ABD'nin teknoloji şirketleri balon gibi sönüyor

Yahudi Sam Altman'ın sahibi olduğu ChatGPT'yi geride bırakan Çin'in yapay zeka uygulaması DeepSeek, siber saldırıyla karşılaştı. Çin'in yapay zeka (AI) uygulaması DeepSeek, ChatGPT ve diğer rakiplerini geride bırakarak ABD, İngiltere ve Çin'de Apple cihazlarında en çok indirilen ücretsiz uygulama oldu. Ardından bir siber saldırı nedeniyle yeni kullanıcı kayıtlarını geçici olarak sınırlayacağını açıkladı. Henüz günler önce piyasaya sürülen uygulamanın kısa sürede kazandığı ün, ABD'nin yapay zeka endüstrisinde lideri olduğu yönündeki yaygın inancın sarsılmasına yol açtı. DeepSeek'in açık kaynaklı modelinin 6 milyon dolardan daha az bir maliyetle geliştirildiği belirtiliyor. Bu, sadece geçen yılki giderleri 5 milyar dolar olan ChatGPT gibi rakiplerinin harcadığı paraya kıyasla oldukça az. DeepSeek-R1'in hizmet vermeye başlamasının ardından şirket, ürününün matematik ve kodlama gibi alanlarda ChatGPT üreticisi OpenAI'nin en son modelleriyle 'eşit performans' gösterdiğini söyledi. ChatGPT ve DeepSeek gibi yapay zeka modellerinin ileriye taşınmasında gelişmiş çiplerin önemi büyük. Ancak ABD hükümeti Çin'e satılan gelişmiş çipler üzerindeki kısıtlamalarını 2021'den bu yana artırdı.

Amerikan şirketleri çakıldı

Gelişme üzerine Tesla gibi ABD'nin balon gibi içi hava dolu şirketlerinden Nvidia'nın piyasa değeri 600 milyar dolar azaldı. Şirketin 142 dolar olan hisse fiyatı 118 dolara düştü. ABD merkezli Microsoft ve Meta gibi yapay zeka ile ilgili şirketlerin hisseleri de büyük bir düşüş yaşadı. Nvidia, ABD'de borsalar Pazartesi akşamı kapandığında yüzde 17 değer kaybetmişti. Yani şirketin piyasa değerinden 600 milyar dolar silindi. Bu ABD piyasalarında bugüne kadar bir şirketin yaşadığı en büyük düşüş anlamına geliyor. Uzmanlar düşüşün arkasında, "Yapay zeka balonu mu yaşanıyor?" endişesi olduğunu kaydediyor.
Yüzlerce milyon dolar harcanarak geliştirilen ChatGPT gibi yapay zeka robotlarının karşısına, birkaç milyon dolarlık yatırımla bir rakip çıkabilmiş olmasına piyasaların tepki verdiği ifade ediliyor. Hollandalı çip ekipmanı üreticisi ASML'nin hisse fiyatı yüzde 10'dan fazla düşerken, yapay zeka ile ilgili donanım üreten Siemens Energy'nin hisseleri de yüzde 21 oranında değer kaybetti. City Index'in kıdemli piyasa analisti Fiona Cincotta, "Düşük maliyetli bir fikir planlarda yoktu. Bu, bu yüzden piyasayı biraz şaşırttı" dedi. Singapur merkezli teknoloji sermayesi danışmanı Vey-Sern Ling de gelişmenin 'tüm yapay zeka tedarik zincirinde yatırımları rayından çıkarabileceğini' söyledi.


DeepSeek'i kim kurdu?

Şirket 2023 yılında Liang Wenfeng tarafından Çin'in güneydoğusundaki Hangzhou kentinde kuruldu. ABD'nin ihracat yasağı getirmesi öncesi elinde büyük miktarda bir Nvidia A100 çip havuzu olduğu belirtilen Liang'ın bu çipleri, daha ucuz, daha düşük kaliteli çiplerle eşleştirerek DeepSeek'i kurmayı başardığı kaydediliyor.

Trump'tan farklı yorum

ABD Başkanı Donald Trump, Çin merkezli DeepSeek'in piyasaya sürdüğü son yapay zeka modelini olumlu olarak gördüğünü, bunun Amerikan endüstrisi için bir 'uyandırma çağrısı' olması gerektiğini ifade etti. Trump, Kongredeki Cumhuriyetçi üyelerle Florida'daki parti buluşmasında yaptığı konuşmada, son birkaç gündür Çinli şirketin daha hızlı ve çok daha uygun maliyetli bir yapay zeka modeli geliştirdiğini okuduğunu belirterek, "Bu iyi bir şey, çünkü o kadar fazla para harcamanıza gerek kalmıyor" dedi. Trump, bunu olumlu ve değerli bir şey olarak gördüğünü vurgulayarak, "Çinli bir şirketinin DeepSeek'i piyasaya sürmesi, kazanmak için rekabet etmeye odaklanmamız gerektiği konusunda bizim endüstrilerimiz için bir uyandırma çağrısı olmalı" diye konuştu.

Daha 9 günlük bir uygulama

Çin'de High-Flyer Capital Management fonunun desteklediği DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. Dünya çapında kısa sürede yoğun şekilde kullanılmaya başlanan yapay zeka modeli, uygulama mağazalarında ABD merkezli ChatGPT'yi de geride bırakarak en fazla indirilen yapay zeka uygulaması olmuştu.


ChatGPT, İsrail propagandası yapıyor

ChatGPT, dünyadaki en etkili Yahudi olarak tanımlanan Sam Altman'ın CEO'luğunu yaptığı OpenAI'nın uygulaması olarak biliniyor. ChatGPT, Yahudilerle ilgili yöneltilen soruların hiçbirine olumsuz cevap vermiyor. Mesela "Hitler Yahudi miydi?" sorusuna "Hayır" cevabını veriyor, oysa Hitler birinci sınıf bir Yahudi. İsrail Başbakanı Netanyahu'nun da Gazze'de işlediği katliamlarda örnek aldığı bir isim. ChatGPT, "İsrail Gazze'de soykırım suçunu işledi mi?" sorusuna ise "Soykırım suçunun tespiti, uluslararası hukukta oldukça ciddi ve titiz bir değerlendirme gerektirir. Şu ana kadar uluslararası mahkemeler, İsrail'in Gazze'deki operasyonlarını soykırım olarak nitelendiren bir karar vermemiştir. Ancak, bu durumun tartışmalı ve incelenmeye devam eden bir konu olduğu kesindir" şeklinde cevap veriyor. Oysa Uluslararası Adalet Divanı, geçen yıl Mart ayında Gazze'de İsrail'in soykırım suçu işlediği yönünde karar verdi.