On kuruşluk sipariş listesi

Herhangi bir koleksiyoncudan on kuruş almak isteseniz karşılığında onlarca milyon lira ödemek zorunda kalırsınız. Çünkü on kuruşlar antika listesine gireli çok oldu.

Paramız, son elli yılda, ancak beş yüz yılda yaşanabilecek değişim, değer kaybını yaşadığı için bir-iki kuşak öncekilerin kullandıkları paralar sonrakiler için antika olup çıkıyor.

Aşağıda okuyacağımız sipariş listesi Erzurum/Tortumlu Aşık Ruhani'ye ait. Aşık Mustafa Ruhani, 15.-16. yüzyılda yaşamış bir şairimiz değil. 1931 doğumlu ve halen yaşamını ve sanatını sürdüren değerli bir saz şairimiz. Bu şiirin bazı dörtlüklerini yaklaşık otuz yıl evvel çevremizdeki büyüklerimiz tarafından okunduğunu hatırlıyorum.

Bir on yıl daha geriye gitsek demek ki kırk yıl önce yazılmış bir şiir. Şairimiz on yaşlarında iken bir kaza sonucu gözlerini kaybettiği için dünya ona karanlıktır ve şehire giden babasına on kuruş vererek sazı eşliğinde isteklerini sıralamaktadır.

Şiirde bir mübalağa, bir abartı var ama on kuruşla o dönemde listedeki bazı şeylerin alındığı da muhakkak.

Şiirde altı çizilmesi gereken en önemli nokta ise; on yaşından itibaren görme anlamında dünya ile irtibatı kesik olan şairin, Türkiye Coğrafyası, bölgelerin özellikleri hakkındaki derin bilsidir. Aşık Ruhani'nin bu şiiri, çok hızlı değişim geçiren paraya bağlı olarak çoktan antika eserler arasında yerini almıştır. Şairimizin kulaklarını çınlatıyoruz, Erzurum'daki okuyucularımızdan birinin, bu yazımızı değerli şairimize okumasını istirham ediyoruz ve sizleri "On kuruşluk sipariş listesi" ile başbaşa bırakıyoruz.

Al bu on kuruşum dolan gurbeti

Şu saydığım her eşyadan var getir

Ben sana bir saat kestim müddeti

Bir saniye geri kalma er getir

Oltu'dadır kehribarın esası

Tortum'un pestili tatlı kömesi

Pasin ovasında buğdayın hası

Git Tekman'dan tuluk tuluklar getir

Dumlu dağlarının kimya otundan

Mersin üzümünden İspir dutundan

Urfa'nın beş aygır Arap atından

Üçünü bin ikisini sür getir

İnciyi altını dizmeli rafa

Her nereye gitsen bir ay dört hafta

Kepçenin iyisi yapılır Of'ta

Yüz top teşi elli deste ger getir

On beş kentim olsun kırk tane köyüm

Düzelsin moralim hoş olsun huyum

Susuz denizlerde balık avlayım

Trabzon Maçka'sından tor getir

Bana bıçak lazım yürü Sivas'a

Rize'den çay limon bile olursa

Dolaş Kayseri'yi çık Erciyes'e

Dibinden gül tepesinden kar getir

Göle'nin medeği zavut hayvanı

Hepsinden yüz sürü olaydı yani

Sarıçamdır Sarıkamış ormanı

Beni kağnı arabama tar getir

Gitti bir kuruşun kaldı dokuzu

Benim için dolaş kürre-i arzı

Hasımla savaşım var bazı bazı

Erzurum'un dadaşından er getir

Sürü sürü olsun kazım ördeğim

Sana izah edem arzum isteğim

Harçlığım on kuruş evleneceğim

Gürcistan'ın güzelinden yar getir

Saydığım eşyaya olurum razı

Kararmasın talihimin yıldızı

Beraber olmalı aşığın sazı

Küpü büyük kılıfını dar getir

Söylediğim söze deme ki hayır

İlahi babamın gamını kayır

Dört yüz Kırıkkale beş yüz şitayir

Acentadan mermisini gör getir

Hastalık elinden belim büküldü

Adana ovası pamuk ekili

İsparta'da levin gülleri ekili

Goncasından beş yüz deste der getir

Sevinirim yüküm cevher taş olur

Aksi halde dünya bana boş olur

Horasan şehrinde halı hoş olur

Sağlığımda eyvanıma ser getir

Has olurmuş Erivan'ın meyvesi

Beş yüzelli yastık Acem kınası

Bana lazım Ahıska'nın elması

Git Gence'den kırkbin vagon nar getir

Benim için çark et dolaş dünyayı

Keşfeyle yıldızı parselle ay'ı

Mekke Medine'de ara hurmayı

Topla devşir dallarından bar getir

Yemen'den beş yüz ton kahve al bari

Parama mukabil dünyanın varı

Altına kaplanmış hayal dağları

Kenarından kıyısından kır getir

Ruhani de isteğini arzeder

Param bana yeter ölene kadar

Kulağın beri tut sözüme peder

Beş kuruşum kaldı geri ver getir.