (Atatürk'ün Bütün Eserleri, 2015, c.4, s.175.) 

Kişinin fikri ne ise zikri de odur denilir. İcraatlarını, Millî Mücadele'yi hadisler ve ayetler ile temellendiren, konuşmalarında kullanan Mustafa Kemal mi dinsiz? 

Harp Akademisi'ni bitirerek kurmay yüzbaşı diplomasını aldığı 1905 yıllarında Namık Kemal gibi hürriyetçilerin eserlerinden küçük bir kütüphaneye sahip olduğu bilinmektedir. Büyük şair Namık Kemal de bir Bektaşî aileden gelmektedir. 18 yaşından itibaren Afyon Mevlevî dergâhına devam etmiş olan Namık Kemal'in hürriyet anlayışının temelinde de İslam öğretisi vardır. 

Kerbela Mersiyesi, "Şahımdır Ali" şiiri, Alevi-Bektaşî çizgideki Namık Kemal'in manevî dünyasını anlatmaya yetecektir. Şerif Mardin, onun Bektaşî bir aileden geldiğini ifade eder. (Şerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesi'nin Doğuşu, İletişim Yayınları, İstanbul, 2004, s.320.) 

Yine yazar, Namık Kemal'in cumhuriyet, parlamenter sistem ve meclis gibi kavram ve kuramların içerik olarak Hz. Muhammed ve dört halife dönemlerinde görüldüğünü ileri sürdüğünü yazar. (Mardin, 2004, s.414.) 

Namık Kemal'in, egemen güç olarak milleti hakim kılma düşüncesine dayanan hürriyet fikri de Atatürk'ün yukarıda kendi beyanı ile dile getirdiği İslam inanç temeli ile izah edilebilir. Atatürk'ün Namık Kemal'e ilgi duymasında da aralarındaki Bektaşîlik bağının etkisi elbette büyüktür. Bektaşîlik inancına bir de din adamlarıyla başlayan ve temeli Kur'an'ın, Müslümanlığın elden gittiği manevî görüşü ile şekillenen Kuvva hareketini de eklerseniz, O'nun bağımsızlığının göğsündeki imandan gelen bir şevk olduğunu görürsünüz. 

Kaldı ki, Mustafa Kemal'in Kurtuluş Savaşı'nda verdiği mücadelenin mesela Bolşeviklerden etkilendiği safsatası esasen ciddi bir ajan faaliyetidir. Görüşlerini dış mihraklara veya yazarlara ait gibi gösterenler bilerek ya da bilmeyerek bu ajan faaliyetine dahil olmaktalar. 

(devam edecek...)