Ailelere beslenme önerileri

Çocuklarda sık görülen beslenme problemine ilişkin açıklamalarda bulunan Dr. Öğretim Üyesi Muhammed Talha Karadoğan, 'Çocuklarda büyüme ve gelişme için en önemli etkenlerden birisi beslenmedir' dedi.
Erzincan Mengücek Gazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Muhammed Talha Karadoğan, 'Beslenmenin yeterli ve doğru bir şekilde olmaması durumunda vücutta birçok sistemi etkileyebilen malnütrisyon olarak adlandırdığımız tablolar meydana gelebilmektedir. Bu tablolar beslenmenin içerik veya miktar olarak yetersiz veya tam aksine aşırı olması nedeniyle ortaya çıkan problemleri kapsar. Sağlıklı bir yaşam sürdürmek için beslenmenin yaş, cinsiyet ve kişinin ihtiyacına göre yeterli ve dengeli olması gerekmektedir. Dünyada ve ülkemizde yapılan birçok çalışmada farklı beslenme sorunları olduğu görülmektedir. Bunlardan bazıları zayıflık, boy kısalığı, temel bazı vitamin ve mineral yetersizlikleri, obezite, kalp damar hastalıkları ve diyabet gibi kronik sistemik hastalıklar, enfeksiyoz hastalıklar olarak sayılabilir. Beslenmedeki dengenin önemine bir örnek olarak da; Türkiye İstatistik Kurumu'nun yayınladığı verilerde Türkiye'de çocuk ve ergenlerde obezite sıklığının arttığını gösteren raporları gösterilebilir. Çocuklar için sağlıklı beslenme her yaş grubu için miktar, içerik, çeşitlilik olarak farklılıklar göstermektedir.' diye konuştu.
Okul çağındaki çocukların beslenmesine yönelik bilgiler veren Dr. Öğretim Üyesi Muhammed Talha Karadoğan, 'Okul çağı çocukluğu dönemi kabaca 6-12 yaş arasını kapsayan dönemdir. Bu dönemde besinlerle alınan enerji miktarı kadar protein alımı miktarı da önemlidir. Okul çağı çocukları için çalışmalar neticesinde beslenmenin beş ana grupta sınıflandırılması yapılmıştır. Bu sınıflandırma besin piramidi veya beslenme tabağı şeklinde ifade edilmektedir.
Bu gruplar; ekmek, tahıl, pirinç, makarna gurubu, meyve, sebze grubu, et, tavuk, balık grubu, yumurta, peynir, süt, yoğurt grubu ve şeker grubu şeklindedir. Piramidin her grubunu kapsayacak şekilde yeterli ve dengeli bir şekilde beslenme önemlidir. Bu içerikler yaşa ve ihtiyaca göre farklılık gösterir. Bu sebeple ailelerin beslenme konusunda sağlık profesyonellerinden destek almaları faydalı olacaktır.
Yapılan çalışmalar ülkemizde çocuk yaş grubunda en çok atlanan ve ihmal edilen öğünün kahvaltı olduğunu göstermektedir. Bunun yanında yapılan başkaca çalışmalara baktığımız zaman kahvaltı yapan çocukların ders başarılarının daha yüksek olduğu, daha az yorgunluk hissi yaşadıkları, daha yüksek bir özgüvene sahip oldukları, obezite sıklığının daha düşük olduğu gösterilmiştir. Sayabildiğimiz bu sebepler ve sayamadığımız daha birçok sebeple çocuklarda kahvaltı atlanmaması gereken önemli bir öğün olarak karşımızda durmaktadır.
Okul çağı çocukları günün önemli bir bölümünü tatil dönemleri dışında okulda geçirmektedir. Okulda geçirilen zaman boyunca ebeveyn kontrolünden uzakta kalan çocuklar sağlıklı beslenme şartlarını taşımayan gıdalarla karınlarını doyurabilmekte veya yapmaları gereken öğünü atlayabilmektedirler. Ayrıca almaları gereken yeterli çeşitlilikte ve kalori miktarında besini tüketmekten uzak kalabilmektedirler. Ebeveynlerin bir kısmı bu zaman diliminde çocuklarının yeterli ve dengeli beslenebilmesi için yemekhanesi olan okulları tercih edebilmekte, evden okula yemek götürmesini sağlamakta veya ulaşım ve zaman problemi olmayan lokasyonlarda evi bulunuyorsa evde yemeğini yemesini sağlayabilmektedir. Bunun yanında hatırı sayılır miktarda okul çocuğu da okul kantinlerinde tost, ayran, çikolata vs gibi ürünlerle veya yakın marketlerden temin ettikleri ambalajlı ürünlerle öğünlerini sağlıksız bir şekilde geçirebilmektedir. Her ne kadar Milli Eğitim Bakanlığı tarafından okul kantinlerinde bazı ürünlerin satışı engellenmiş olsa da ailelerin çocuklarının okulda geçirdikleri süre boyunca beslenmelerini takip edip yönetmeleri önemlidir.' dedi.
Dr. Öğretim Üyesi Karadoğan, ergenlik döneminde beslenmeye ilişkinde şöyle konuştu:
'Ergenlik dönemi farklı sınıflandırmalar yapılsa da Dünya Sağlık Örgütü tarafından 10-19 yaşlar arasını kapsayan bir dönem olarak kabul edilir. Bu dönem çocuğun hayatında büyük değişimleri ve gelişimleri yaşadığı önemli dönemlerden biri olarak kabul edilir. Fiziksel, ruhsal, sosyal gelişimlerin yaşanmasının yanında hayatı boyunca sürecek bazı alışkanlıkları da çocuk bu dönemde edinir. Bu alışkanlıklardan önemli birisi de beslenme alışkanlıklarıdır. Sonucu malnütrisyonla nihayetlenecek hatalı beslenme alışkanlıkları da yine bu dönemde edinilebilmektedir. Arkadaş ortamlarında edinilen veya ergenler arasında izlenen bazı dizi/filmlerdeki özenilen hatalı beslenme tarzları da en çok yine ergenlik döneminde görülebilmektedir. Ayrıca bu yaş grubunda en çok görülen hatalı beslenme alışkanlıklarından birisi de biz hekimlerin çok önem verdiği kahvaltının atlanmasıdır. Farklı çocukluk gruplarında sağlıklı beslenmenin içeriği, miktarı, çeşitliliği farklılık göstermektedir. Yaş, cinsiyet ve ihtiyaca göre çocuklara bir beslenme düzeni ve alışkanlığı kazandırmak önemlidir. Bunun yanında zararlı gıdalardan, abur cubur olarak nitelendirilen gıdaların fazlaca tüketilmesinden de çocuklar sakındırılmalıdır. Aileler çocuklarının beslenmesi ve sağlıklı gelişimi konusunda bir şüphede ise muhakkak bir sağlık profesyonelinden destek almalıdır.'İHA