Ambargo Mezopotomya'yı da bitirdi
20.05.2001 00:00:00
Uydudan gelen görüntülere göre yapılan bir BM araştırması, Dicle ve Fırat nehirlerinin sularının kurutulması ve nehirler üzerinde çok sayıda baraj inşa edilmesi yüzünden, Irak'ın güneyinde, Mezopotomya'nın ortasındaki bataklık alanın tuzla kaplı çorak araziye dönüştüğünü ortaya koydu.
BM Çevre Programı'nın (UNEP) yürüttüğü araştırmaya göre, uydu görüntülerinde, 10 yıl kadar önce Ortadoğu'da medeniyetin beşiği olan geniş sulak alanın yaklaşık yüzde 90'ının, son 40 yılda 30'dan fazla barajın inşa edilmesi ve 1991 yılındaki Körfez Savaşı'ndan sonra nehir sularının kurutulması projeleri yüzünden yok olduğu tespit edildi. Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) tarafından çekilen uydu fotoğrafları ve tarihsel kayıtlara dayandırılan çalışma, bir zamanlar 15 bin ila 20 bin kilometrekarelik alanı kaplayan sulak arazinin, şimdi 1500 ila 2 bin kilometrekareye düştüğünü belirledi.
Araştırmaya göre, İran'da Havr El-Azim olarak bilinen El Havizeh bataklığının Irak-İran sınırındaki küçük kuzey kenarı, zarar görmeyen tek bölge. Ancak burası da barajlar yapılarak sulama amacıyla sularının yönünün değiştirtilmesi yüzünden hızla yok oluyor. NASA'nın son zamanlarda UNEP'e verdiği 16 bin görüntü arasındaki uydu fotoğraflarının, 1992 ile 2000 yılları arasında çekildiği ve 20 milyon dolar değerinde olduğu belirtildi. Fotoğrafların yarısından fazlasının, UNEP'in çalışmasından önce hiçbir bilimsel kuruluş tarafından görülmediği ya da incelenmediği kaydedildi. Körfez Savaşı'ndan sonra Irak'ın dış dünyadan koparılması nedeniyle bölgenin incelenmesinde zorluklarla karşılaşılıyor.
Uzlaşma çağrısı
Öte yandan UNEP, yerel vahşi hayatın da büyük zarar gördüğünü ve sulak alanların kaybının, 5'te biri İran'daki mülteci kamplarında yaşayan, geri kalanı da Irak'ın çeşitli kesimlerine dağılan "Bataklık Arapları"nın 5 bin yıllık kültürünü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bıraktığını açıkladı.
Zararın büyüklüğüne rağmen, tehdit altındaki sulak alanların kurtarılmasının hala mümkün olduğunu savunan UNEP, İran, Suriye, Türkiye ve Irak'ı, bir kurtarma planı konusunda anlaşma yapmaya çağırdı. UNEP, bu yöndeki bir planın, nehirlerin üzerinde inşa edilen barajların rolünü yeniden değerlendirmesi ve bölgede uzun vadede nehirlerin akışını tekrar sağlamak için var olan barajlarda değişiklikyapması gerektiğini belirtti.
Irak, İran, Suriye ve Türkiye'nin, kullanılabilir su kaynaklarını daha iyi idare etmesi gerektiğini belirten UNEP, 4 ülkeyi, "halkın ve doğanın çıkarı ve bataklıklara yeterli suyun sağlanması" için Dicle ve Fırat'ın suları konusunda uluslararası bir anlaşma imzalamaya çağırdı.
BM Çevre Programı'nın (UNEP) yürüttüğü araştırmaya göre, uydu görüntülerinde, 10 yıl kadar önce Ortadoğu'da medeniyetin beşiği olan geniş sulak alanın yaklaşık yüzde 90'ının, son 40 yılda 30'dan fazla barajın inşa edilmesi ve 1991 yılındaki Körfez Savaşı'ndan sonra nehir sularının kurutulması projeleri yüzünden yok olduğu tespit edildi. Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) tarafından çekilen uydu fotoğrafları ve tarihsel kayıtlara dayandırılan çalışma, bir zamanlar 15 bin ila 20 bin kilometrekarelik alanı kaplayan sulak arazinin, şimdi 1500 ila 2 bin kilometrekareye düştüğünü belirledi.
Araştırmaya göre, İran'da Havr El-Azim olarak bilinen El Havizeh bataklığının Irak-İran sınırındaki küçük kuzey kenarı, zarar görmeyen tek bölge. Ancak burası da barajlar yapılarak sulama amacıyla sularının yönünün değiştirtilmesi yüzünden hızla yok oluyor. NASA'nın son zamanlarda UNEP'e verdiği 16 bin görüntü arasındaki uydu fotoğraflarının, 1992 ile 2000 yılları arasında çekildiği ve 20 milyon dolar değerinde olduğu belirtildi. Fotoğrafların yarısından fazlasının, UNEP'in çalışmasından önce hiçbir bilimsel kuruluş tarafından görülmediği ya da incelenmediği kaydedildi. Körfez Savaşı'ndan sonra Irak'ın dış dünyadan koparılması nedeniyle bölgenin incelenmesinde zorluklarla karşılaşılıyor.
Uzlaşma çağrısı
Öte yandan UNEP, yerel vahşi hayatın da büyük zarar gördüğünü ve sulak alanların kaybının, 5'te biri İran'daki mülteci kamplarında yaşayan, geri kalanı da Irak'ın çeşitli kesimlerine dağılan "Bataklık Arapları"nın 5 bin yıllık kültürünü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bıraktığını açıkladı.
Zararın büyüklüğüne rağmen, tehdit altındaki sulak alanların kurtarılmasının hala mümkün olduğunu savunan UNEP, İran, Suriye, Türkiye ve Irak'ı, bir kurtarma planı konusunda anlaşma yapmaya çağırdı. UNEP, bu yöndeki bir planın, nehirlerin üzerinde inşa edilen barajların rolünü yeniden değerlendirmesi ve bölgede uzun vadede nehirlerin akışını tekrar sağlamak için var olan barajlarda değişiklikyapması gerektiğini belirtti.
Irak, İran, Suriye ve Türkiye'nin, kullanılabilir su kaynaklarını daha iyi idare etmesi gerektiğini belirten UNEP, 4 ülkeyi, "halkın ve doğanın çıkarı ve bataklıklara yeterli suyun sağlanması" için Dicle ve Fırat'ın suları konusunda uluslararası bir anlaşma imzalamaya çağırdı.
