Sevgi bağlarıyla kurulan akrabalıklar
17.04.2003 00:00:00
Türk aile yapısında kan bağına dayanmayan, ancak çeşitli şekillerde akraba gibi algılanan ve "düzmece akrabalık" denilen türler bulunuyor.
Kültür Bakanlığı tarafından yayımlanan Prof. Dr. Ali Rıza Balaman'ın
Kan kardeşliği
dışında akrabalıklar
"Evlilik Akrabalık Türleri" adlı kitabında, toplumda sonradan kazanılan ve "düzmece" olarak nitelendirilen akrabalık çeşitlerine yer veriyor.
Kitapta, düzmece akrabalık türlerinin sonradan kurulan ilişkilerle ortaya çıktığı ve akraba gibi davranılmaya başlandığı belirtilerek, bu tür akrabalık türlerinin bilinen en eski ve yaygın olanının "kan kardeşliği" olduğu ifade ediliyor.
Süt kardeşliği
Yeni doğum yapmış annenin kendi çocuğunun dışında bir başka bebeği emzirmesiyle ortaya çıkar. Kadının süt verdiği çocukla kendi çocuğu süt kardeş olur ve bu kardeşlik ömür boyu sürer.
Ahiret kardeşliği
Genellikle yaşlı kadınlara özgü bir düzmece akrabalık çeşidi olan ahret kardeşliğinde, kimin önceden öleceğinin bilinmediği için bütün vasiyetler birbirine anlatılır. Ahiret kardeşlerden ölenin ardından bu sözlü vasiyetler yerine getirilir.
Yol kardeşliği
Bu akrabalık türünde, iki erkek birbirlerine sonsuza dek destek olacaklarına ant içer, söz verirler. Bu söz verme ve ant içme tanıklar önünde, dinî bir önder aracılığıyla ve dinî bir törenle gerçekleşir.
Sağdıçlık
Evlenecek erkeğe düğün öncesi rehberlik eden sağdıç, yeni evlenen çiftlerin yaşamlarına bir akraba gibi girer.
Yengelik
Düğün öncesi ve sırasında geline yardım eden evli kadınayenge adı verilir. Yenge, akraba olmamasına rağmen akraba gibi kabul edilir ve aile sırlarını bile paylaşabilir.
Kına analığı
Yeni doğan kız çocuğuna düzenlenen kına töreninde, kına anası olarak seçilen kadının aldığı elbise giydirilir. Bu törende, sağ eli ve ayağına kına yakılan bebek, büyüyüp evleneceği zaman bile kına anasından izin alır.
Ad babalığı
Doğan çocuğun kulağına ezan okuyan ve adını veren kişiyle akrabalık kurulmuş olunur. Çocuk, ad babasına her zaman saygı göstermek zorundadır. Akraba olmamasına rağmen ailenin akrabasıymış gibi kabul edilir ve aile büyüğü sayılır.
Kirvelik
Sünnet olan çocuğu tutan kirve, akraba gibi kabul görür.Çocuk askere gitmeden önce mutlaka kirvesini görmelidir, evleneceği zaman da kirvenin izni alınır. Kirveye, baba gibi hürmet gösterilir.
Kültür Bakanlığı tarafından yayımlanan Prof. Dr. Ali Rıza Balaman'ın
Kan kardeşliği
dışında akrabalıklar
"Evlilik Akrabalık Türleri" adlı kitabında, toplumda sonradan kazanılan ve "düzmece" olarak nitelendirilen akrabalık çeşitlerine yer veriyor.
Kitapta, düzmece akrabalık türlerinin sonradan kurulan ilişkilerle ortaya çıktığı ve akraba gibi davranılmaya başlandığı belirtilerek, bu tür akrabalık türlerinin bilinen en eski ve yaygın olanının "kan kardeşliği" olduğu ifade ediliyor.
Süt kardeşliği
Yeni doğum yapmış annenin kendi çocuğunun dışında bir başka bebeği emzirmesiyle ortaya çıkar. Kadının süt verdiği çocukla kendi çocuğu süt kardeş olur ve bu kardeşlik ömür boyu sürer.
Ahiret kardeşliği
Genellikle yaşlı kadınlara özgü bir düzmece akrabalık çeşidi olan ahret kardeşliğinde, kimin önceden öleceğinin bilinmediği için bütün vasiyetler birbirine anlatılır. Ahiret kardeşlerden ölenin ardından bu sözlü vasiyetler yerine getirilir.
Yol kardeşliği
Bu akrabalık türünde, iki erkek birbirlerine sonsuza dek destek olacaklarına ant içer, söz verirler. Bu söz verme ve ant içme tanıklar önünde, dinî bir önder aracılığıyla ve dinî bir törenle gerçekleşir.
Sağdıçlık
Evlenecek erkeğe düğün öncesi rehberlik eden sağdıç, yeni evlenen çiftlerin yaşamlarına bir akraba gibi girer.
Yengelik
Düğün öncesi ve sırasında geline yardım eden evli kadınayenge adı verilir. Yenge, akraba olmamasına rağmen akraba gibi kabul edilir ve aile sırlarını bile paylaşabilir.
Kına analığı
Yeni doğan kız çocuğuna düzenlenen kına töreninde, kına anası olarak seçilen kadının aldığı elbise giydirilir. Bu törende, sağ eli ve ayağına kına yakılan bebek, büyüyüp evleneceği zaman bile kına anasından izin alır.
Ad babalığı
Doğan çocuğun kulağına ezan okuyan ve adını veren kişiyle akrabalık kurulmuş olunur. Çocuk, ad babasına her zaman saygı göstermek zorundadır. Akraba olmamasına rağmen ailenin akrabasıymış gibi kabul edilir ve aile büyüğü sayılır.
Kirvelik
Sünnet olan çocuğu tutan kirve, akraba gibi kabul görür.Çocuk askere gitmeden önce mutlaka kirvesini görmelidir, evleneceği zaman da kirvenin izni alınır. Kirveye, baba gibi hürmet gösterilir.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
