Millî Mücadele’de din adamları-XI

(dünden devam…)

Ahmet Müfit Efendi:

Kırşehir müftülerinden Hacı Mahmut Efendi'nin oğlu olan Ahmet Müfit Efendi, Fatih Medresesi mezunudur ve hukuk mektebini de bitirmiştir. 1910 senesinde, halkın arzusu ile Kırşehir müftülüğünü üstlendi. 1. Dünya Savaşı mütarekesinden sonra Damat Ferit Hükûmeti tarafından tutuklanarak İstanbul'a gönderildi ve Divan-ı Harb'e sevk edildi. Ancak kaçarak Kırşehir'e geldi ve Heyet-i Temsiliye ile temasa geçerek Kırşehir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'ni kurdu. İstanbul taraflısı Ankara Valisi Muhittin Paşa'yı, o günlerde Ankara'ya bağlı Kırşehir'e sokmadı. Yakın arkadaşı ve Birinci Millet Meclisi'nde kendisi gibi Kırşehir Mebusu olan Yahya Galip Kargı ile beraber başardığı bu hizmet dolayısıyla Ali Fuat Paşa, hatıratında, "Meclis'in Ankara'da toplanmasını sağlayan neticelerden biri" olarak bahseder.

TBMM'nin 1. dönemi için yapılan seçimde Kırşehir Milletvekili oldu ve 23 Nisan 1920'de Meclis'in açılışında hazır bulundu. Mecliste, anayasa, adalet, şer'iye-evkaf, bütçe, tasarı ve içtüzük komisyonlarında çalıştı. Meclis'in kabul ettiği ilk kanun olan Ağnam resmi kanunu, arkadaşlarıyla birlikte yaptığı öneri üzerine kabul edildi. 13 Kasım 1922'de izin alan 2. Başkanvekili Hüseyin Avni Bey'in yerine bir süre vekalet etti. 20 Kasım 1922'de Halife Abdülmecid Efendi'ye kutsal emanetleri teslim ve Meclis adına kutlama kurulunda bulundu. (Kuzu, 2015, s.57-58.)

Balıkesir Kongreleri:

İzmir'in işgali sonrasında Balıkesir, Millî Mücadele'den başka çare görmeyenler için merkez olmuş; ilki 26-30 Temmuz 1919'da, ikincisi 10 Ekim 1919'da olmak üzere iki kongre ile millî tepkiyi duyurmuştur. "Kongrede Balıkesir, Ayvalık, Soma, Akhisar, Bandırma, Edremit Redd-i İlhak Cemiyetleri temsilcileri toplandı. Delegelerin 27'si mahalli müftü ve müderrislerden teşkil etmişti: 1- Keçizade Hafız Mehmet Emin Efendi-Balıkesir 2- Arabacızade Hacı Hafız Mehmet Efendi-Balıkesir 3- Beypazarlızade Hafız Mehmet Efendi-Balıkesir 4- Keşkezade Hacı Bahattin Efendi-Balıkesir 5- Müftü Hoca Mehmet Bey 6- Soma Müfti-i Sabıkı Osman Efendi-Soma 7- Soma Müftüsü İsmail Hakkı Efendi-Soma 8- Müderris Hüseyin Efendi-Kırkağaç 9- Müderris İbrahim Efendi-Fart Nahiyesi 10- Hafız Arif Efendi-Kepsut Nahiyesi 11- Abdulgafur Efendi-Giresun nahiyesi 12- Hafız Mehmet Efendi-Şamlı nahiyesi 13- Hafız Hamit Efendi-Ivrindi nahiyesi. (Sarıkoyuncu,c.1, 2002, s.40).

Kararlara uyularak İngiltere, Amerika, Fransa, İtalya siyasî temsilciliklerine protesto notaları gönderildi. Şu parçalar protesto bildirilerinden alınmıştır: "Milletlerin hayat ve saadetleri namına savaş ettikleri bildirilen medeni devletlerin adalet hislerine itimat gösteren Türkler, dört senelik bir mütemadi mücadeleden sonra Cemiyet-i Akvam'ın yüksek fikirlerine itimat ederek (burada kast edilen Cemiyet-i Akvam Wilson prensipleri olsa gerektir) silahlarını teslim etmişlerdir." "Anadolu Türk ve Müslümandır. Cihan sulhüne esas olan Wilson prensiplerine göre, Anadolu'nun hiçbir yeri, hiçbir yabancıya verilemez." "Anadolu Türkleri yurtlarını kurtarıncaya kadar millî mücadeleye kesin olarak kararlıdırlar." (Aydemir, 2017, c.2, s.160).

Aynı tarihte Mustafa Kemal Erzurum'a varmıştır. 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında kongreyi yapar. Temmuzdaki bildiriden önce, İzmir'in işgali üzerine 16 Mayıs 1919'da Denizli Sarayköy'de işgali tel'in mitingi düzenlenmiştir. Bu mitingde ilçe müftüsü Ahmet Şükrü Efendi (ki meclis açıldığında 1. dönem Aydın milletvekilliği yapacaktır) halka, İzmir'in kafir Yunanlılar tarafından işgal edildiğini, bu kafirlerin bulunduğu yerde namaz kılınamayacağını ve kılınmasının caiz olmadığını bildirerek düşmana karşı korunmasını istemiştir. (Tarhan Toker, Kuva-yı Milliye ve Millî Mücadelede Denizli, Denizli, 1983, s.23). (Prof. Dr. Haydar Baş, Hoş Geldin Atatürk).