İpek Yolu'nun uğrak mekanı

Bursa'nın en büyük hanı olan tarihî Koza Hanı, Osmanlı döneminde ipekçiliğinin ticari merkezi olarak kullanılmış ve Bursa tekstil sanayinin gelişimde önemli bir temel teşkil etmiştir. Ancak ipek böceği yetiştirenlerin azalması ve ithalatın artması, doğal olarak bu tarihî mekanı da olumsuz etkilemiştir.

Ulucami ile Orhan Cami'nin arasında bulunan bu tarihi hanı, II. Bayezıd, İstanbul'daki hayır yapılarına gelir getirmek amacıyla, 1490 yılında yaptırmıştır. Yapının mimarı Abdul - Ula bin Pulad Şah'tır. Çeşitli dönemlerde; Cedid-i Evvel, Şimşek Hanı, Sırmakeş Hanı, Beylik Kervansarayı, Beylik Hanı, Cedidi Amine ve yeni Kervansaray adları da verilen Koza Hanı, Bursa'nın en güzel ve günümüzde en yoğun olarak kullanılan hanıdır. Duvarları tuğla ve taşla örülmüş olan bu han, dikdörtgen bir avlunun çevresinde yer alan iki katlı bir yapıdır. Yapıya, Kapalıçarşı tarafından çok güzel işlenmiş bir taç kapıdan girilir. Yapının alt katında kırkbeş, üst katta ise elli oda bulunur. Avlunun ortasında taştan yapılmış, altında şadırvan ile şadırvanın üzerinde, sekiz ayak üzerinde bir mescid bulunur. Günümüzde ünlü Bursa ipekçiliğinin merkezi durumundadır. Koza Han, geçmişte tarihî 'ipek yolu'nun en önemli uğrağı iken bugün şehrin kalabalığından kaçmak isteyenler için bir sığınak niteliği taşır.