Kapitalist ekonomiler deflasyon hastalığını çözemez

Kapitalist anlayışın klasik ayağı sistemin kendi kendini tamir edeceğine inanıyordu. Fiyatların ve işçi ücretlerinin esnek olduğunu düşünüyordu. Ancak gerçek hayatta uygulamanın bu şekilde olmadığını gören kapitalist anlayışın diğer ayağı Keynes modeli kamunun harcamalarını arttırarak talebi desteklemesi gerektiğini savundu.

 

Talebi maliyetli para ile desteklemek yanlıştırYapılan uygulamalar kısmen netice verdi ancak kamu harcamalarını maliyetli para ile arttıran uygulama zaman içerisinde ülkeleri hem enflasyon, hem de borç sarmalı ile karşı karşıya getirdi. Çünkü faizle alınan borç para ile yapılan harcamalar neticesinde bu paraların ödemesi için hükümetler vergi oranlarını arttırmak ve orta vadede hem cari, hem de sosyal harcamalarını kısmak zorunda kaldılar. Bir taraftan artan vergiler üretim maliyetlerini yukarı çekerken, diğer taraftan hem kamunun orta vadede harcamalarını kısmak zorunda kalması, hem de vergilerle piyasadan paranın çekilmesi hane halklarının talebini kıstı.

Deflasyon için alınan önlemler stagflasyona yolaçtıNetice olarak kısa vadede kısmen fayda vermiş gibi gözüken Keynes'in yaklaşımı orta ve uzun vadede hem maliyet enflasyonuna ve hem de talep daralmasına sebep oldu. Sonuç olarak dünya ekonomileri hem işsizlik, hem de enflasyon denen yeni bir hastalıkla yani stagflasyon ile tanıştı.

Talep arttırılmak istenirken daha da kısıldıDeflasyonla mücadelede hastalığın sebepleri teşhis edilemediği için uygulanan reçeteler adeta ağrı kesici mesabesinde kalmıştır. Hastalık devam etti ancak tesiri kısmen azaltıldı. Çünkü hastalığın temeli hane halklarının tüketmemesi iken, bu açık maliyetli para ile yapılan kamu harcamaları ile kapâtılmaya çalışıldı. Talebi arttırmak için yapılan bu uygulama talebi daha da kıstı ve enflasyona sebep oldu.Milli Ekonomi Modeli  / Prof. Dr. Haydar Baş