Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Ekonomi Modeli adlı eserinde vergi konusunda yapılması gereken belli gelir düzeyinin altında olan kesimden vergi almamaktır. İşte MEM'in vergi konusundaki tespitleri...
Bu miktar ülkeden ülkeye dönemden döneme değişmekle birlikte ülkemiz için şu şartlarda yıllık geliri 100 milyarın altında olandan vergi almamaktır. Bu miktarda vergi almamak hükümetler için bir kayıp olmayacaktır. Çünkü yukarıda da anlattığımız gibi örneğin yıllık geliri 20 milyar olan bir bireyden alacak olduğumuz 8 milyarlık vergiyi almadığımız taktirde,bu 8 milyarlık para tüketim olarak piyasaya girecek ve elden ele dolaşacaktır. Bunun ülkemiz şartlarında yılda 15 kez el değiştirdiğini düşünebiliriz.Bu meblağda bir para vergi olarak alınmadığı taktirde ortaya çıkacak artı tüketim miktarı 120 milyar olacaktır.Buna mukabil artı bir üretim artışı olacağı göz önüne alındığında bu yeni üretim artışından alınacak vergi miktarı bizim başta almadığımız 8 milyar dan en az 4 kat daha fazla olacaktır. Bu vergiyi yüksek gelir grubundan almadığımız taktirde bunun yapacağı tüketim artışı hemen hiç olmayacaktı. Çünkü ciddi bir kısmı tasarruf olarak alıkonulacak tüketime ayrılan paranın dolanım hızı ise daha düşük kalacaktı. Sonuçta 100 milyarın altında olan kesimden vergi almamak devletin topladığı vergi miktarını azaltmayacak tam tersine, arttıracaktır. Ayrıca sadece vergi almayarak değil sosyal devlet anlayışı ile de desteklenen dar gelirli kesim ekonomiyi ayağa kaldıran kaldıraç vazifesi görecek, dolayısı ile büyüyen ekonomilerde daha fazla vergi geliri elde etmek de mümkün olacaktır.Diğer taraftan dolaylı vergilerin de kaldırılması gerekmektedir. Aksi takdirde her kesimden aynı vergi alınmakta ve bu büyük bir sosyal adaletsizliğe sebep olmaktadır. Gerek dolaylı vergilerin varlığı gerekse istihdamdan alınan vergilerin varlığı ki 100 milyarın altında olan vergi kapsamına girdiği için kaldırılması gerekir, Üretim maliyetlerini yukarıya çekmektedir.
Milli Ekonomi Modeli / Prof. Dr. Haydar Baş
Bu miktar ülkeden ülkeye dönemden döneme değişmekle birlikte ülkemiz için şu şartlarda yıllık geliri 100 milyarın altında olandan vergi almamaktır. Bu miktarda vergi almamak hükümetler için bir kayıp olmayacaktır. Çünkü yukarıda da anlattığımız gibi örneğin yıllık geliri 20 milyar olan bir bireyden alacak olduğumuz 8 milyarlık vergiyi almadığımız taktirde,bu 8 milyarlık para tüketim olarak piyasaya girecek ve elden ele dolaşacaktır. Bunun ülkemiz şartlarında yılda 15 kez el değiştirdiğini düşünebiliriz.Bu meblağda bir para vergi olarak alınmadığı taktirde ortaya çıkacak artı tüketim miktarı 120 milyar olacaktır.Buna mukabil artı bir üretim artışı olacağı göz önüne alındığında bu yeni üretim artışından alınacak vergi miktarı bizim başta almadığımız 8 milyar dan en az 4 kat daha fazla olacaktır. Bu vergiyi yüksek gelir grubundan almadığımız taktirde bunun yapacağı tüketim artışı hemen hiç olmayacaktı. Çünkü ciddi bir kısmı tasarruf olarak alıkonulacak tüketime ayrılan paranın dolanım hızı ise daha düşük kalacaktı. Sonuçta 100 milyarın altında olan kesimden vergi almamak devletin topladığı vergi miktarını azaltmayacak tam tersine, arttıracaktır. Ayrıca sadece vergi almayarak değil sosyal devlet anlayışı ile de desteklenen dar gelirli kesim ekonomiyi ayağa kaldıran kaldıraç vazifesi görecek, dolayısı ile büyüyen ekonomilerde daha fazla vergi geliri elde etmek de mümkün olacaktır.Diğer taraftan dolaylı vergilerin de kaldırılması gerekmektedir. Aksi takdirde her kesimden aynı vergi alınmakta ve bu büyük bir sosyal adaletsizliğe sebep olmaktadır. Gerek dolaylı vergilerin varlığı gerekse istihdamdan alınan vergilerin varlığı ki 100 milyarın altında olan vergi kapsamına girdiği için kaldırılması gerekir, Üretim maliyetlerini yukarıya çekmektedir.
Milli Ekonomi Modeli / Prof. Dr. Haydar Baş