Çatışma varsa, ihracat zor

RECEP BAHAR / ANALİZ HABERTürkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, son 12 aylık dönemde ihracat yüzde 7.8 düşüşle 145 milyar 211 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu yılın 11 ayında ise ihracat yüzde 8.6 kayıpla 131 milyar 942 milyon dolara geriledi. Türkiye'nin en fazla ihracat yaptığı 60 ülke dikkate alındığında, bu yılın ilk 11 ayında yapılan ihracat geçen yılın ilk 11 ayına göre 46 ülkede azaldı, sadece 14'ünde artış gösterdi. İhracat artışı yaşanan 14 ülke şunlar: ABD, İspanya, Suudi Arabistan, Slovenya, Macaristan, Portekiz, Slovakya, Kuveyt, Sudan, Güney Kore, Singapur, Katar, Etiyopya ve Meksika. Bu ülkeler içinde en fazla ihracat artışı yüzde 51.1 ile Singapur pazarında gerçekleşti. Singapur'a ihracat 230.8 milyon dolardan 348.8 milyon dolara yükseldi. Singapur, Türkiye'nin ihracat yaptığı ülkeler liginde 57. sırada yer alıyor. İhracat artışında Singapur'u yüzde 38 ile Sudan, yüzde 24.5 ile Meksika, yüzde 23 ile Katar, Yüzde 19.5 ile Kuveyt, yüzde 14.6 ile Suudi Arabistan izledi. Bu pazarlar içinde sadece Suudi Arabistan ilk 10 içinde yer alıyor ve  10. sırada bulunuyor. Çatışma bölgeleri sorunluTürk ihracatçıların özellikle çatışma bölgelerinde pazar kaybetmesi dikkat çekiyor. Burada öne çıkan pazar Irak... IŞİD'in 11 Haziran 2014'te Musul kentini ele geçirmesinin ardından bu ülkeye yapılan ihracat gerilemeye başladı. 2014 yılının ilk 11 ayında Irak'a yapılan ihracat 9.5 milyar dolarken, bu sene aynı dönemde yüzde 17.9 gerilemeyle 7.8 milyar dolara indi. En büyük 23. pazar olan Libya'ya ihracat ise yüzde 30.5 oranında geriledi. Ülkenin istikrardan alabildiğince uzaklaşması nedeniyle 1 milyar 829 milyon dolarlık ihracatımız 1 milyar 271 milyon dolara düştü. Benzer şekilde Türkiye'nin 28. sıradaki ihracat pazarı olan Ukrayna'ya satışları ise 1.6 milyar dolardan 1 milyar 16 milyon dolara düştü. En büyük gerileme ise silahların susmak bilmediği Yemen pazarında görüldü. Türkiye'nin 57. sıradaki pazarı olan Yemen'e ihracat yüzde 40.9 oranında düşüş gösterdi. Bu ülkeye 2014 yılında yaptığımız ihracat 586 milyon dolarken, bu sene 346 milyon dolara indi. Önemli pazarlarda da kayıp varÖte yandan Türkiye'nin bir numaralı ihracat pazarı olan Almanya'ya yapılan satışlar 2015 yılının ilk 11 ayında 2014'ün aynı dönemine göre yüzde 12.2 gerilemeyle 13.7 milyar dolardan 12 milyar dolara düştü. İran'a ihracat yüzde 4.8, Çin'e ihracat yüzde 17.6, Azerbaycan'a dış satım yüzde 32.3, Gürcistan'a ihracat yüzde 22.7 düşüş gösterdi. Söz konusu veriler Türkiye'nin sadece çatışma yaşanan bölgelerde değil, aynı zamanda gerilimin olmadığı ihracat pazarlarında ciddi sorunlar yaşadığını ortaya koyuyor. TİM, ihracat hedefini revize etmeyecekTİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, Türkiye'nin başlıca pazarlarında yaşanan sorunlara rağmen 2023 yılı için 2008 yılında belirlenen 500 milyar dolarlık ihracat hedefini revize etmeyeceklerini söyledi. Büyükekşi, şunları söyledi: "2008 yılında dünya dış ticareti 18.2 trilyon dolardı. Şu anda, yani 7 yıl sonra 16.5 trilyon dolara düştü. Şimdi biz bu çalışmayı yaparken ekonomistlere '2023 yılında dış ticaret dünyada ne olur, bize bir çalışma yapın getirin' dedik. 3 senaryo geldi. Bir tanesi dünya dış ticaretinin 25 trilyon, bir tanesi 35 trilyon, diğeri ise 50 trilyon dolar olacağını öngörüyordu. Biz 50 trilyon doları çok yüksek diye almadık. Senaryo olarak 34.5 trilyon dolar varsayım yaptık. Orada 34.5 trilyon dolardan yüzde 1.5 pay alırsa Türkiye 500 milyar dolar yapıyor. Bu yıl itibarıyla dünya dış ticaretinden binde 92 (yüzde 1'in altında) pay alacağız. Hedef şuydu; 2018 yılında dünya dış ticaretinden yüzde 1 pay almak, 2023'te de yüzde 1.5 pay almak."