İşsizlikte anormal rakamlar

RECEP BAHAR / DETAY HABER

 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Aralık ayında yüzde 13.5 seviyesinde açıklanan işsizlik oranı Ocak ayında patlama yaparak yüzde 14.7'ye yükseldi. Aylık bazda AK Parti döneminin en yüksek işsizlik oranı yüzde 16.1 ile Şubat 2009'da yaşanmıştı.

Bu rakam aynı zamanda Cumhuriyet tarihinin işsizlik rekoru...  Şubat 2019'da bu rekorun da kırılması bekleniyor. Burada not edelim: Ocak 2009'da işsizlik yüzde 15.5, Mart 2009'da yüzde 15.8 olarak gerçekleşmişti.

 

Patlama yaşandı

 

Böylelikle 15 yaş ve üzeri işsiz sayısı Ocak 2019'da geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 259 bin artarak 4 milyon 668 kişi oldu. 15-24 yaş arası genç nüfusta işsizlik oranı 6.8 puanlık artış ile yüzde 26.7 olurken, 15-64 yaş grubunda bu oran 3.9 puanlık artış ile yüzde 15 seviyesinde gerçekleşti.

Ocakta rekor kıran genç işsizlik oranı, Ocak 2018'de yüzde 19.9, Aralık 2018'de ise yüzde 24.5 idi. Türkiye gibi gelişmekte olan bir ülkede her 4 gençten birinin işsiz kalması büyük bir 'emek ve zaman kaybı' anlamına da geliyor. Bu veriler, iş gücü piyasasına yeni girecek binlerce genç açısından 2019'un hatta sonrasının 'çok zor geçeceğini' ortaya koyuyor. 

 

Neresinden tutsan, dökülüyor

 

Ocak 2018-Ocak 2019 döneminde istihdam oranında ise düşüş yaşandı. İstihdam edilenler, bir önceki yılın aynı dönemine göre 872 bin kişi azalarak 27 milyon 157 bin kişi, istihdam oranı ise 1.9 puanlık azalış ile yüzde 44.5 oldu.

İstihdam oranı Şubat 2015'te yüzde 44.4 seviyesinde gerçekleşmişti. İşgücüne son 12 aylık dönemde 387 bin kişi daha katıldı. Sektörel dağılıma bakıldığında tarım sektöründe de, tarım dışı sektörlerde de düşüş görülüyor. Veriler tarım sektöründe çalışan sayısının 345 bin, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısının 526 bin kişi azaldığını ortaya koyuyor. 

 

Tarihimizde böyle işsizlik oranları yok

 

• 1923-1938 Cumhuriyet'in kuruluşundan Ulu Önder Atatürk'ün vefatına kadar geçen dönemin işsizlik ortalaması: yüzde 4.24

• 1938-1945 İkinci Dünya Savaşı dönemini de kapsayan Tek Parti dönemin işsizlik ortalaması: yüzde 2.86

• 1950-1960 Çok partili döneme geçtiği 1950'li yıllar, Demokrat Parti dönemi, Marshall yardımının alındığı ve yatırım atağının yaşandığı dönemin işsizlik ortalaması: yüzde 2.75

• 1960-1970 Süleyman Demirel'in başbakan olduğu dönemin işsizlik ortalaması: yüzde 4.33

• 1978 OPEC'in Batı ülkelerine petrol ambargosu uygulamasıyla patlak veren 1978 petrol krizi sırasında işsizlik cumhuriyet tarihinde ilk kez yüzde 10.1 ile çift haneyi gördü.

• 1970-1980 Sosyal çalkantılı ve enflasyonun yüksek olduğu yıllar. Ortalama işsizlik oranı yüzde 8.11 olarak gerçekleşti.

• 2009 yılı genelinde yüzde 14 ile Cumhuriyet tarihinin yeni işsizlik rekoru kırıldı.

• İşsizlik verileri; 1923-1987 yıllarında yıllık, 1988-1999 yılları arasında 6 aylık, 2000-2004 arasında üçer aylık (çeyrek), 2005 ve sonrasında aylık bazda açıklanıyor.