ANALİZ - Faiz tek, kredi sıfır haneli!

YENİ MESAJ / DETAY HABER

Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), 2023 yılının ilk faiz kararında bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını, bir başka ifadeyle politika faizini yüzde 9'da sabit tuttu. Merkez Bankası, 2022 yılında dört toplantıda toplam 500 baz puanlık faiz indirimi kararı almış, faizi yüzde 14'ten yüzde 9'a çekmişti. Geçen yıl Kasım ayında gerçekleştirilen PPK toplantısında ise politika faizi yüzde 9'a indirilmişti. Faiz indirimlerinin başladığı Eylül 2021'de ise politika faizi yüzde 19'du. Yani politika faizi 15 ayda yüzde 10 indirildi.

Merkez Bankası ne dedi?


Merkez Bankası'nın dünkü toplantısı sonrasında yayımlanan Para Politikası Kurulu duyurusunda, "2022 yılının son çeyreğine dair göstergeler, zayıflayan dış talebin etkisiyle büyümedeki yavaşlama eğiliminin iç talepteki görece güçlü seyir ile telafi edildiğine işaret etmektedir. Sürdürülebilir fiyat istikrarı ve finansal istikrarın güçlendirilmesi için uygulanan bütüncül politikaların desteğiyle enflasyonun seviyesinde ve eğiliminde iyileşmeler görülmeye başlanmıştır" denildi.

Yüzde 9'a kredi var mı?

Hükümet, yüzde 9'luk politika faizi için olağanüstü çaba sarfediyor! Sadece devlet değil, özel bankaların da kredi muslukları kesildi. Özel bankalar yüzde 20 ile bile şirketlere kredi açamıyor. Bankalar çoğunlukla hükümetin onay verdiği şirketlere kredi kullandırıyor. Kredibilitesi yüksek şirketler bile yatırımları için kredi bulmakta güçlük çekiyor. Öte yandan vatandaşın mevduatının bir bölümü Kur Korumalı Mevduatta (KKM) bulunuyor ancak KKM para kazandırmadığı için artık pek tercih edilmiyor. Bu nedenle KKM'den son dönemde ciddi çıkışlar yaşandı. Bankalar da ellerindeki 'atıl para' için bu enstrümanı kullanıyor. Hatta piyasada şöyle bir yöntem de kullanılıyor. Diyelim bir şirket, X bankasından 20 milyon lira kredi aldı. Banka bu kredinin mesela 12 milyon lirasını şirkete kullandırıyor, gerisini KKM'ye yatırıyor. Ancak faiz, 20 milyon lira üstünden işliyor! Dolayısıyla kullanılan kredi için faiz yükseltilmiş oluyor.
Krediler faturalı ibrazı karşılığında kullandırılıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin 'selektif yani seçiçi kredi' dediği bu... Yüzde 40 faiz verseniz de ihtiyacınız için kredi almanız mümkün değil. Hükümet bu yöntemle kredilerin dövize, borsaya ya da gayrimenkule yönelmesini engellemeyi amaçlıyor.