logo
18 MAYIS 2024

Latin harfleriyle yapılan ilk rubu tahtası Eskişehir'de

Eskişehir Teknik Üniversitesi (ESTÜ) bünyesinde kurulan 'Matematik Noktası'nda sergilenen Latin harfleriyle yapılan ilk rubu tahtası, ziyaretçilerden büyük ilgi görüyor
25.01.2024 10:31:00
İhlas Haber Ajansı
Latin harfleriyle yapılan ilk rubu tahtası Eskişehir'de
Latin harfleriyle yapılan ilk rubu tahtası Eskişehir'de
Eskişehir Teknik Üniversitesi (ESTÜ) bünyesinde kurulan 'Matematik Noktası'nda sergilenen Latin harfleriyle yapılan ilk rubu tahtası, ziyaretçilerden büyük ilgi görüyor.

Eskişehir Teknik Üniversitesi Fen Fakültesi'nde bulunan Matematik Noktası, 300'den fazla materyalle misafirlerini ağırlamaya devam ediyor. Yaklaşık 13 yıldır hizmet veren müze niteliğindeki Matematik Noktası, matematiği nesne ve modellerle anlatarak misafirlerine sevdirmeyi hedefliyor. Matematik Noktası'nda tarihi kitaplar, yüzyıllar önce kullanılan çeşitli objelerin tasvirleri ve matematiğin sevdirilmesi için çeşitli oyunlar barındıran 'ispat masası' sergilenirken, Latin harfleriyle yapılan ilk rubu tahtası ziyaretçilerin dikkatini çekiyor. İslam dünyasında namaz vakitlerinin hesaplanmasında ve çeşitli matematiksel hesapların yapılmasında kullanılan rubu tahtası, Eskişehir koordinatlarına göre hazırlanması ve Latin harfleriyle yapılan ilk rubu tahtası olma özelliğiyle ziyaretçiler tarafından ilgi görüyor.

Dönemin Fen Fakültesi öğretim üyeleri Nevin Mahir, Nezahat Çetin, Bünyamin Demir, Taner Büyükköroğlu, Serkan Ali Düzce ve Ali Deniz ile birlikte Matematik Noktası'nın altyapı projesini oluşturan Mehmet Üreyen, ziyaretçilerin sıklıkla merak ettiği rubu tahtası hakkında bilgi verdi.

Kökeni 14'üncü yüzyıla dayanan ve 1900'lü yıllara kadar aktif olarak kullanılan rubu tahtalarının özelliklerinden bahseden Üreyen, bu tahtayla hem matematiksel hesaplamaların yapıldığını hem de namaz ve oruç gibi ibadetlerin zaman hesaplamalarının yapıldığını söyledi. Rubu tahtasının güneşe tutularak çeşitli hesapların yapılabildiğini belirten Üreyen, güneşin farklı enlem ve boylamlardaki konumlarına göre hesaplamalar değiştiği için her tahtanın belli bir konumda işlev gösterebileceğini söyledi.

"Latin alfabesiyle yazılan, yapılan ilk rubu tahtası budur"

Matematik Noktası'nda sergilenen rubu tahtasının Eskişehir koordinatlarına göre yapıldığını ve Latin harfleriyle yapılan ilk rubu tahtası olma özelliğini taşıdığını belirten Mehmet Üreyen, şunları söyledi:

'Rubu tahtası İslam dünyasında namaz vakitlerini hesaplamak amacıyla kullanılan bir araçtır. Rubu tahtasının iki yüzü var, bir yüzü rubul-mukantarat, diğer yüzü ise rubul-müceyyeb olarak biliniyor. Mukantarat yüzünde belli bir seviyede erbabı bilir, güneşe tutuyorlar. Şunu söyleyeyim, bu belli enlemlere göre yapılıyor. Mesela biz bunu Eskişehir'e göre yaptırdık. Latin alfabesiyle yazılan, yapılan ilk rubu tahtası budur, daha önce hiç görmedik. Daha önce Osmanlı'da hep Arap alfabesi ile olanlar var. Şimdi güneşe bakılıyor, bununla güneşin yüksekliğini rubul-mukantarat yüzüyle ölçüyorlar. Rubul-müceyyeb yüzü de hesap makinesi kısmıdır.

Orada iki sayının çarpımını yapabiliyorsunuz. Bir sayının karesini, karekökünü, küpünü ve küp kökünü yaklaşık olarak hesaplayabiliyorsunuz. Ayrıca bir açının sinüs ve kosinüsünü hesaplayabilirsiniz. Galiba 20'nci yüzyılın başlarına kadar kullanılmış. Hatta ben İnegöl'de bir saatçinin vitrininde gördüm, rica ettim 'Bunu bana satın, müzeye koyacağım' dedim ama 'Vermem' dedi. 'Ne olursun ver, ücreti neyse vereceğim' dedim, 'Vallahi vermem, benim babam bununla namaz vakti hesaplardı' dedi.

Yani onun babası bununla namaz vakti hesapladığına göre demek ki 20'nci yüzyılda 50-100 yıl önce bu kullanılmış. Bunu biz yaptırdık, bunları uzmanı çizebiliyor. Latin alfabesiyle bastırdık, daha öncekiler Arap alfabesiyle basıldı. Hatta hangi şehre göre ve hangi ustanın yaptığı üstünde yazıyor.'İHA
Beşiktaş'tan Mourinho hamlesi
Yücel: 1 aydır görüşüyoruz teklifimize sıcak bakıyor
Trabzonspor üçüncülüğü garantiledi
Onuachu bordo-mavilileri sırtladı
Özel'den sert mücadele mesajı
'Meydanlar bizimdir'
19 Mayıs bir dönüm noktasıydı
Yarın tüm yurtta coşkuyla kutlanacak
Genel merkezi binasını kapattı
'Yola dijitalde devam edeceğiz'
'Atatürk’ün partisini iktidara taşıma sorumluluğumuz var'
İmamoğlu'nu ziyaret etti
AKP'li Yılmaz'dan küskün seçmene mesaj
'İncinmişleri telafi edeceğiz'
Özgür Özel'i bu sözlerle hedef aldı
'Art niyetlilik, terör seviciliği ve ikiyüzlülük'
Son bir haftada 2 milyona yakın araç denetlendi
Yaklaşık 416 bin cezai işlem uygulandı
Ankara Emniyeti soruşturmasında 1 gözaltı daha
Haberleşmeye aracılık etmiş
Doğu Karadeniz'de bungalov tesis artışına tepki
Çay ve fındık bahçeleri kesiliyor!
AKP ve CHP'lileri buluşturan düğün
Takılar valizlerle taşındı
Erdoğan'a yanıt veren Gürer'den kritik soru
'İthal hayvanları kimler topluyor?'
TESK Başkanı'ndan hükümete 'vergi' çağrısı
'Artış değil yapılandırma lazım'
Zincirleme kazaya neden olan kadın sürücü
'Polis çağırmayın'
Beşiktaş'tan Mourinho hamlesi
Yücel: 1 aydır görüşüyoruz teklifimize sıcak bakıyor
Trabzonspor üçüncülüğü garantiledi
Onuachu bordo-mavilileri sırtladı
Özel'den sert mücadele mesajı
'Meydanlar bizimdir'
19 Mayıs bir dönüm noktasıydı
Yarın tüm yurtta coşkuyla kutlanacak
Genel merkezi binasını kapattı
'Yola dijitalde devam edeceğiz'
'Atatürk’ün partisini iktidara taşıma sorumluluğumuz var'
İmamoğlu'nu ziyaret etti
AKP'li Yılmaz'dan küskün seçmene mesaj
'İncinmişleri telafi edeceğiz'
Özgür Özel'i bu sözlerle hedef aldı
'Art niyetlilik, terör seviciliği ve ikiyüzlülük'
Son bir haftada 2 milyona yakın araç denetlendi
Yaklaşık 416 bin cezai işlem uygulandı
Ankara Emniyeti soruşturmasında 1 gözaltı daha
Haberleşmeye aracılık etmiş
Doğu Karadeniz'de bungalov tesis artışına tepki
Çay ve fındık bahçeleri kesiliyor!
AKP ve CHP'lileri buluşturan düğün
Takılar valizlerle taşındı
Erdoğan'a yanıt veren Gürer'den kritik soru
'İthal hayvanları kimler topluyor?'
TESK Başkanı'ndan hükümete 'vergi' çağrısı
'Artış değil yapılandırma lazım'
Zincirleme kazaya neden olan kadın sürücü
'Polis çağırmayın'

19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, yarın yurtta ve dış temsilciliklerde coşkuyla kutlanacak

19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, yarın yurtta ve dış temsilciliklerde coşkuyla kutlanacak. 19 Mayıs 1919 tarihi, Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihindeki dönüm noktalarından biri 
18.05.2024 14:34:00
Yenal Arman
 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, yarın yurtta ve dış temsilciliklerde coşkuyla kutlanacak
 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, yarın yurtta ve dış temsilciliklerde coşkuyla kutlanacak
Türkiye'nin dönüm noktalarından biri olan ve Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a çıkışını anma amacı taşıyan 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı yarın tüm yurtta ve dış temsilciliklerde coşkuyla kutlanacak. Bu tarih, Atatürk'ün gençliğe verdiği değeri ve milletin kurtuluşunda genç fikirlerin önemini vurgulayan bir dönüm noktası mesabesinde. Atatürk'ün "Genç fikirli demek, doğruyu gören ve anlayan gerçek fikirli demektir" sözü, bu anlayışın özünü yansıtıyor. Atatürk'ün gençliğe hitaben yaptığı konuşmalar, onun gençlik kavramını sadece yaşla sınırlı olmayan, fikirde yeniliği ve doğruyu görebilme yetisini ifade eden bir anlayışla ele aldığını gösterir. Bu nedenle, 19 Mayıs'ın "Gençlik ve Spor Bayramı" olarak kutlanması, Atatürk'ün gençliğe ve yenilikçi düşüncelere verdiği önemi simgeler. Atatürk'ün 16-19 Mayıs 1919 tarihleri arasında İstanbul'dan Samsun'a yaptığı yolculuk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecindeki önemli olaylardan biridir. Bu yolculuk, Birinci Dünya Savaşı sonrası zor koşullar altında kurtuluş arayan Türk Milleti için umut ışığı olmuş ve Atatürk'ün liderliğinde Samsun'dan başlayarak millî mücadele yolunu açmıştır.

Neden Samsun?

Samsun, işgal kuvvetleri için stratejik bir öneme sahipti ve Karadeniz'den Orta Anadolu'ya açılan en güvenilir kapı olarak görülüyordu. İngilizlerin 9 Mart 1919'da Samsun'a asker çıkarması ve buna karşılık Türk Makinalı Tüfek Birliğinden bir teğmenin dağa çıkarak gösterdiği tepki, bölgenin önemini daha da artırmıştır. İngiliz Yüksek Komiserliği'nin Türk halkının silahlandığına dair şikayetleri üzerine, Atatürk bu bölgeye dönemin padişah Vahdettin tarafından, Anadolu'daki askerlerin silahsızlandırılması göreviyle olağanüstü yetkilerle gönderilmiştir.

Bandırma Vapuru'nda 18 kişi vardı

Atatürk'ün yolculuğuna eşlik eden 18 kişilik ekip, 16 Mayıs 1919'da "Bandırma" vapuruyla İstanbul'dan ayrılmış ve 17 Mayıs'ta İnebolu'ya, 18 Mayıs'ta ise Samsun'a ulaşmıştır. Atatürk'ün Samsun'a çıkışı, şehrin zor durumunu ve İngiliz işgal kuvvetlerinin varlığını gözler önüne sermiştir. Atatürk ve beraberindekiler, Hıntıka Palas'ta kaldıkları süre boyunca bu sorunlar üzerine yoğunlaşmış ve millî mücadele için planlar yapmışlardır. Atatürk ile beraber 16 Mayıs 1919 Cuma günü başlayacak yolculuğa gemi kaptanı İsmail Hakkı Durusu dışında 18 kişi eşlik edecekti. Bu 18 kişinin adları şöyleydi: "III. Kolordu Komutanı Kurmay Albay Refet Bey (General Bele), Müfettişlik Kurmay Başkanı Kurmay Albay Manastırlı Kâzım Bey (General DIRIK), Müfettişlik Sağlık Bakanı Doktor Albay İbrahim Talî Bey (ÖNGÖREN), Kurmay Başkan Yardımcısı Kurbay Yarbay Mehmet Ârif Bey(AYICI), Karargâh Erkân-ı Harbiyesi İstihbarat ve Siyâsiyât Şubesi Müdürü Kurmay Binbaşı Hüsrev Bey(GEREDE), Müfettişlik Topçu Komutanı Topçu Binbaşı Refik Bey(SAYDAM), Müfettişlik Başyaveri Yüzbaşı Cevad Abbas(GÜRER), Kurmay Mülhakı Yüzbaşı Mümtaz (TÜNAY),Kurmay Mülhakı Yüzbaşı İsmail Hakkı (EDE), Müfettişlik Emir Subayı Yüzbaşı Ali Şevket (ÖNDERSEV), Karargâh Komutanı Yüzbaşı Mustafa Vasfi (SÜSOY), Kurmay Başkanı Emir Subayı ve Müfettişlik Kâlem Âmiri Üsteğmen Arif Hikmet (GERÇEKÇI), İaşe Subayı Üsteğmen Abdullah(KUNT), Müfettişlik İkinci Yaveri Teğmen Muzaffer (KILIÇ), Şifre Kâtibi, Birinci Sınıf Kâtip Fâik (AYBARS), Şifre Kâtibi Yardımcısı, Dördüncü Sınıf Kâtip Memduh (ATASEV)." Bu tarihi yolculuk, Türk Milleti için kurtuluşun başlangıcı olmuş ve Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a ayak basmasının anlamı, bu tarihin Türk gençliğine armağan edilmesiyle daha da pekiştirilmiştir. Atatürk'ün gençliğe olan inancı ve onlara duyduğu güven, Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atılmasında büyük bir rol oynamıştır.

Amasya Üniversitesi'nde Dr. Girayalp Karakuş'a saldırının ardından şüphe yaratan fotoğraf

Amasya Üniversitesi eski rektör yardımcısı ve Fen Edebiyat Fakültesi Dekanının, öğretim görevlisi Dr. Girayalp Karakuş'a saldıranlar ve eski Amasya Ülkü Ocakları Başkanı ile hatıra fotoğrafları çektirdiği ortaya çıktı.
18.05.2024 13:46:00 / Güncelleme: 18.05.2024 14:07:44
Atakan Akbal
Amasya Üniversitesi'nde Dr. Girayalp Karakuş'a saldırının ardından şüphe yaratan fotoğraf
Amasya Üniversitesi'nde Dr. Girayalp Karakuş'a saldırının ardından şüphe yaratan fotoğraf
Amasya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Girayalp Karakuş SOL Kültür yayınevinin düzenlediği bir "Edebiyat Söyleşisine" konuşmacı olarak katılmasından sonra ülkücülerin hedefi haline geldi.

Kendilerine "Amasya Üniversitesi Ülkücüleri" diyen bir grup ülkücü öğrenci, Dr. Karakuş'a mezuniyet töreninde palalarla saldırmıştı.

Saldırının ardından ise Amasya Üniversitesi eski rektör yardımcısı ve Fen Edebiyat Fakültesi Dekanının saldırganlar ve eski Amasya Ülkü Ocakları Başkanı ile hatıra fotoğrafları çektirdiği ortaya çıktı.



Dr. Girayalp Karakuş kısa bir süre önce de Milliyetçi Hareket Partisi'ne (MHP) yakınlığı ile bilinen Bengütürk ve Kampüs adlı haber portallarının da hedefi hâline gelmişti.

Dr. Karakuş, ilgili haber portalları hakkında suç duyurusunda bulunmuştu.

Ankara Emniyeti ile ilgili soruşturmada 1 gözaltı daha

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Ankara Emniyet Müdürlüğü ile ilgili soruşturma kapsamında, firari sanık ile şüpheli arasındaki iletişime aracılık yaptığı tespit edilen bir kişinin gözaltına alındığını bildirdi.
18.05.2024 12:35:00
İhlas Haber Ajansı
Ankara Emniyeti ile ilgili soruşturmada 1 gözaltı daha
Ankara Emniyeti ile ilgili soruşturmada 1 gözaltı daha
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturmayla ilgili yapılan açıklamada, 'Devam eden soruşturma kapsamında; firari sanık SS ile şüpheli Ş.D. arasındaki iletişime aracılık eden sivil şahıs N.Ö.K. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığımızın talimatıyla gözaltına alınmıştır. Halen gözaltında 8 şüpheli bulunmaktadır. Şüphelilerin dijitallerinin inceleme işlemleri devam etmektedir. Soruşturmada gelişme oldukça kamuoyuyla paylaşılacağı hususu saygıyla duyurulur' ifadeleri yer aldı.

Dışişleri Bakanlığından, Kırım Tatar ve Çerkes sürgünü mesajı

Dışişleri Bakanlığından, Kırım Tatar sürgününün 80'inci, Çerkes Sürgünü'nün 160'ıncı yılı vesilesiyle paylaşılan mesajda, "Kırım Tatarlarının ve Kafkasya'nın kardeş halklarının acılarını paylaşıyor ve hatıralarını saygıyla yad ediyoruz." ifadesi kullanıldı.
18.05.2024 11:14:00
Anadolu Ajansı
Dışişleri Bakanlığından, Kırım Tatar ve Çerkes sürgünü mesajı
Dışişleri Bakanlığından, Kırım Tatar ve Çerkes sürgünü mesajı

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Kırım Tatar Türk halkının 18 Mayıs 1944'te Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) tarafından sürgüne gönderilmesinin 80'inci yıl dönümünün hüzün ve teessürle hatırlandığı vurgulanarak şunlar kaydedildi:

"80 yıl önce bugün, yüz binlerce Kırım Tatarı ana vatanlarından zorla çıkartılarak çeşitli ülkelerdeki çalışma kamplarına sürülmüş; maruz kaldıkları gayriinsani koşullardan dolayı yaşlı, çocuk ve kadın çok sayıda kişi hayatını kaybetmiştir. Üzerinden 80 yıl geçmiş olmasına rağmen Kırım Tatar halkının gasp edilen hakları iade edilmemiş, acıları dinmemiştir. Kırım'ın hukuk dışı ilhakı yeni acılara kapı aralamıştır."

Açıklamada, Türkiye'nin geçmişte olduğu gibi bundan sonra da Kırım Tatarlarının kimliklerinin korunması; güvenlik, refah ve esenliklerinin sağlanması için onların yanında olmaya devam edeceğinin altı çizildi.
 

'Çerkes Sürgünü'nün, Türkiye'nin üzüntüyle hatırladığı bir trajedi olduğu belirtilen açıklamada, "Bundan 160 yıl önce 21 Mayıs'ta Kafkasya halkları çok ağır şartlar altında ana vatanlarını terk etmek zorunda bırakılmış ve çok sayıda insan hayatını kaybetmiştir." denildi.

Açıklamada, "Kırım Tatarlarının ve Kafkasya'nın kardeş halklarının acılarını paylaşıyor ve hatıralarını saygıyla yad ediyoruz." ifadesine yer verildi. 

logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.