Piyasalar sakinleşmiyor

 

RECEP BAHAR / ANALİZ

 

Naci Ağbal'ın Merkez Bankası başkanlığı görevinden uzaklaştırılmasının finansal piyasalarda yol açtığı gerilim devam ediyor. Londra swap (para birimleri arasında takas) piyasalarında gecelik TL faizi yüzde 1400'e kadar çıktı. Londra swap piyasası 2019 yılında da gündeme gelmişti. Türk bankalarının Londra piyasalarına TL akışını kesmesiyle Nisan 2019'da TL swap faizleri yüzde 1200'e kadar çıkmıştı. Benzer bir durum yine yaşandı ve bu kez TL faizi yüzde 1400'e kadar tırmandı. Spekülatörler, taahhütlerini yerine getirmek için TL arıyor. Bulamadıkları için faizleri rekor oranda yükseltiyor. Swap faizinin yükseltilmesiyle yabancı yatırımcıların TL borçlanarak Türk Lirası karşısında açığa satış pozisyonu almasının yani spekülasyon yapmasının maliyeti yükseltiliyor. Bu yolla TL'nin değer kaybetmesinin önüne geçilmesi hedefleniyor. 

 

Yabancı medya ateşe benzin döküyor

 

Öte yandan The Economist dergisi ile Financial Times ve Wall Street Journal'ın haberleri de piyasaların yatışmasının önüne geçiyor. İngiltere'de haftalık yayımlanan The Economist dergisi, TL'nin yüzde 10'dan fazla değer kaybettiği 22 Mart'ı 'Kara Pazartesi' olarak nitelendirerek, Türkiye'nin döviz kriziyle karşı karşıya olduğunu savundu. İki yılda, Merkez Bankası'nın üç başkanının Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından görevden alındığını hatırlatan The Economist, Merkez Bankası'nın bu niteliğiyle "Guinness Rekorlar Kitabı'na girmeye aday" olduğunu savundu.

Dergi, "İstanbul Menkul Kıymetler Borsası yüzde 9'dan fazla düştü. Dört yıldır dolar karşısında yarı yarıya değer kaybeden ve son süreçte bir nebze soluk alan Türk Lirası yeniden uçurumun kenarında" diye yazdı. Dergiye görüş veren portföy yönetimi şirketi GAM'ın yatırım direktörü Paul McNamara, "Benim tahminimce Erdoğan bu ölçüde dış borcu olan bir ülkenin, arzu ettiği gibi düşük faizler belirleme serbestisine sahip olmadığını bir şekilde anlayacak. Erdoğan ve Merkez Bankası gönülsüz de olsa piyasalara teslim olacak. Taşıyabileceklerinden daha büyük yükü sırtlandıklarını fark etmeleri gerekiyor" dedi. Finans şirketi Societe Generale'den Phoenix Kalen de, The Economist'e yaptığı açıklamada, bunun kazanılamaz bir savaş olduğu görüşünde. Merkez Bankası'nın döviz rezervlerinin tükendiğini ileri süren Kalen, "Bu, vaziyeti değiştirmeyecek. Bence yeni bir döviz krizine doğru gidiyoruz" görüşünü savundu. 

 

Çalkantı uzun sürebilir

 

Wall Street Journal (WSJ) gazetesi ise, Türkiye'nin faizleri aşağı çekerek enflasyonu düşürmek yönündeki sıradışı politikasının başarılı olma şansının çok düşük olduğunu ve Türk Lirası'nın daha uzun bir süre çalkantılı bir dönemden geçebileceğini savundu. Gazetedeki analizde şu görüşlere yer verildi: "Türkiye'nin sorunu, Merkez Bankası'nın Erdoğan'ın kontrolü altında olmasından çok, Erdoğan'ın bu kontrolü kötüye kullanmasından kaynaklanıyor. Faizlerin artırılmasının enflasyonu dizginleyeceği yönündeki genel görüş birliğinin aksine Erdoğan, faizlerin artırılmasının şirketlerin borçlanma maliyetlerini artıracağına inanıyor. Muhtemelen Ağbal'ı da bu yüzden görevden aldı. Kavcıoğlu'nun yazdığı köşe yazılarında Erdoğan ile aynı görüşte olduğu görülüyor ve faizleri indirmeye başlaması olasılık dahilinde." Analizde Türkiye'nin swap işlemleri çıkartıldığında net rezervlerinin 'eksi' 20 milyar dolar düzeyinde olduğunu aktarıldı.

 

İlk etkisi muzda görüldü!

 

Döviz kurlarında bir günde yaşanan yüzde 10'luk artış, ithal ürünlere hemen yansıtıldı. İstanbul Hali'nde geçtiğimiz Cumartesi günü kolisi 270 liraya satılan ithal muz, Pazartesi günü 300 liradan işlem gördü. Haldeki diğer ithal ürünlerin fiyatı da arttı.