Ukrayna 'sınavsız üniversite' ile dünyanın üniversite üssü oldu

RECEP BAHAR / İSTANBUL

Ukrayna'daki Türkiye Büyükelçiliği, ülkedeki vatandaşlarının bölgeyi terk etmesi çağrısında bulunuyor ve dönmek isteyenlere yardım ediyor. İlk günlerde pek çok Türk öğrenci, bombalanan şehirlerde mahsur kaldı. Binlerce Türk öğrenci zor şartlar altında ülkeden tahliye edildi. Çoğu öğrenci olan vatandaşlarını sadece Türkiye tahliye etmedi, Ekvador'dan Fas'a, Pakistan'dan Tunus'u onlarca ülke benzer çalışma yaptı. Peki, Ukrayna, yüksek öğrenim açısından niye cazip? Neden Türk gençleri rotayı Ukrayna'ya kırdı? Ukrayna'da 185 üniversite bulunuyor. Türklerin tercih ettiği Rusya sınırındaki Harkiv'de ise 34 üniversite var. QS World University Rankings 2022'ye (Dünya Üniversite Sıralaması) göre Karazin Harkiv Ulusal Üniversitesi 511-520'de, Taras Şevçenko Ulusal Üniversitesi 601-650'de yer alıyor. Ukrayna'da dünyada ilk bine giren 5 üniversite bulunuyor. Karşılaştırma açısından verirsek Koç Üniversitesi aynı listede 511-520'de, Sabancı Üniversitesi 541-550'de, ODTÜ 551-560'da yer alıyor. Türkiye'den de söz konusu listede 9 üniversite bulunuyor.

5 bin Türk öğrenci var

Ukrayna'ya giden öğrencilere eğitim danışmanlığı yapan ELT'ten İsmail Danışman'ın resmi kurumlardan aktardığı verilere göre halen Ukrayna'da okuyan 5 bin kadar Türk öğrenci bulunuyor. 2021 yılının Eylül ayında Ukrayna'da eğitime başlayan öğrenci sayısı ise 1700'e yakın. Türkiye'den Ukrayna'ya giden öğrenciler için eğitim danışmanlığı yapan Esra Aydın ise "Türkiye'den Ukrayna'ya okumaya gidenler genellikle Harkiv, Kiev ve Odessa'yı tercih ediyor" şeklinde konuştu. Lviv ve Sumi'de de çok sayıda Türk öğrencinin olduğu biliniyor.

Neden gidiyorlar?

Türk gençlerin okumak için Ukrayna'yı tercih etmesinin birçok nedeni bulunuyor. Bunların başında YÖK'ün tıp, eczacılık, diş hekimliği, mühendislik ve mimarlık bölümleri için getirdiği en düşük başarı sırası yer alıyor. Tıp için YKS Sayısal'da ilk 50 bine, diş hekimliği için ilk 80 bine girmek gerekiyor. Devlet üniversitelerinde ücretsiz tıp okumak için ilk 20 bin içinde yer almak şart! Haliyle daha düşük puan alan ancak tıp okumak isteyen gençler maddi durumlarına göre Polonya, Macaristan ya da Ukrayna'yı tercih ediyor. Ukrayna'ya giden öğrencilerin en fazla başvurduğu bölümleri tıp, diş hekimliği ve mühendislik teşkil ediyor. Öğrenciler sınavsız bir şekilde Ukrayna'da istediği bölümü okuyabiliyor. Dahası üniversitelerin kabul koşullar çok kolay! Ukrayna'da Ukraynaca ve Rusça olduğu gibi İngilizce eğitim fırsatı da var. Pek çok okulda dil öğrenmek için hazırlık sınıfı bulunuyor. Türk öğrenciler genelde İngilizce eğitim veren üniversiteleri tercih ediyor.

Hayat daha ucuz

İkinci önemli kriter de, Ukrayna'da hem üniversitelerin hem de konaklama ve yaşam masraflarının diğer Avrupa ülkelerine kıyasla çok daha uygun olması. Ukrayna'da eğitim ücretleri yıllık 1000 ila 4500 dolar arasında değişiyor. Oysa Türkiye'de vakıf üniversitelerinde tıp fakülteleri geçen yıl 10 bin dolardan başlıyordu.
Ukrayna'daki birçok yükseköğretim kurumundan alınan diploma Türkiye'de tanınıyor. Doktorluk, avukatlık, mimarlık gibi meslekler, eğitimi alındığı ülke dışında icra edilecekse bazı mesleki denklik sınavlarına girilmesi gerekiyor. YÖK son yıllarda uygulamaya koyduğu farklı sistemlerle öğrencilerin yurt dışında tıp eğitimi görüp Türkiye'de denklik alabilmeleri için YÖK tarafından tanınan bir üniversitede eğitim almaları koşulunu getirdi. Daha önce dünya sıralamasında ilk 500 üniversite arasında bir okulda, ardından ilk 1000 üniversite arasında bir okulda eğitim alma zorunluluğu bulunuyordu. YÖK'ün tanıdığı okullarda okuyan öğrenciler Türkiye'ye geldiklerinde seviye tespit sınavına giriyor ve 100 üzerinden 40 puan elde ettiklerinde denkliklerini alabiliyor.
Ayrıca Ukrayna'daki diplomalar mavi diploma olduğu için AB ülkelerinde de geçerli. Örneğin Ukrayna'da tıp okuyan öğrenci hem Türkiye'de doktor olabiliyor hem de AB ülkelerinde!

Kabul kolay, okumak zor

Öte yandan İsmail Danışman, birçok öğrencinin kabul koşulları kolay olmasına rağmen okurken zorladıkları için tıp eğitimini yarıda bırakıp başka bölümlere geçtiğini belirtti.