Çelik sektörü baş aşağı gidiyor

Danışmanlık şirketi KPMG Türkiye'nin hazırladığı "Çelik Sektörel Bakış - 2024" raporuna göre dünya ham çelik üretimi, 2023 yılında bir önceki yıl ile benzer seviyede kalarak 1.8 milyar ton olarak gerçekleşti. 2023 yılında, Çin'in ham çelik üretimi, 2022 yılına göre sabit kalarak 1 milyar ton seviyesinde gerçekleşirken, ikinci önemli üretici olan Hindistan ise büyüme trendini bozmadı ve ham çelik üretimini yüzde 12.2 arttırdı. 2023 yılında, ilk 5 ülke arasında, Çin ve Hindistan'dan sonra, üretim artışı gerçekleştiren ülkeler; yüzde 6 ile Rusya, yüzde 1.3 ile Güney Kore ve yüzde 1.5 ile İran oldu. Japonya ise yüzde 2.5 azalış gösterdi. Almanya'da yüzde 3.9 düşüş görülürken, ABD'de ise üretim geçen yıl ile aynı seviyelerde kaldı.

Türkiye rekabet gücünü kaybetti

Türkiye ise 2021 yılında tüm zamanların en yüksek ham çelik üretim miktarına ulaşmasının ardından hem iç pazarda hem de küresel pazarlarda rekabet gücünü yitirmesi ile 2022 ve 2023 yıllarında üretimde önemli bir düşüş yaşadı. 2021 yılında 40.4 milyon tona ulaşan ham çelik üretimimiz, 2022 yılında yüzde 12.9 azalarak 35.1 milyon ton civarlarına geriledi. 2023 yılında da bu düşüş trendi devam etti ve ham çelik üretimi yüzde 4 azalarak 33.7 milyon ton civarına geriledi. Küresel ham çelik üretim sıralamasında 2022 yılında bir sıra gerileyen Türkiye 8. sıraya yerleşti ve 7. sırayı Almanya'ya bıraktı. 2023 yılında ise sıralamada bir değişiklik olmadı. Sektör temsilcilerine göre, artan elektrik fiyatları Türk üreticilerin küresel pazarda rekabet gücünü düşürdü. Çelik ihracatı geçen yıl ton bazında yüzde 26, dolar bazında yüzde 46 düştü. Hem sanayi üretimi hem de inşaat sektöründeki durgunluk ve yatırım iştahındaki azalma da çelik ürünlerine olan talebi beraberinde düşürdü.

En güçlü pazar İsrail'di

2023 yılında Türkiye çelik ihracatında en büyük paya yüzde 44.3 ile Avrupa Birliği sahip oldu. Ülke bazında ise 2023 yılında Türkiye'nin en çok ihracat yaptığı ülkeler 717 milyon dolar ile İsrail, 551 milyon dolar ile Romanya ve 478 milyon dolar ile İtalya olarak kayıtlara geçti. Gazze'de soykırım yapan İsrail'e hükümetin aldığı karar uyarınca 9 Nisan'dan bu yana ihracat yapılamıyor. Rusya, son dört yıldır Türkiye'nin çelik ithalatında en büyük tedarikçi olarak konumunu koruyor. Geçtiğimiz yıl gerçekleşen ithalat, 3.3 milyar dolar ile önceki yıllara göre azalma göstermiş olmasına rağmen, bu durum Rusya'nın Türkiye çelik pazarındaki hakimiyetini sürdürmesine engel olmadı. Öte yandan, Çin, son dört yılda Türkiye'nin çelik ithalatında en büyük ortaklarından biri haline geldi. 2019 yılında Çin'den yapılan ithalat yalnızca 446 milyon dolar iken 2023 yılında bu rakam 7.4 kat artarak 3.3 milyar dolara yükseldi.