Aspirin Covid-19’a karşı etkili mi?

Aralık 2019'da Çin'de başlayan Covid-19 pandemisinde gözler aşı çalışmalarından gelecek olumlu haberlere çevrilmişken bilim insanlarından yeni bir açıklama geldi. Amerikalı bilim insanları, geçtiğimiz ay yayınladıkları bir makalede, 412 hastayla yaptıkları geriye dönük bir çalışmada, aspirin kullanımının Covid-19 tedavisinde solunum cihazına bağlanma ihtiyacını ve ölümleri azalttığını belirttiler. Aspirinin Covid-19 enfeksiyonuna karşı iyileştirici bir etkisi olabilir mi? Ülkemizde de günlük yaşamda her yaştan insanın yaygın olarak kullandığı aspirin ile Covid-19 tedavisinde etkili sonuçlar alınabilir mi?

'Tedavide etkili ancak koruma sağlamaz'

Dr. Öğr. Üyesi Gaye Hafez, ateş düşürücü ve ağrı kesici etkisinin yanı sıra önemli bir özelliğinin kan sulandırıcı bir ilaç olması nedeniyle aspirinin tüm dünyada yaygın olarak kullanıldığını belirtti. Koronavirüs enfeksiyonunda yaşanan sorunlardan birinin damar içinde pıhtı (tromboz) oluşumu olduğunu söyleyen Dr. Gaye Hafez, "Aspirin de bu pıhtının oluşmasına engel olduğu için hekim kontrolünde tedaviye eklenebiliyor. Ancak bu durum, 'aspirin, koronavirüse karşı koruyor' şeklinde manşet yapılmamalı. Çünkü aspirin, koronavirüsün yol açtığı pıhtı sorununu (özellikle pulmoner emboli) çözmek için tedaviye ekleniyor, koronavirüsten korumuyor. En azından şu an elimizde olan verilerle bunu söyleyemeyiz" şeklinde konuştu.

'Daha geniş çaplı araştırmalara ihtiyaç var'

Türkiye'de de bilim kurulu üyelerinin aspirinin pıhtı oluşumunu önlemek için kullanıldığını açıkladıklarını söyleyen Dr. Hafez, "Ancak koronavirüsün yol açtığı tek sorun pıhtı riski değil. Başta solunum sıkıntısı olmak üzere, ileri evrede sitokin fırtınasına ve dolayısıyla pek çok farklı soruna yol açabiliyor. Aspirinin ise bu diğer sorunlar üzerinde bir etkisi yok. Aspirin, Covid-19 tedavisinde etkili olabilecek bir ilaç, ancak 'Covid-19'a karşı iyileştirici etkisi vardır' diyebilmemiz için, daha geniş çaplı araştırmalara ihtiyaç var" ifadelerini kullandı.

'Hekim kontrolünde kullanılmalı'

Bilimsel verilerin halkla paylaşılmasının önemli olduğunu ancak eldeki tüm verilerin bir arada değerlendirilmesi ve bulguların nihai sonuçmuş gibi yansıtılmaması gerektiğini söyleyen Dr. Hafez,  "Dolayısıyla aspirin koronavirüse karşı koruyucuymuş gibi algılanmamalı. Sadece Covid-19 teşhisi konmuş hastalar için, hekim kontrolünde ve gerektiğinde kullanılmalı. Çünkü aspirin, kanamaya sebep olabilecek bir ilaç. Kontrollü kullanılmadığı veya Covid-19'a karşı koruyucuymuş gibi rastgele kullanıldığı takdirde pek çok hasta zarar görebilir. Mide kanaması, Reye sendromu (daha çok çocuklarda görülse de erişkinlerde de görülebilir), kanama riskinin artması gibi önemli sorunlar yaratabilir" açıklamasını yaptı. H. OKAN EGESEL