Bedduamız bile farklı
14.04.2002 00:00:00
Bursa'da yapılan araştırmada, Türk toplumunun hayır duası etmek kadar, beddua konusunda da oldukça zengin bir kültüre sahip olduğu belirlendi.
Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü'nden Dr. Mehmet Temizkan'ın, Bursa yöresinden derlediği beddualar, Uludağ Üniversitesi'nin, 1. Bursa Halk Kültürü Sempozyumu dolayısıyla hazırladığı kitapta yayımlandı.
Temizkan'ın araştırmasında, Türk insanının beddua ederken, sadece zarar gördüğü insanı hedeflediği, soyu kuruyasıca, soyu, sülalesi, kurusun gibi ailesini ve sülalesini hedef alan bedduaların sayısının birkaçı geçmediği saptandı.
Beddualar en fazla kişinin ölümü ya da bir organının zarar görmesi konularında edilirken, insan vücudundaki hemen her organa yönelik bedduaların bulunduğu görüldü.
Bezleri çekilesi, gebere galasıca, kefen parası yapsın, teneşirlere gelip de geberesice, uyur uykuda tatlı canından olsun, ilahi kaynana ömrün tükene gibi ölüm içeren beddualarda, doğrudan ölüm kelimesinin kullanılmaması da dikkatleri çekti. Bedduaların büyük çoğunluğunda, ölüm kelimesi yerine, olumsuzluk anlamı daha fazla olan kefen, teneşir gibi kelimelerin tercih edildiği görüldü.
En çok göz hedefte
Araştırmada, ölüm isteğinin yanı sıra herhangi bir organın özelliğini yitirmesine yönelik bedduaların çokluğu da dikkati çekti. Bedduaya en fazla konu olan organ göz olurken, el, dil, boy, baş, göğüs, ayak gibi organlara yönelik çok sayıda beddua belirlendi.
Göze yönelik beddualar arasında en çok körolasıca, gözün körolsun, gözüne dizine dursun ve iki gözü kör olsun da sürünsün boyu devrilesice bedduaları kullanılırken, diğer organlarla ilgili en çok kullanılan beddualar da şöyle:
El: Galem tutan ellerin kırılsın, yazı yazan barmakların gırılsın, çürüsün, eline, ayağına hışım insin.
Dil: Dilini eşek arısı soksun, gaf diyen dillerin kurusun, dilin yansın, elin kırılsın.
Boy, baş, göğüs: Boyu bosu devrilesice, boynu altında galasıca, başına köpek düneyesice, Gavur annen seni bana vemezse, koynundaki gül göğüsler çürüsün.
Bunların dışında, az sayıda da olsa cennet yüzü görmesin, kör şeytanından bul Allah'ından bulsun gibi dini bir felaket dileyen bedduaların bulunduğu da belirlendi.
Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü'nden Dr. Mehmet Temizkan'ın, Bursa yöresinden derlediği beddualar, Uludağ Üniversitesi'nin, 1. Bursa Halk Kültürü Sempozyumu dolayısıyla hazırladığı kitapta yayımlandı.
Temizkan'ın araştırmasında, Türk insanının beddua ederken, sadece zarar gördüğü insanı hedeflediği, soyu kuruyasıca, soyu, sülalesi, kurusun gibi ailesini ve sülalesini hedef alan bedduaların sayısının birkaçı geçmediği saptandı.
Beddualar en fazla kişinin ölümü ya da bir organının zarar görmesi konularında edilirken, insan vücudundaki hemen her organa yönelik bedduaların bulunduğu görüldü.
Bezleri çekilesi, gebere galasıca, kefen parası yapsın, teneşirlere gelip de geberesice, uyur uykuda tatlı canından olsun, ilahi kaynana ömrün tükene gibi ölüm içeren beddualarda, doğrudan ölüm kelimesinin kullanılmaması da dikkatleri çekti. Bedduaların büyük çoğunluğunda, ölüm kelimesi yerine, olumsuzluk anlamı daha fazla olan kefen, teneşir gibi kelimelerin tercih edildiği görüldü.
En çok göz hedefte
Araştırmada, ölüm isteğinin yanı sıra herhangi bir organın özelliğini yitirmesine yönelik bedduaların çokluğu da dikkati çekti. Bedduaya en fazla konu olan organ göz olurken, el, dil, boy, baş, göğüs, ayak gibi organlara yönelik çok sayıda beddua belirlendi.
Göze yönelik beddualar arasında en çok körolasıca, gözün körolsun, gözüne dizine dursun ve iki gözü kör olsun da sürünsün boyu devrilesice bedduaları kullanılırken, diğer organlarla ilgili en çok kullanılan beddualar da şöyle:
El: Galem tutan ellerin kırılsın, yazı yazan barmakların gırılsın, çürüsün, eline, ayağına hışım insin.
Dil: Dilini eşek arısı soksun, gaf diyen dillerin kurusun, dilin yansın, elin kırılsın.
Boy, baş, göğüs: Boyu bosu devrilesice, boynu altında galasıca, başına köpek düneyesice, Gavur annen seni bana vemezse, koynundaki gül göğüsler çürüsün.
Bunların dışında, az sayıda da olsa cennet yüzü görmesin, kör şeytanından bul Allah'ından bulsun gibi dini bir felaket dileyen bedduaların bulunduğu da belirlendi.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
