Felçsiz 3 yıl

2002 yılının ilk yarısında Avrupa Bölgesi'nin "çocuk felcinden arındırılmış bölge" olarak sertifikalandırılması bekleniyor. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, çocuk felcinin ortadan kaldırılmasından sonra dünyada, her yıl 1.5 milyar dolar tasarruf sağlanacak.

Yıllarca birçok çocuğun ölümüne veya sakat kalmasına yol açan çocuk felci, ailelerin sağlık bilincinin gelişmesi ve sağlık personelinin çabaları sonucunda tarihe karışıyor. Türkiye'de son vakanın 26 Kasım 1998 tarihinde Ağrı'da saptanmasından bu yana çocuk felçsiz 3. yıl bugün doluyor. Bu nedenle Ankara Hilton Oteli'nde, Sağlık Bakanı Osman Durmuş'un da katılacağı kutlama töreni düzenlenecek. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, gelişmekte olan ülkelerde hala 5 çocuktan biri, aşı ile korunabilen hastalıklardan yaşamını yitiriyor. Maliyeti en düşük, buna karşılık sağladığı yarar en büyük olan sağlık müdahalelerinden biri olan aşılama, Türkiye'de her çocuğa, tüm birinci basamak sağlık kurumlarında ücretsiz sunuluyor. Dünyada aşı ile yok edilmiş ilk hastalık olan çiçek hastalığı, yüzyıllar boyu dünyanın her yerinde ölümlere yol açtı veya ciltte kalıcı izler bırakıp körlüğe neden oldu. Dünyada çiçek hastalığına en son 1977 yılında rastlandı ve yaygın aşılama çalışmaları sonucunda bir daha çiçek hastalığı ile karşılaşılmadı. 2001 yılında aynı şekilde çocuk felcinin de yok edilmesi hedefleniyor ve bu hedefe yaklaşıldı. İlk olarak yaklaşık 3000 yıl önce eski Mısır fresklerinde tasvirine rastlanan, klinik olarak ise 1789'da tespit edilen bu hastalığa, 1874'de "Çocuk Felci" adı kondu. Yeryüzünde büyük salgınlara ve ölümlere yol açan bu hastalığa karşı Dr. Jonas Salk tarafından "ölü çocuk felci" aşısı geliştirildi. 1961 yılında ise Dr. Albert Sabin, "canlı çocuk felci" aşısını buldu. Etkinliği çok üst düzeyde olan ve damla şeklinde uygulanan canlı aşı ile salgınlar ortadan kaldırıldı.

Çocuk felci eradikasyon programı

Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) başlattığı, "Genişletilmiş Bağışıklama Programı"nın başarısı ve geçmişte çiçek hastalığının yok edilmiş olması, çocuk felcinin de ortadan kaldırılabileceği konusunda sağlıkçıları umutlandırdı. Dünya Sağlık Asamblesi'nde, 1988 yılında, dünyadan çocuk felcinin yok edilmesi (eradikasyonu) hedefi kabul edildi. 1989 yılındaki Dünya Çocuk Zirvesi'nde, Türkiye'nin de içinde yer aldığı 151 ülke liderinin onayı ile çocuk felci virüsünün ortadan kaldırılması amacıyla "Çocuk Felci Eradikasyon Programı" başlatıldı.

Bu amaçla, şu stratejiler belirlendi:

Yeni doğan her bebeğe, ilk yaşına kadar en az 3 doz çocuk felci aşısı yapmak,

Rutin aşılamalara ek olarak, 5 yaş altı bütün çocukların aşılandığı destek aşılama aktiviteleri düzenlemek,

15 yaşından küçüklerde görülen tüm ani felç vakalarını saptayarak, çocuk felci açısından incelemek,

Çocuk felci yönünden riskli bölgelerde ev ev dolaşarak, kitle aşılamaları yapmak. Ortak amaç için uygulamaya konulan bu stratejiler sonucunda, bugüne kadar milyonlarca doz çocuk felci aşısı uygulandı. Bu çabalar sonucunda, 1991 yılında, Amerika kıtasının son vakası Peru'da, Batı Pasifik bölgesinin son vakası ise 1997 yılında Kamboçya'da görüldü. Türkiye'de ise 7 yıldır ilkbahar aylarında düzenlenen "Ulusal Aşı Günleri"nin yanı sıra 4 yıldır çocuk felci açısından riskli kabul edilen illerde, sonbahar aylarında, ek aşılama uygulamaları yapıldı. Çalışmalar sonucunda, ülke genelinde yaklaşık 6.5 milyon 5 yaş altı çocuk bu hastalığa karşı aşılandı ve her turda elde edilen başarının yüzde 100'e yakın olduğu saptandı.

'Mücadeleyi gevşetmeden sürdürmeliyiz'

Sağlık Bakanı Osman Durmuş, yürütülen aşılama programı sayesinde artık Türkiye'de çocuk felci hastalığından sakat kalan çocuk olmayacağını belirterek, "Ancak Türkiye, uluslararası turizme açık bir ülke. Bu nedenle, bu hastalığı yeniden komşudan almamak için mücadeleyi gevşetmeden sürdürmek zorunda" dedi. Bakan Durmuş, Hilton Oteli'nde düzenlenen "Çocuk Felçsiz Üçüncü Yıl" kutlama törenine katıldı. Bayındırlık ve İskan Bakanı Abdülkadir Akcan'ın da katıldığı tören, saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı'nın okunmasıyla başladı. Daha sonra, çocuk felciyle ilgili bir sinevizyon gösterisi sunuldu. Durmuş, törende yaptığı konuşmada, çocuk felci hastalığının Türkiye'de 3 yıldır görülmediğini belirterek, Sağlık Bakanlığı'nın, bu konuda en alt düzeyden en üst düzeydeki görevlisine kadar "canla başla" çalıştığını kaydetti.