NATO, Soğuk Savaş döneminin Avrupa Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması'nı askıya aldı

NATO, Avrupa Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması'nı (AKKA) resmen askıya aldığını duyurdu. Bu adım, Rusya'nın Soğuk Savaş döneminden kalma bu güvenlik anlaşmasından çekilmesinin ardından atıldı. Merkezi Brüksel'de bulunan NATO, "Müttefik taraf devletlerin antlaşmaya uyduğu, Rusya'nın ise uymadığı bir durum sürdürülemez" dedi. İttifak ayrıca imzacı üyelerinin anlaşmaya katılımlarını dondurduklarını açıkladı.
NATO, anlaşmayı imzalayan müttefiklerinin "uluslararası hukuktan doğan haklarına uygun olarak AKKA'nın işleyişini gerekli olduğu sürece askıya alma niyetinde olduklarını" kaydetti. Açıklamada, NATO, üyelerinin "mevcut güvenlik ortamı ve bunun ittifakın güvenliği üzerindeki etkileri konusunda istişarelerde bulunmaya ve bunları değerlendirmeye" devam edeceği ifade edildi. NATO'nun 31 üyesinin çoğu, Kasım 1990'da Soğuk Savaş'taki rakiplerinin ortak sınırlara ya da sınırların yakınına kuvvet yığmasını önlemeyi amaçlayan AKKA'yı imzaladı.

"Güvenlik çıkarları açısından kabul edilemez"

Moskova, bu sabah anlaşmadan çekilme kararını kesinleştirdiğini açıkladı. Bu adım, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in önerdiği ve parlamentonun her iki kanadının da AKKA'yı kınayan bir tasarıyı onaylamasının ardından geldi. Putin söz konusu tasarıyı bu yılın mayıs ayında imzalayarak yürürlüğe sokmuştu. Anlaşma, Rusya ve ABD'nin dahil olduğu ve son yıllarda yürürlükten kalan birkaç önemli Soğuk Savaş dönemi anlaşmasından biri olarak kabul ediliyordu. Rusya Dışişleri Bakanlığı, anlaşmadan resmi olarak çekilme sürecinin tamamlandığını duyurdu.
Bakanlık, açıklamasında "Avrupa'da konvansiyonel silah kontrolünün uygulanabilirliğini yeniden tesis etmenin yolları üzerine bir diyalog için kapıyı açık bıraktık. Ancak muhaliflerimiz bu fırsattan yararlanmadılar" dedi. Ukrayna'daki gelişmeler ve NATO'nun son dönemdeki genişlemesini gerekçe gösteren bakanlık, anlaşmanın "resmi olarak korunmasının bile" "Rusya'nın temel güvenlik çıkarları açısından kabul edilemez" olduğunu kaydetti. Rusya, Şubat 2022'de Ukrayna'ya savaş açmasının ardından, NATO üyeleri Polonya, Slovakya, Romanya ve Macaristan ile de sınırı olan komşu ülkeye yüz binlerce Rus askeri gönderdi. Moskova, 2007 yılında bu anlaşmaya katılımını askıya almış ve 2015'te de tamamen çekilme niyetini açıklamıştı.

Rusya, nükleer denemeleri yasaklayan anlaşmadan çekildi

Rusya Devlet Başkanı Putin, geçtiğimiz hafta "Kapsamlı Nükleer Testlerin Yasaklanması Anlaşması"nın (CTBT) onaylanmasını iptal eden yasayı imzalamıştı. Putin, bu adımın, nükleer test yasağını imzalayan ancak onaylamayan ABD'nin tutumunu "yansıtacağını" söyledi. Rus parlamentosunun her iki kanadı da geçtiğimiz ay Moskova'nın tasarıyı onaylamasını iptal etmek üzere oy kullanmıştı. 1996'da kabul edilen CTBT, dünyanın herhangi bir yerindeki tüm nükleer patlamaları yasaklıyor, ancak anlaşma hiçbir zaman tam olarak uygulanmadı.