Gül'ü kurtarma operasyonu

AKP, 21 Ekim'de Halkoyuna sunulacak Cumhurbaşkanı'nın halkın seçmesine ilişkin Anayasa değişikliği teklifinin krize neden olmasını önlemek için harekete geçti.

 

Referanduma sunulan Anayasa değişikliği paketinde yer alan geçici 18 ve 19. maddelerle ilgili Anayasa değişikliği teklifi TBMM Başkanlığına sunuldu. AKP, 21 Ekim'de Halkoyuna sunulacak Cumhurbaşkanı'nın halkın seçmesine ilişkin Anayasa değişikliği teklifinin kriz yaratmasını önlemek için değişiklik teklifini verdi.. AKP, kurmayları TBMM'de bulunan siyasi partilerle görüşerek "Gül krizini" önledi. İlk temaslarda AKP, CHP ve MHP'den olumlu sinyal aldı.

Halkoyuna sunulan Anayasa değişikliğinin geçici 19. maddesi "11. Cumhurbaşkanı'nı halk seçer" diyordu. Halen 11. Cumhurbaşkanı olan Abdullah Gül'ün durumu böylece tartışma konusu oluyordu. Başbakan Erdoğan, yapılacak halkoylamasından sonra "12. Cumhurbaşkanı'nın halk seçecek" demesine rağmen hukukçular ikiye bölünmüştü. Bazı hukukçular "Anayasa hükmü, 11. Cumhurbaşkanı seçilecek" diyordu.

Bu gelişmeler üzerine dün CHP Lideri Baykal, "Bu bir kriz çıkarır. Gelin referanduma gitmeden bu sorunu çözelim" demişti. MHP lideri Devlet Bahçeli'de bugün yazılı bir açıklama ile aynı yönde çağrılarda bulundu. Baykal ve Bahçeli'nin bu çağrısı üzerine harekete geçen AKP kurmayları partilerle görüşüp sorunu çözmeye çalışıyor.

Partilerle anlaşma sağlanması durumunda, Anayasa değişikliğinin geçici 18. ve 19. maddelerinin referandum kapsamından çıkarılması için yeni bir değişiklik teklifi hazırlanacak. Bu değişikilik teklifi hemen TBMM'den geçirilecek ve Cumhurbaşkanı Gül'ün onayını sunulacak. Böyşlece ciddi bir tartışma konusu olan "Halkoylamasından sonra kaçıncı Cumhurbaşkanı seçilecek" krizi ve "Gül'ün görev süresi" tartışmaları da son bulacak.

TEMASLAR BAŞLADIAK Parti Grup başkanvekilleri Sadullah Ergin ve Nihat Ergün, CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol'u ziyaret etti. Görüşme, basına kapalı olarak yapıldı.Edinilen bilgiye göre, AK Parti grup başkanvekilleri, referanduma sunulan Anayasa değişikliği paketinde değişiklik yapılmasına ilişkin tekliflerini CHP'ye sunduğu, ancak CHP'nin referandumu durduracak bir düzenleme yapılması istediği öğrenildi. AK Parti Grup Yönetiminde de konunun değerlendirileceği belirtildi.AK Parti'nin teklifinin, Anayasa paketinin geçici 18 ve 19. maddelerinde değişiklik öngördüğü bildirildi.CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol, AK Parti'nin, Anayasa değişikliğinin 11. cumhurbaşkanın halk tarafından seçilmesine ilişkin geçici 19. maddesi ile geçici 18. maddesinin düzenlemeden çıkarılmasına yönelik tekliflerini kendilerine sunduğunu söyledi. Anadol, "Referandum bir tartışma süreci yaratmıştır. Bu kaos ortamından kurtulmak için biz AKP Grubuna, gelin bu referandum sürecini durduralım, dedik" diye konuştu.Anadol, "AKP Grup Başkanvekilleri,bizim teklifimizi Sayın Başbakan'a sunacaklarını ve partilerinin yetkili kurulunda bunu değerlendirdikten sonra bize bilgi vereceklerini söylediler" dedi.

MHP DESTEK VERECEKMHP, AKP'nin referanduma sunulan Geçici Maddelerin iptaline destek verme eğiliminde.MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, AKP Grup Başkanvekillerinin kendisini ziyaretinden sonra yaptığı açıklamada, "Meclisin yeni bir tartışma ortamına girmemesi için geçici maddelerin kaldırılması yönündeki değişikliğe destek vereceğiz. Ama her iki yöntemi de yetkili kurallarımızda değerlendireceğizö dedi.Vural, daha önce MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin açıklama yaptığını hatırlatarak, yapılacak çalışmalara destek olacaklarını söyledi. Vural, amaçlarının gerginlik ortamına son vermek ve bazı sıkıntıları ortadan kaldırmak olduğunu bildirdi

DTP'DEN DESTEKDTP, AKP'nin referandum metninden Geçici Maddelerin çıkarılmasına ilişkin teklifine destek vereceğini açıkladı.AKP Grup Başkanvekilleri Sadullah Ergin ile Nihat Ergün'ün ziyaretinden sonra,DTP Grup Başkanvekili Fatma Kurtulan açıklama yaptı.Kurtulan, "12. Cumhurbaşkanının seçilmesini destekliyoruz. Bu konuda AKP'ye destek vereceğiz. Biz Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesinden yanayız" dedi.Kurtulan, referandum sürecinin durdurulmasına ilişkin sorular üzerine,öBu sürecin tamamen durdurulmasına karşıyız" dedi

KOMİSYON BAŞKANI NE DİYORTBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya, nasıl bir değişiklik yapılacağı konusunda, Anayasa paketinin halk oylamasında kabulü halinde bir bütün olarak yürürlüğe gireceğine işaret ederek, 11. Cumhurbaşkanının seçimini düzenleyen geçici 19. maddenin, cumhurbaşkanı seçilmiş bulunduğundan uygulama yeteneğini yitirdiğini, düzenleme konusunun da kalmadığını söyledi.

Gerek geçiş ve yorum hukuku kuralları gerekse mukayeseli hukukun, bu gibi durumlarda tamamlanmış statülerin etkilenmemesi prensibini öngördüğünü kaydeden İyimaya, "Madde yürürlüğe girmediği için yine anayasa koyucu, aynı usul ile bu maddeyi metinden çıkarabilir. Tek maddeye dayalı metinden çıkarma, paketin diğer maddeleri yönünden herhangi bir sonuç doğurmaz, referandum anayasal işlevini ve etkisini doğurur. Geçici 19. madde, metinden çıkarılsa da çıkarılmasa da 11. Cumhurbaşkanı, yeniden seçilemez" diye konuştu.İyimaya, referandumun planlandığı gibi 21 Ekimde yapılacağını, Geçici 19. maddeyi içeren bir Anayasa değişikliğiyle sorunun giderilebileceğini söyledi.

YSK BAŞKANI NE DİYORYüksek Seçim Kurulu Başkanı Muammer Aydın, 21 Ekim tarihinde yapılacak olan referandumda 11. Cumhurbaşkanının seçilmesine ilişkin hükümlerin bulunduğu maddede değişiklik yapılmasında yasal anlamda bir sakınca bulunmadığını söyledi.

Referandum öncesi pakette değişiklik yapılmasının mümkün olduğunu vurgulayan Aydın, "Yasaya aykırı bir durum teşkil etmez. Diyelim ki yasa oylandı. Yeni bir anayasa değişikliği ile referandumu değiştirebilirlerdi. Ama referanduma gidilmeden önce de bunu yapabilirler. Etik olup olmadığını tartışmak bizim yetkimizde değil. TBMM nasıl ki bunu çıkardı halk oyuna sundu, bu değişikliği de yapabilir. Biz yasaya ilişkin bir yorum yapmadık. Meclis'in yasadan maddeyi çıkarmasına itiraz etme yetkimiz yok zaten" diye konuştu.

TEKLİFTE NELER VARAK Parti'nin, 21 Ekimde referanduma sunulacak anayasa değişikliği paketinde yer alan geçici 18 ve 19. maddelerin metinden çıkarılmasına ilişkin anayasa değişikliği teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu.AK Parti'li 282 milletvekilinin imzasını taşıyan anayasa değişikliği teklifi, iki maddeden oluşuyor.Teklifin 1. maddesi, referanduma sunulacak ve cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini düzenleyen anayasa paketinin 6. maddesi içinde yer alan, "Seçim kanunlarında yapılacak değişikliklerin 11. cumhurbaşkanı seçiminde uygulanmasına imkan tanıyan" geçici 18. maddesi ile "cumhurbaşkanı seçimine ilişkin getirilen yeni düzenlemelerin 11. Cumhurbaşkanı seçiminde de uygulanmasını" öngören geçici 19. maddesinin, metinden çıkarılmasını öngörüyor.Teklifin 2. maddesi ise kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmesini ve halkoyuna sunulması durumunda maddelerin tümünün oylanmasını düzenliyor.Teklifin gerekçesinde, 11. Cumhurbaşkanının, yürürlükteki Anayasa hükümlerine göre seçilmiş bulunduğundan, halkoyuna sunulmuş olan anayasa paketinin geçici 18 ve geçici 19. maddelerinin çerçeve 6. maddeyle birlikte konusuz kaldığı belirtilerek, "Halkoylamasında kabul halinde dahi, bu maddelerin uygulama yetenekleri yoktur. Konusu kalmayan ve yürürlüğe girmesinden önce normatif etkisini yitiren bir maddenin halkoyuna tabi kılınmasının rasyonel ve demokratik bir mantığı kalmamıştır" denildi.Gerekçede, "Teklifin yürürlüğe girmesi halinde metinden çıkarılan maddeler dışında, ilan edilen halkoylaması süresinin aynen devam edeceği ve diğer maddeler yönünden bütün hukuki sonuçlarını doğuracağı tabiidir" görüşüne yer verildi.İLK OYLAMA 10 EKİM'DETBMM Anayasa Komisyonu, AK Parti'nin Anayasa değişikliği teklifini 8 Ekim Pazartesi günü görüşecek. Alınan bilgiye göre, Danışma Kurulu'nda AK Parti'nin, teklifin 48 saat geçmeden komisyonda görüşülmesi önerisi kabul edilmedi. Yapılan görüşmelerin ardından partiler, İçtüzük hükümlerine uygun olarak teklifin, Anayasa Komisyonu ve Genel Kurulda 48 saat süre geçtikten sonra ele alınmasında mutabık kaldılar.Partiler, Anayasa teklifinin 8 Ekim Pazartesi Günü Anayasa Komisyonunda görüşülmesini, 10 Ekim Çarşamba günü ise TBMM Genel Kurulunda ele alınması ve 1. tur oylamasının yapılmasını kabul ettiler. Bu durumda, teklifin 2. tur oylaması ise 16 Ekim Salı günü yapılacak.

İŞTE DE?İŞTİRİLMESİ İSTENİLEN MADDELER"GEÇİCİ MADDE 18 Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 67 nci maddesinin son fıkrası, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılabilmesi için; çıkarılması gereken kanun hükümleri ile seçim kanunlarında yapılacak değişiklikler bakımından dikkate alınmaz.

GEÇİCİ MADDE 19 Onbirinci Cumhurbaşkanı seçiminin ilk tur oylaması, bu Kanunun Resmi Gazetede yayımını takip eden kırkıncı günden sonraki ilk Pazar günü, ikinci tur oylaması ise ilk tur oylamayı takip eden ikinci Pazar günü yapılır.Anayasanın 101 inci maddesi uyarınca gösterilen adaylar, yazılı muvafakatları ve Anayasanın değişik 101 inci maddesindeki şartları ihtiva eden ve diğer ilgili belgelerle birlikte ilk tur oylama tarihinden otuz gün önce Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına başvururlar. Adayların başvurularında eksik bilgi ve belgelerin tespit edilmesi halinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı tarafından, eksikliklerin giderilmesi için üç günlük kesin süre verilir. Bu süre içinde eksikliklerin giderilmemesi halinde adaylar, kendiliğinden adaylıktan çekilmiş sayılırlar.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığınca, Anayasanın 101 inci maddesinde belirtilen nitelikleri taşıdıkları anlaşılan adaylara ilişkin kesin liste iki gün içinde ilan edilir ve Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına bildirilir.Cumhurbaşkanı adayı gösterilen kamu görevlisi, aday gösterildiği tarihten itibaren görevinden ayrılmış sayılır. Görevinden ayrılan kamu görevlisinin Cumhurbaşkanı seçilememesi halinde görevine geri dönmesi konusunda ilgili kanun hükümleri uygulanır.

Birinci tur seçim sonuçlarının kesinleşmesinden ikinci tur oylamanın sonuçlanmasına kadar, ikinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki oy sıralaması esas alınarak sıradaki adayla doldurulması suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.

Cumhurbaşkanının seçilmesine ilişkin usûl ve esasların kanunla düzenlenmesine kadar, 10/6/1983 tarihli ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu, 26/4/1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun, 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu, 23/5/1987 tarihli ve 3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun ile diğer kanunların bu maddeye aykırı olmayan hükümleri uygulanır.''