Bütçe açığı kartopu gibi büyüyor

2019 yılında 124,7 milyar lira olan bütçe açığı, 2022'de 142,7 milyar lira olmuştu. 2023 yılında 1 trilyon 375 milyar liraya yükselmesi dikkat çekti.

Devasa bir büyüme… Bütçe açığındaki artış, 2024 yılında da devam ediyor. Bu yılın 7 ayındaki bütçe açığı 843,9 milyar liraya ulaştı. Bu hızla devam ederse bütçe açığı 2024'ün tamamında yeni bir rekor daha kıracak.

Malum, Hazine ve Maliye Bakanlığı önceki gün temmuz ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. En başta ifade edelim ki, açıklanan sonuçlar, direksiyonunda Mehmet Şimşek'in oturduğu ekonomi yönetiminin başarısızlığı gösteriyor.

Bakanlığın açıkladığı verilere göre;

Temmuzda bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 44,9 artarak 730 milyar 930 milyon liraya, bütçe giderleri yüzde 81,6 artışla 827 milyar 706 milyon liraya ulaştı. Temmuzda Bütçe açığı 96 milyar 776 milyon lira oldu.

Faiz giderleri ise yüzde 113,1 artarak 666 milyar 962 milyon lirayı buldu.

Bütçe gelirleri içerisinde aslan payı vergi gelirlerine ait. Vergi gelirleri tahsilatı, temmuzda, geçen yılın temmuz ayına göre yüzde 35,8 artarak 611 milyar 741 milyon liraya çıktı. Vergi türleri itibarıyla temmuzda geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 114,9, özel tüketim vergisi yüzde 61,3, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 104,9, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 26,1, damga vergisi yüzde 55,9, harçlar yüzde 18,5, diğer vergiler tahsilatı yüzde 52,4 artarken kurumlar vergisi yüzde 33,6, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 27,4 azaldı.

Şimdi bu verileri analiz edelim.

Bütçe gelirleri resmi enflasyondan daha az bir oranda, bütçe giderleri ise daha fazla bir oranda artmış. Hatta bütçe gelirlerinin ana kalemi olan vergi gelirlerindeki artış oranı yüzde 35,8 seviyesinde. Bu da gösteriyor ki, vergileri ne kadar artırırsan artır, ne kadar yeni vergiler ihdas edersen et, daha fazla vergi toplayamıyorsun.

Bir diğer husus ise, ÖTV, KDV gibi tüketimden alınan vergilerde de hep enflasyondan az bir oranda artış olmuş. Bu, enflasyonla mücadele adı altında vatandaşların talebini daraltma politikalarının bir sonucudur.

Bütçe giderlerindeki artış ise, yüzde 81,6, yani resmi enflasyondan fazla.

Bu durum kamuda tasarruf uygulamalarının hiçbir işe yaramadığını gösteriyor. Ya da kamuda yanlış yerlerde tasarruf edildiğini gösteriyor.

İsrafı yapanlar başka, tasarruf uygulananlar başka.

Özelde Mehmet Şimşek'in ekonomi anlayışında, genelde ise iktidarıyla muhalefetiyle neoliberal politika anlayışında vatandaşın sırtına yüklenen bütçe gelirleri, ya da yanlış tasarruf anlayışı ülke ekonomisinin daha da kötüye gitmesine neden oluyor. Vergiler dışında yeni gelir kalemleri üretmeden, tasarrufu asıl yapılması gereken yerlerde yapmadan asla ve asla bütçe açığı azalmayacaktır.

Bakın, aylık açık 96,7 milyar lira, 7 aylık açık 843,9 milyar lira. Başta da belirttiğimiz gibi bu yıl da açık kartopu gibi büyümeye devam edecek.

Mehmet Şimşek ülkeye yabancı para sokmasıyla övünüyor, gri listeden çıkmamıza başarı diyor, ülkemiz fonlar açısından cazibe merkezi oldu diyor, kredi derecelendirme kuruluşları notlarını yükseltiyor…

Tamam anladık da, bunun bütçeye faydası yoksa, bütçe açığını artıyorsa, vatandaşların gelirini, refahını artırmıyorsa, söyler misiniz ne faydası var?

Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan son zamanlarda "Nas var", "Faiz lobileri şöyle, faiz lobileri böyle" şeklinde ne hikmetse hiç açıklama duymuyoruz.

Esasen bunları dediği dönemlerde de, bugün Mehmet Şimşek'in ekonomi uygulamalarında da en fazla gelir elde eden iradeler faiz lobileri.

Bakın, sadece temmuz ayında bütçeden faize ödenen para geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 145,4 artışla 92 milyar 539 milyon liraya ulaştı.

Artış oranını görüyor musunuz? Yüzde 145,4…

2024'ün ilk 7 ayında faize ödenen para ise, yüzde 113,1 artarak 666 milyar 962 milyon lirayı buldu.

Uygulanan borca dayalı ekonomi politikalarının neticesinde öyle bir faiz yükü oluşuyor ki, vatandaşlara verilemeyen para, faiz lobilerine aktarılıyor.

Ama sıra emekliye, asgari ücretliye gelince, para yok…

Bağımsız Türkiye Partisi'nin (BTP) parti programında olan Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Ekonomi Modeli ile, vatandaşların sırtına yük yüklemeden, devletin devlet olmasından kaynaklanan asli gelir kalemleriyle bütçe fazlası verilebilir, devlet, vatandaşlarına her alanda hizmet eden güçlü ve sosyal bir devlet olabilir.

Bunun için BTP'ye ve lideri Hüseyin Baş'a fırsat vermeliyiz.