Joe Biden’ın ilk sınavı İran olacak

20 Ocak'ta başkanlık görevini devralacak olan ABD'nin yeni seçilen başkanı Joe Biden, İran konusunda önemli bir sınavla karşı karşıya. Geçtiğimiz hafta Trump'ın ekibi İran Körfezi'ne saldırı planı hazırlığı olduğu gerekçesiyle B-52 bombardıman uçaklarını gönderdi, ABD'nin bölgedeki nükleer uçak gemisi USS Nimitz'e de 'bölgede kal' talimatı verildi. Pazartesi günü ise İran yüzde 20 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetine başladığını açıklamış, Güney Kore bandıralı petrol tankerini ve mürettebatını alıkoymuştu. Biden'ın yemin ederek görevi devralmasına iki hafta kala meydana gelen ve gerilimi tırmandırması muhtemel gelişmeler, yeni başkanın, ABD'yi 2018'de Trump yönetiminin tek taraflı olarak çekildiği nükleer anlaşmaya yeniden dahil etme umudunu raydan çıkarma ya da bu süreci geciktirme tehlikesini beraberinde getirdi.

Askeri bir adım olası mı?

Tek bir yanlış hareketin ya da kasıtlı bir provokasyonun bölgede savaşı tetikleyebileceğinden endişe ediliyor. ABD'nin İran'a yönelik bir saldırı planladığına ilişkin bir işaret olmasa da, küçük ya da büyük bir gerekçe bulduğu takdirde Trump'ın giderayak İran'a yönelik radikal bir hamle emrini vermesinden duyulan endişeler devam ediyor. ABD'nin bölgedeki askeri hazırlıkları da uzmanlarca, 'bana saldırmam için bir gerekçe ver' şeklinde okunuyor. Savunma Bakan Vekili Christopher Miller'ın USS Nimitz uçak gemisi konusunda olağandışı bir şekilde önce 'geri dön' emri vermesi, ardından 'bölgede kal' şeklinde bu emri değiştirmesi, ABD'nin saldırı için gerekçe aramasının işaretlerinden biri olarak değerlendiriliyor.

Biden ne yapacak?

Biden'ın geçiş ekibi son gelişmeler ve bunların kendi planları açısından ne anlama gelebileceği konusunda ayrıntılı bir yorum yapmadı. Ancak Biden ve ulusal güvenlik danışmanları İran'a ilişkin yaklaşımlarını geniş bir çerçevede ortaya koydu. Bu listenin en başında da İran'ın nükleer anlaşmaya yeniden uymasının sağlanması ve daha sonra da anlaşmanın İran'ın nükleer dışı alanlardaki davranışını yani balistik füze kapasitesi ve denemelerini de kapsayacak şekilde genişletilmesi yer alıyor. İran ise ancak ABD'nin anlaşmaya yeniden dahil olması ve Trump'ın son iki yıldır yeniden uygulamaya başladığı yaptırımlardan geri adım atması halinde anlaşmaya yeniden uyacağını belirtiyor. Biden'ın danışmanları ise İran anlaşmanın maddelerine uyana kadar yaptırımların kaldırılmayacağını da vurguluyor. DIŞ HABERLER