Dış ticaret açığı hala ürkütücü

HABER MERKEZİ

Türkiye'nin ekonomi üzerindeki en büyük risk olarak nitelenen dış ticaret açığı 'yükseklerde seyretmeye' devam ediyor. Türkiye'nin ihracatı 2011 yılı sonu itibariyle 134.5 milyar dolar, ithalatı ise 240.7 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre, İhracat ithalata göre biraz daha hızlı artsa da, ithalat önemli ölçüde gerilemiyor. Durum bu olunca yüksk dış ticaret açığı ve buna bağlı olarak yüksek cari açık vermeye devam ediyoruz.

Türkiye'nin ihracatı 2012 yılı Haziran ayında, 2011 yılının aynı ayına göre yüzde 16.9 artarak 13 milyar 266 milyon dolara ulaştı. Bu rakam aylık bazda bugüne kadar elde edilen en yüksek rakam! ithalat ise yüzde 5.4 azalarak 20 milyar 441 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde dış ticaret açığı 10 milyar 255 milyon dolardan, 7 milyar 176 milyon dolara geriledi. 2011 Haziran ayında yüzde 52.5 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2012 Haziran'da yüzde 64.9'a yükseldi.

Altı aylık vaziyet

Türkiye'nin bu yılın ilk 6 ayında ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13.4 artarak 65 milyar 588 milyon dolardan 74 milyar 373 milyon dolara yükseldi. Bu dönemde ithalat ise sadece yüzde 2.1 azaldı ve 119 milyar 735 milyon dolardan 117 milyar 163 milyon dolara geriledi. Söz konusu dönemde, dış ticaret açığı önceki yılın ayını dönemine göre yüzde 21 azalarak, 42 milyar 790 milyon dolara inerken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 54.8'den yüzde 63.5'e yükseldi. Rakamlar böyle giderse, yıl sonu ihracat 148 milyar dolara, ithalat ise 235 milyar dolara ulaşacak. Dış ticaret açığı ise yaklaşık 86 milyar dolar olacak. Bu rakam 2011 yılından sonra Cumhuriyet tarihinin en yüksek 2. dış ticaret açığı olarak tarihe geçecek!

AB'ye ihracat çökmeye devam ediyor

Geçen yıl Haziran ayında yüzde 48.2 olan Avrupa Birliği'nin (AB) ihracattaki payı, bu yılın aynı ayında yüzde 37.1'e geriledi. AB'ye yapılan ihracat 2011 yılının aynı ayına göre yüzde 10 azalarak 4 milyar 926 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu yılın Haziran ayında en fazla ihracat yapılan ülke Nisan ve Mayıs aylarında olduğu gibi yine İran oldu. İran'a yapılan ihracat 2011 Haziran ayına göre yüzde 471.2 artarak 1 milyar 594 milyon dolar olurken, İran'ı sırasıyla 1 milyar 123 milyon dolarla Almanya, 912 milyon dolarla Irak, 665 milyon dolarla İngiltere ve 600 milyon dolarla İtalya takip etti.

İthalatta ise ilk sırada Rusya Federasyonu yer aldı. Bu ülkeden yapılan ithalat yüzde 33.5 artarak 2 milyar 424 milyon dolar oldu. Rusya Federasyonu'nu sırasıyla 1 milyar 823 milyon dolarla Almanya, 1 milyar 722 milyon dolarla Çin ve 1 milyar 313 milyon dolarla ABD izledi.

Avrupa krizinden etkileniyoruz

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Avrupa krizinin dış ticaret üzerinde etkili olduğunu vurgulayarak, şunları söyledi: “Yılın ilk yarısını geride bıraktığımız bu dönemde önümüzdeki resim, Avrupa borç krizi nedeniyle hem dünya ekonomisinin büyüme hızının, hem de ticaretinin 2011'e göre zayıf olduğunu gösteriyor. AB'nin dünyadan ithalatı ilk 5 ayda, 2011'in aynı dönemine göre yüzde 4.2 gerilemiş durumda. Yunanistan, İrlanda, Portekiz, İspanya ve bunlar kadar ciddi durumda olmasa da Macaristan, Fransa, Belçika gibi piyasalarda da belirsizlik var. Ama biz buna rağmen ihracatımızı artıran bir ülkeyiz. 'Avrupa krizinden asla etkilenmeyeceğiz' diyemem, halihazırda zaten etkileniyoruz. Türkiye olarak biz, küresel krizle eş anlı olarak pazar çeşitlendirmeye hız verdik. İlk altı aylık ihracatta Afrika ülkelerine yüzde 45, Asya ülkelerine yüzde 39, Kuzey Orta ve Güney Amerika'ya  yüzde 30 oranında artış var. Bunun sonucunu bugün net olarak görebiliyoruz. Sonuç şu: Eğer pazarlarımızı çeşitlendirmemiş olsaydık, ilk 6 ayda ihracatımızda yüzde 13.3 oranındaki artış yerine sıfıra yakın bir artış görebilirdik.”

Dünyada 4. sıradayız

İşin ilginç yanı Türkiye, dünyanın 17. büyük ekonomisi olmasına rağmen cari açıkta yerküre üstünde 4. sırada yer alıyor! Türkiye'yi Birleşmiş Milletler'e üye 194 ülke arasında 758.6 milyar dolarla ABD, 168.1 milyar dolarla Hindistan, 166.4 milyar dolarla İngiltere geçiyor. Avrupa'da ekonomik kriz içinde sürünen İspanya (57.2 milyar dolar), Yunanistan (30.3 milyar dolar), Portekiz (16.9 milyar dolar) dış ticaret açığı verileri açısından Türkiye'nin gerisinde yer alıyor. Hayat ortaya koymaktadır ki, dış ticaret açığı ve cari açık ne kadar fazlaysa, ekonomik kriz ihtimali o kadar yüksektir!