Abdulkadir Geylani'den sohbetler

Ey Hak ve Hakikat yolcusu! Allah'a itaat ve takva üzere bulunman, şeriatın zahirine dikkat etmen, göğsünü selâmette tutman; gönül açıklığı içinde cömertliğe ve mütebessim bir çehreye sahip olman, karşılıksız vermen, eza ve cefayı terketmen, eziyet ve fakirliğe katlanman sana vasiyetimdir.Büyük Zatlara saygılı ol, din kardeşlerinle iyi geçin, küçüklere ve büyüklere karşı son derece hayırhah davran. Başkasıyla çekişme, kimseye hasım olma. Şefkat ve merhameti şiar edin. Fakirleri kendi nefsine tercih et. Meşru bir yoldan değilse, servet toplamaktan kaçın. Kendini Hak ve Hakikata verenlerin mertebe ve tabakasından olmayan düşük kimselerle sohbeti terk et. Dinî ve dünyevi hususlarda müslümanlara yardımcı olmaya çalış.Zenginlerle arkadaşlık ederken izzet-i nefsini korumanı, fakirlerle sohbet ederken alçak gönüllü ve ihlas üzere bulunmanı tavsiye ederim. Böyle yapman ve bu yolda yürümen Yaratan'ın azamet ve kudretini temaşa etmeni ve temaşanın devamını sağlar.Sebepler zincirinde Allah-u Teala'yı zan altında tutma. Bütün hallerinde Allah'a dayanıp sükûnet bul. Din kardeşlerinin haklarını aranızdaki sevgiye dayanarak zayi etme. Miskin ve düşkünlerin sohbetine tevazu içinde devam et. Sakın, ama sakın; edebi, güzel ahlâkı ve cömertliği elden bırakma. Nefsini öldür ki yaşayasın.İnsanların Allah'a en yakını, ahlâken en güzel olanıdır.Amellerin en üstünü, Allah'tan başkasına iltifat etmemenin sırrına riayet etmektir.Hakkı tavsiye ile sabırlı olmaya azmet. Dünyalıktan sana iki şey yeter: Fakirle sohbet, veliye hizmet.Gerçek fakir, Allah'tan başka hiçbir şey ile zenginliği kabul etmeyen kimsedir.Kendinden aşağı olanlara karşı saldırgan davranman zayıflığın, kendinden yukarı olanlara karşı mütecaviz davranman kibir ve gururun, emsaline karşı böyle davranman ise kötü ahlâkın tâ kendisidir.Fakirlik ve tasavvuf, ikisi de ciddi şeylerdir. Onları alaylı şeylere karıştırma.Allah bizi de, sizi de ve bütün müslümanları da hayra, iyiliğe ve doğruya muvaffak kılsın. Âmin!?Her halükarda Allah'ı an, çünkü zikir her şeyi toplayıcıdır. Allah'ın manevi ipine sımsıkı yapış. Zira bu ip, zararları ve tehlikeleri kaldırıcıdır. Kazânın gelişine iyice hazırlan, çünkü o vâki olacaktır.Bilmiş ol ki; söz ve davranışlarından sorumlusun. İçinde bulunduğun zamanda daha uygun olan ne ise onunla meşgul ol. Şimdiki işini geleceğe bırakma. Zira gelecek zaman için başka meşguliyetlerin olacaktır.Sakın, ama sakın âzânı (organlarını) lüzumsuz şeylerde kullanma? Her âzân için hayırlı olan işi seç?Allah'a, Resulullah'a ve O'nlar namına hükmedenlere itaat et. O'nların hakkını öde ve gerekli şeylerde sabırlı ol; hemen hakkını istemeye kalkışma.Duâyı hiçbir zaman ihmal etme. Müslümanlar hakkında hüsn-ü zan ve iyi niyet sahibi ol. Onlar arasında onlardan biri ol; onlar için hayırlı bildiğin hususlarda çalış. İçinde başkasına karşı bir şer ve kötülük olduğu halde yatağına uzanma.