Orta Asya'da köşe kapmaca

Rusya'nın halen 'arka bahçesi' olarak gördüğü eski Sovyetler Birliği cumhuriyetleri, son aylarda, Afganistan yakınında askeri varlık kazanmak isteyen ABD'li yetkilileri sık sık ağırladı. Washington, Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan'a birlik konuşlandırma izni aldı. Kazakistan ise ABD'ye lojistik destek sözü verdi. ABD birliklerinin ne kadar süreyle bölgede kalacağı sorusu ise, Rusya'yı endişelendirmeye başladı. ABD'den 'Kalıcı değiliz' yönünde açıklamalar gelse de, Rusya ABD'nin bölgeyi kolay kolay terk etmeyeceğini düşünüyor.

Kırgızistan'ı ziyaret eden ABD'nin Afganistan operasyonu komutanı General Tommy Franks, halen bölgede güçlü bir askeri yapılanma içine girmelerine rağmen, burada devamlı olarak üslenmeyi amaçlamadıklarını belirtti. Fakat Rus gözlemciler, ABD'nin, Moskova'nın 'arka bahçesi' olarak gördüğü bölgede yarattığı etki alanını bırakacağından şüphe duyuyor.

Petrol rekabetinde

yeni boyut

Rusya, Orta Asya'yı uyuşturucu, siyasi istikrarsızlık ve İslami örgütlenmenin kaynağı olarak gördüğü Afganistan ve İran'a karşı tampon bölge olarak kullanıyordu. Fakat 11 Eylül sonrasında ABD'nin bölgede beliren askeri varlığı, Orta Asya üzerindeki petrol rekabetine yeni bir boyut kazandırdı.

Rusya'dan kızgın sesler

Rusya, ABD'nin Afganistan'a karşı savaş boyunca Orta Asya'da bulunmasına karşı çıkmadı. Fakat savaşın sona ermeye yüz tutmasıyla birlikte, memnuniyetsiz sesler duyulmaya başlandı. Rus Parlamentosu sözcülerinden Gennedy Seleznyov, bu ay Tacikistan'daki Rus askeri birliklerini ziyaretinde şöyle diyordu: 'Bırakın Amerikalılar Afganistan'la uğraşsın, ama Orta Asya'ya fazla karışmamaları gerek'. Tacikistan-Afganistan sınırındaki Rus birliklerin komutanı ise, 'Eğer ABD'nin bölgedeki varlığı gerekenden uzun sürerse, dostluğumuz bozulur' diye konuşuyordu.

ABD varlığından bölge ülkeleri memnun

Rus Parlamentosu'nun alt kanadı Duma'nın güvenlik komitesi başkanı Sergei Yushenkov'a göre ise, ABD'li General Tommy Franks'in 'Üslerimiz geçici' demesine rağmen, bu 'geçicilik süresini' olabildiğince uzatacağı yönünde görüş bildirdi. Yushenkov, ABD'ye destek veren ve üslerini barındıran cumhuriyetlerin de ABD varlığı sayesinde Rusya'ya karşı pazarlık gücünü artırdığına, üstelik güvenlik ve istihdam konusunda kendilerine kolaylık sağlanmış olduğuna dikkat çekti.