Baltalimanı'ndan 17 Aralık Zirvesine

Tarih tekerrürden ibarettir.

16 Ağustos 1838'de imzalanan Baltalimanı Antlaşması ile Kasım 1995'te imzalanıp 1 Ocak 1996'da yürürlüğe giren Gümrük Birliği Anlaşması büyük benzerlikler içermektedir.

Aynı şekilde 10 Ağustos 1920 yılında imzalanan Sevr Antlaşması ile 17 Aralık 2004'teki Brüksel zirvesi de birbirine oldukça benzemektedir.

Aradaki tek fark birini savaş kaybederek, boynumuz bükük imzaladık, diğerini ise zafer edasıyla, kendi arzumuzla.

5 bin yıllık şanlı bir tarihe sahibiz, ama geçmiş tecrübelerimizden istifade etmeyi asla beceremiyoruz.

Osmanlı Devleti'nin çöküşünü başlatan Baltalimanı Antlaşması II. Mahmud döneminde Sadrazam Mustafa Reşit Paşa tarafından İngilizlerle imzalanmıştır.

Mustafa Reşit Paşa, Osmanlı Devleti'nin kurtuluşunu, Avrupalılaşmakta görüyor, başta İngiltere olmak üzere Avrupa devletleriyle serbest ticaret öneriyor ve şöyle diyordu: "Ülke, serbest ticaret sayesinde büyük bir hızla sanayileşecektir."

Osmanlı'nın sonunu getiren aynı mantığı bugün de hala görmekteyiz.

Mustafa Reşit Paşa, bu görüşünde yalnız değildi. Çevresinde, Avrupa idealleriyle yoğrulmuş, "öncü kadro" denilen bir ekibi vardı.

Hıristiyan tarihçi M:A: Ubucini bu kadrodan bahsederken şöyle ifade etmekteydi: "Bunlar Paris'te öğrenci iken, Fransızlar gibi giyinirlerdi. Bir toplulukta Türk oldukları anlaşılırsa, utançlarından yüzleri kızarırdı. Türkiye'ye döndürdüklerinde önemli devlet memuriyetlerine getirildikleri zaman, ülkelerine yararlı olmaktan çok, Avrupalıların gözlerine girmeyi, yurt dışında ünlerini artırmayı düşünürlerdi."

Bugün, "ben Türk'üm" demekten utanan, "Türkiyeliyim" diyenlerin kimlerin torunları olduğu belli.

Şimdi, Baltalimanı Antlaşmasının en önemli maddelerine bakalım:

* Gümrük vergi oranları ihracatta yüzde 12'ye, ithalatta ise yüzde 5'e düşürülecek. ( O zamana kadar ithalattan da ihracattan da yüzde 3 alınıyordu.)

* İngiliz tüccarlar, hiçbir kısıtlama olmadan, her tür malı Osmanlı topraklarında hem iç hem dış ticaret amacıyla alıp satabilecekler. (Anlaşmadan önce İngilizler ticaret mallarını limana kadar getirebiliyor ve bu malın dağılımını yerli tüccarlar yapıyorlardı. Bu maddeden sonra yabancılar iç piyasamıza hakim oldular.)

* İngiliz tüccarlar, iç ticarette yerli tüccarlardan fazla vergi ödemeyecek.

* Yabancı malları Boğazlar'dan serbestçe geçebilecek.

* Antlaşma, "sonsuza dek" yürürlükte ve geçerli olacak.( Nasıl antlaşmaysa bütün Osmanlı nesillerini ipotek altına alıyor.)

Bakın bu antlaşmadan sonra neler oldu:

* Türkiye'nin iç pazarı, Batı'nın sanayi ürünlerine açıldı, dış ticaret dengesi bozuldu.

* Zaten sıfıra yakın olan bütçe tamamen tükendi, Osmanlı hazinesinde para kalmadı.

* 1854 Kırım Savaşı'nı kaybettik.

* Tarihte ilk kez dışarıdan borç almak zorunda kaldık. İngilizlerden yüzde 6 faizle 3 milyon 300 bin Osmanlı altını borç aldık.

* 1876'da parasızlık yüzünden ödemeler durduruldu.

* 1879'da durum daha da kötüleşti. Alınmış borç anapara ve faizi karşılığı olarak, damga, içki, balık avı, tuz ve tütün gelirlerine el konuldu.

* Yine para yetmedi. Eylül 1881'de devlet borçlarını kapatmak için, Osmanlı Devlet hazinesi, Alman, Avusturya, Fransa ve İtalyan alacaklılarla Osmanlı Bankası ve Galata Bankerlerini temsilen, sekiz kişiden oluşan Düyun-u Umumiye-i Osmanlı İdaresi Meclisi'ne bırakıldı. Tuz, balık avı, tütün, alkol ve damga pulu vergilerini o toplamaya başladı.

* En bereketli gelir kaynağı tarımdı. Yabancı sermaye işbirliği yaptı ve 1884 yılında Reji idaresi doğdu. Vergi tahsildarları tarlalarımızda cirit atmaya başladılar, namuslarımıza göz diktiler.

DYP-SHP koalisyonunun imzaladığı Gümrük Birliği Anlaşması, Baltalimanı Antlaşmasının bugünkü versiyonudur.

Türk Kamu-sen Araştırma Geliştirme Merkezi'nin hazırladığı raporda 1987-1995 yılları arasında ortalama dış ticaret açığı yıllık 7.6 milyar dolar iken, Gümrük Birliği'ne girdikten sonraki 1996-2004 yılları arasında ortalama yıllık 19.7 milyar dolara ulaştı.

Araştırmada, 'Gümrük Birliği'ne girmemiz, ülkemizi daha büyük bir pazar haline getirmekten başka bir sonuç doğurmamıştır. Bu da göstermektedir ki, Gümrük Birliği dış ticaret hacmini artırsa da bu artışın ülkemiz ekonomisine olumlu yansıdığını söylemek mümkün değildir. Aksine her yıl ekonomiden dış ticaret açığına giden ortalama 7.6 milyar dolar, Birliğe girişimizden sonra yıllık ortalama 19.718 milyar dolara yükselmiştir. Bu açıdan bakıldığında Gümrük Birliği Anlaşması'nın yürürlüğe girdiği 9 yıldan beri yıllık ortalama 12 milyar dolar fazladan dış ticaret açığı verilmekte. Yani Gümrük Birliği ülkemize yıllık 12 milyar dolar dış ticaret açığına mal oldu' görüşüne yer verildi.

Gümrük Birliği ile zaten IMF politikalarıyla inim inim inleyen ekonomimiz tam bir çöküşün içine girmiştir.

Dikkat ederseniz, Osmanlının Baltalimanı'ndan sonraki yaşadığı süreci hızlı bir şekilde yaşamaktayız. Aynı oyunlar tekrar etmektedir.

Baltalimanı Antlaşması ile başlayan çöküş süreci Sevr ile son bulmuştur. Biz de 17 Aralık zirvesiyle benzer bir kaderi yaşamaktayız.

Başta da söylediğimiz gibi savaş sonrası mağlup olan taraf olarak boynumuz bükük imzaladığımız Sevr'in koşullarını bugün AKP iktidarı zafer coşkusuyla imzalamaktadır.

Vatan isteniyor, paramparça olmamız isteniyor, netice olarak bu coğrafyadan çıkmamız isteniyor.

Bunu zafer görebilecek kadar burnunun ucunu dahi göremeyen siyasetçilere değil, milli bir duruşla bu oyunları bozup Türkiye'yi kainat devleti yapacak siyasilere ihtiyacımız var.

Dün bu duruşu Mustafa Kemal Atatürk ortaya koydu ve milletin refleksi oldu. Bugün ise bu misyon Prof. Dr. Haydar Baş'tadır.