Yüksek girdi maliyetleri ihracatçıları vuruyor

RECEP BAHAR /İSTANBUL
Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) ihracatçıları baz alarak hazırladığı 2015'in 3. çeyrek gerçekleşme ve 4. çeyrek beklentilerini içeren eğilim anketi sonuçları açıklandı. İhracatçıların girdi maliyetlerinden karlılığına, istihdamdan döviz kurlarına, üretimden ihracata kadar beklentilerini yansıtan anket Türkiye'nin ihracatına yön verecek.
İhracatçı eğilim anketine göre yılın son çeyreğinde ihracatçıların yüzde 58'i sektörlerinde, yüzde 48'i Türkiye ekonomisinin seyrinde değişim beklemezken, sektörün daha kötüye gideceğini düşünenlerin oranı da yüzde 27 seviyesinde kalarak önceki çeyrekle benzer oranda oldu. Anketi değerlendiren TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, veriler çerçevesinde ihracatçının Türkiye'nin yeni büyüme modeline ihtiyacı olduğunu ortaya koydu. Büyükekşi, "Ankette, Türkiye'nin yeni bir büyüme modeline ihtiyacı olduğunu düşünen ihracatçıların oranı yüzde 84 gibi yüksek oranda oldu. Bu modelin de 'inovasyonu merkeze alan, yüksek katma değer odaklı, bilgi ve teknoloji rekabetine göre kurgulanması' ihracatçıların yüzde 56'sı tarafından öncelik olarak vurgulandı" diye konuştu.
Eğilim anketine göre 2015'in 3. çeyreğinde ihracatçı firmaların yüzde 33.1'i üretimlerinin, yüzde 28.6'sı ise ihracatlarının geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında yükseldiğini bildirdi. Aynı dönemde girdi maliyetlerinin arttığını belirten ihracatçıların oranı yüzde 63.2 olurken, bunun yılın 2. çeyreğindeki gerçekleşmelere paralel seyrettiği görüldü. Enerji birim girdi maliyetlerinde artış oranı yaşandığını bildiren firmaların oranı yüzde 52.6 olurken, yine 3. çeyrekte ihracatçı firmaların yüzde 51.5'i geçen yılın aynı dönemine kıyasla genel kârlılık düzeylerinin, yüzde 47.7'si ise ihracatta kârlılık düzeylerinin azaldığını bildirdi.

İstihdamda artış yavaş
Ankete katılan firmaların, yüzde 19'u beyaz yakalı çalışan sayısında, yüzde 21'i mavi yakalı çalışan sayısında, yüzde 9'u ise Ar-Ge çalışanı sayısında artış olduğunu belirtti. 3. çeyrekte ihracatçı firmaların net istihdam artışı 20 bin oldu. 4. Çeyrekte gerçekleşecek net istihdam artışı ise 15 bin olarak hesaplandı. İhracatçı firmaların yüzde 56.3'ü de yılın son çeyreğinde yeni işe alım yapmayı öngörmediklerini bildirdi.

ABD, Almanya, İran ve Çin hedef pazar

Yılın 3. çeyreğinde firmaların yüzde 38'i yeni pazarlara girdiğini ifade ederken, son çeyrekte hedeflenen ülkeler listesinde, yüzde 16.1 oranıyla ABD, yüzde 11.3 oranıyla Almanya, yüzde 10.3 oranıyla İran ve yüzde 9.5 oranıyla da Çin öne çıktı. 
Enerji, hammadde ve ara mal öncelikli sorun 
Yılın 3.  çeyreğinde mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldıklarını belirten ihracatçıların oranı yüzde 56.7 ile geçtiğimiz dönemdeki seyrini korurken, tamamen pazar kaybedenlerin oranı ise yüzde 16 oldu. Firmaların yüzde 51.5'i hedef ülkelerdeki ekonomik koşullar ve yüzde 49.5'i de rekabetçi fiyat sunamamayı en sık karşılaşılan pazarlama sorunu olarak gösterdi. Ayrıca firmaların yüzde 50.3'ü döviz kurlarını, yüzde 41.2'si enerjiyi, yüzde 41.4'ü de hammadde ve ara mal fiyatlarını öncelikli sorunları olarak belirtti. Bunlar önceki dönemle paralel seyreden sorunlar olarak dikkat çekti.