Tövbe ile uğraş günah kirlerini yıka

Ey evlat! Dünya sevgisi içini sardıkça, sâlih kulların hâlini göremezsin. Halktan bir şey umdukça kalp gözlerin açılmaz olur. Dünya ve âhireti kalbinden atmadıkça, manevî hâllerden sana söz düşmez.

Hak yolunda cihad ehli ol. Böylelikle başkalarının görmesine imkân olmayan şeyi görürsün. Âdet harici kerametler senden zuhur eder.

Küçük hesapları bırak, büyükleri kendiliğinden gelmeye başlar. Her hâlinde Allah'a dayanırsan, açık ve kapalı yerlerde O'na isyan etmekten çekinirsen, tahmin edemediğin yerden rızkın gelir.

Sen elindekini bırak, daha iyisini alırsın. Henüz olgun olmadığın için istiyorsun, sonra bunu da bırakırsın.

Dünyada bırakılanları öbür âlemde alırsın. Bu yola ilk girenler, şehvet duygularını ve diğer dünyalık işlerini zorla bırakırlar. Gayret sarf eder, kalplerini esirgerler. Sonra korkmadan nasiplerini alır yerler. Çekinmek, ittika sahiplerinin vasfıdır. Korkmadan ölmek ise Allah yolunda varlıklarını harcamış olanlara haktır.

Ey gösterişçi, ey içi dışına uymayan, ey şirkçi, büyüklere zahmet verme. Elden kaçırdığınızı bulmak için onlara yanaşmayınız. Onların hâline ermeyi aklınıza getirmeyiniz.

Elinizde bulunan yaramaz şeyler, sizi onlarla olmaktan uzak kılar. Onlar âdetleri ve resmî hâlleri bıraktılar. Sen onların bıraktığını kaptın. Şüphesiz onlar tarafından bırakıldığı hissini duyan şeyler, kendiliğinden ayrılıp gitmiştir. Çünkü onlarda, yoktan gayri şey kalmayacaktır.

Sen uyuduğunda onlar uyanıktı. Sen bol dünyalık içinde iken onlar oruçlu gezdiler. Sen emniyet içinde iken onlar korkarak ağladılar. Her şeyini saklarken onlar varlarını dağıttılar.

Onlar işlerini Hak uğruna yaptılar, sen kullara gösteriş yaptın. Onlar Hakk'ı aradılar, sen başkasını. Onlar işlerini Allah'a ısmarlarken sen tek başına yapmaya kalktın. Hakk'a cephe aldın.

Onlar dillerine sahip oldular; Hakk'ı kullara kesmediler. Sen onların yapmadığını neden yaptın? Acılara sabırla karşı koydular, tatlı oldu. Kudret bıçağı onları kesti, ama aldırmadılar. Etleri doğranırken hiçbir üzüntü duymadılar. Çünkü yapanı biliyorlardı. O'nun uğruna varlığını harcayan, yaptığı ufak darlığa dayanamaz mı? Halk, o büyüklerin dilinden emindir. Onlardan hiçbir kula eziyet gelmez.

Büyük insanlar, karıncayı dahi incitmezler. Bu sözü o büyüklerden biri demiştir. Çünkü o karınca ufacık hâli ile çalışmaya bakar. Büyük insan, o karıncanın halkla iyi geçim ettiğini görür. Kendi aralarında yine hoş geçim üzere olduklarını görür. Hâli böyle büyük olan küçük mahlûka eziyet edilebilir mi hiç?

Büyük insanlar her şeyle iyi geçinirler. Bu yüzden Hak yakınlığına ererler, hoş olurlar. Öbür âleme göçünce, cennetin güzel nimetlerini görürler. Allah Teâlâ'nın kelâm sıfatının tecellisini orada seyrederler. O'nun zâtına varır, verdiği armağanı kabul ederler.

Ey zavallı, anlattığımız büyüklerden sana bu hâlinde nasip gelmez. Tevbe ile uğraş. Günah kirlerini yıka. Rabbi'ne karşı seni rüsva edecek şeyi bırak. O'nun yasak ettiği şeyleri yapma. Kötülük etme, cüretini bir yana at.

Allah'tan utanılır; kullardan O'nun kadar utanılmaz. Her şeyden önce O'nun varlığı vardır. Bütün varlığın sahibin olandan utanmalısın. Varlığı sonsuz olan zâttan utanarak hatalarını bırakmalısın.

O Kerimdir; zulmü sevmez. Zalimlik sıfatı başkalarına yüklenir. O'nun zenginliği sonsuzdur. Kâinatta olan her şey O'na muhtaçtır. O'nun âdeti vermek; başkalarınınki ise almak.

Bütün ihtiyaçlarını O'na arz et. Başkasından istemek iyi olmaz. O, hepsinden yücedir. Yaptığı işler delilin olsun.

Çizdiği yolları aşma. O'nun takva yoluna koş. Takva üzere olursan O'na varırsın. Yapılmış şeylere gönül kaptırma. O'na varmak için delil ara. Yalnız O'nu an; âhireti de bırak. Dünya ve âhiret metaından sana meyilli olan gelir; seni kaybetmez. Hakk'ın zâtından gayri şeyleri bir yana at. O'na güven; kalbini üzüntülerden temizle.

Kalbin, Yaratan'a götürecek delili sana göstermiyorsa akılsız bir yaratıksın. Bulunduğun karanlık âlemi bırak; akıllı olan kişileri ara. Onları, akılları Mevlâ'ya götürmüştür. Aklın ne olduğunu onlardan öğren. Onların gösterdiği akılla nefsini tanı. (Abdülkadşir Geylani Fethur'r Rabbani eserinden)