Enflasyonda 19 yılın rekoru

YENİ MESAJ / DETAY HABER

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) merakla beklenen enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre yıllık tüketici enflasyonu yüzde 36.08 ile son 19 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Üretici enflasyonu da yüzde 79.89 ile Şubat 2002'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Tüketici enflasyonu ile üretici enflasyonu arasındaki makas da 43.8 puanla rekor seviyeye ulaştı. Yıllık enflasyon yüzde 36.08 ile AKP iktidarının başlangıcından beri en yüksek seviyeye ulaşmış oldu. Bundan önceki en yüksek yıllık enflasyon Eylül 2002'de yüzde 37 ile görülmüştü. Aylık enflasyon ise Nisan 2001'den beri ilk kez yüzde 10'u aştı. TÜİK'in verilerine göre aylık enflasyon yüzde 13.58 olarak kaydedildi.

En yüksek artış ulaştırma ve gıdada

Yıllık bazda en yüksek artış sırasıyla, yüzde 53.66 ile ulaştırma, yüzde 43.80 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 40.95 ile ev eşyası oldu. Yıllık en düşük artış ise yüzde 8.76 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 17.23 ile eğitim, yüzde 20.02 ile alkollü içecekler ve tütün ve yüzde 20.13 ile giyim ve ayakkabı oldu.

Aralık 2021'de, endekste kapsanan 415 maddeden, 364 maddenin ortalama fiyatında artış gerçekleşirken, 33 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 18 maddenin ortalama fiyatında ise düşüş gerçekleşti. Buna karşılık, 2021 yılı Aralık ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 28.49 ile ulaştırma, yüzde 16.54 ile ev eşyası, yüzde 15.99 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Aralık ayında en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0.13 ile eğitim, yüzde 3.55 ile sağlık ve yüzde 3.65 ile haberleşme oldu. Aralıkta ürün bazında zam şampiyonu, yüzde 64.48'lik artışla kağıt oldu. İkinci sırada, bir ayda ortalama yüzde 59'luk artışla patlıcan yer aldı. Yüzde 49.76'lık artışla salatalık, üçüncü sırada bulunuyor.

Üretici fiyatlarına damgayı enerji vurdu

Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 62.84, imalatta yüzde 77.44, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 117.14, su temininde yüzde 33.99 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında yüzde 92.13, dayanıklı tüketim malında yüzde 46.16, dayanıksız tüketim malında yüzde 54.23, enerjide yüzde 122.76, sermaye malında yüzde 51.17 artış olarak gerçekleşti.

Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 12.69, imalatta yüzde 18.88, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 24.41, su temininde yüzde 1.87 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında yüzde 21.21, dayanıklı tüketim malında yüzde 12.04, dayanıksız tüketim malında yüzde 16.50, enerjide yüzde 20.38, sermaye malında yüzde 15.53 artış olarak gerçekleşti.

ENAG'a göre gerçek enflasyon yüzde 82.81

TÜİK'in yüzde 36.08 olarak açıkladığı 2021 enflasyonunu, Enflasyon Araştırma Grubu'nun çalışmasında yüzde 82.81 olarak hesaplandı. Akademisyenlerin ve ekonomistlerin oluşturduğu Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) hesapladığı Aralık enflasyonunu duyurdu. Buna göre, ENAG Tüketici Fiyat Fiyat Endeksi (E-TÜFE) Aralık ayında yüzde 19.35 arttı. E-TÜFE'nin 2021 yılındaki artışı ise yüzde 82.81 olarak gerçekleşti. ENAG tarafından yapılan açıklamada "Çok hızlı bir şekilde kontrolden çıkabilen fiyatların tekrar kararlı bir yapıya gelmesinin uzun zamanlar alacağı gerçeği ile ekonomi politikalarının kısa dönemli kazanımlar üzerine değil de, refah seviyesini artırıcı orta ve uzun vadeli döneme yayılması gereğini vurgularız" denildi. 

Memur ve emekli maaş zammı belli oldu

TÜİK'in ilan ettiği enflasyon verileriyle birlikte memur ve memur emeklilerine verilecek enflasyon farkıyla işçi, esnaf ve çiftçi emeklilerinin aylıklarına yapılacak zam oranları da kesinleşmiş oldu. Buna göre memur ve memur emeklileri bu aydan itibaren yüzde 5 toplu sözleşme zammının yanı sıra yüzde 22.48 de enflasyon farkı alacak. Böylece maaş ve aylıklara yapılacak toplam zam oranı yüzde 27.48 olacak. Yeni zamlarla birlikte en düşük memur maaşı 4 bin 444 liradan 5 bin 665 liraya, en düşük memur emeklisi aylığı 3 bin 166 liradan 4 bin 37 liraya çıktı.

SSK'lı ve Bağ-Kur'lu emeklilerin aylıklarına ise toplu sözleşme zammı verilmiyor. Bu emeklilerin aylıklarına sadece geçmiş 6 aylık enflasyon oranı kadar yani yüzde 25.48 oranında zam yapıldı. Böylece en düşük işçi emeklisinin aylığı bin 626 liradan 2 bin 41 liraya, en düşük esnaf emeklisinin aylığı bin 764 liradan 2 bin 214 liraya, en düşük çiftçi emeklisinin aylığı da bin 663 liradan 2 bin 87 liraya çıktı.