(Dünden devam ediyoruz) Muhammed bin Ali Maciyleveyh (r.a.), metindeki senetle Muhammed bin Sinan'dan şöyle naklediyor: "İmam Rıza (a.s.), ahkâmın hikmetleriyle ilgili sorduğum soruların cevabında şöyle yazdı

Zinada dört âdil şahsın şahitliği ve diğer haklarda ise iki tane şahidin olmasının sebebi

Hükmün (evli olan insan için) ağır olmasından dolayıdır. Çünkü bunda ölüm vardır. İşte bu sebepten dolayı şahitler iki kat daha fazla ve daha dakik olmalıdırlar. Yine ölüm, çocuğun soydan atılması (silinmesi) ve mirasta ise fesadın olmasından dolayıdır.

Çocuğun malının babasına izin almadan helal olması ama babanın malının oğluna izinsiz helal olmamasının sebebi

Kur'an-ı Kerim'de Allah'ın buyruğuna göre çocuk, babaya verilen bir bağış ve armağandır: "Dilediğini yaratır, dilediğine kız evlat verir ve dilediğine oğlan evlat."

Buna ilave olarak, çocuk ister büyük, ister küçük olsun geçimi babasının üzerinedir. Ona nispet verilip babasının adı ile tanınır.

Peygamber (s.a.v.) de şöyle buyuruyor: "Sen ve malın babana aitsiniz." Ama anne için bu şekilde değildir. Oğlunun malından onun veya babasının izni olmadan alamaz. Çünkü baba, çocuğun nafakasını vermek zorundadır. Ama kadın çocuğunun nafakasını vermeye mecbur değildir.

Öldürme (cinayet) olayı hariç bütün haklarda şahit getirmenin iddiada bulunana ve and içmenin ise iddia olunana (sanığa) ait olmasının sebebi

Çünkü itham olunan inkâr edendir. Dolayısıyla, inkâr ettiğine şahit getirmesi mümkün değildir.

Çünkü bilinmeyip meçhul olan şeydir. Ama ölüm olayında itham olunanın şahit getirmesi ve iddia edenin ise and içmesi gerekir.

Çünkü dikkatli bir şey olduğundan Müslümanlar burada ihtiyat ve dikkat ederler. Bu hiçbir müslümanın kanının heder olmaması içindir.

Delil ve şahit getirmenin çok zor olması, katil için önleyici ve nehyedicidir. Çünkü bu işi yapmadı diyecek ve şahit olacak kimse azdır.

Ama and içmede elli kişinin olmasının sebebi (Öldürülenin sahipleri filan şahıs öldürüldü diye elli kişi and içmelidirler; eğer bunlar yapmazlarsa karşı taraftan elli kişi bu şahıs yapmamıştır, diye and içmelidirler) bu dikkat, zorluk içindir. Böylece Müslüman'ın kanının heder olması önlenmiş olur.

Hırsızlığın haram olmasının sebebi

Eğer helal olsaydı mallar telef olur, cinayetler türerdi. Çünkü insanlar birbirlerinin mallarını gasp edebilmek için cinayet, kavga, çekememezlik oluşacaktı. Tabii bu, sonuçta ticaret ve sanatın terk edilmesine sebep olacaktır.

Çünkü zahmetle elde edilen malda hiç kimse ona diğerlerinden daha çok hak sahibi olamayacaktır (yani, o malı kazanan ile kazanamayan arasında fark olmayacağından çalışmayı terk edecektir).

Zina edenin vücuduna şiddetle vurulmasının sebepleri

Vücudun bu işi yapmasında ve bütün bedeninin bu çirkin işten zevk almasından dolayıdır. İşte bu yüzden vurmak, yapan için bir ceza, diğerlerine de ibret olsun diye yapılmıştır; zina, en büyük cinayettir.

Başkalarına zina nispetini veren ile içki içene seksen kırbaç vurulmasının sebebi

Birincisinde (başkalarına zina nispeti vermede) çocuğun ondan olmadığını ve nesillerin yok olup gitmesine sebep oluyor.

İçki içense (içki içtiği takdirde) sarhoş olur. Sarhoş olan ise iftira eder (ne konuştuğunu bilmez ve dolayısıyla iftira ettiğinden dolayı ona seksen kırbaç vurulmalıdır). Bu nedenle ona da iftira edenin hükmü vaciptir.

Üç kez had (hüküm) uygulandıktan sonra tekrar zina eden erkek veya kadının öldürülmesinin sebebi

Allah'ın hükmünü hafife alıp az saymalarından dolayıdır. (Vurmanın onlara fayda etmemesinden dolayıdır). Sanki bu, onlar için serbesttir.

Başka bir sebebi ise, Allah'ı ve hükmü hafife alan kimse kâfirdir. Kâfir olduğundan öldürülmesi de vaciptir.

Erkek ve kadınlarda eşcinselliğin haram edilmesinin sebepleri

Kadın erkek için ve erkek de kadın içindir. Bu şekilde düzenlenip yaratılmışlardır. Eğer kadın, kadınla ve erkek de erkekle birlikte olursa nesil ve soy kesilir, nizam ve tedbirin yok olup dünya düzeninin bozulmasına sebep olur.

Evli ve bekâr kadınların saçlarına bakılmasının haram olmasının sebebi

Erkeklerin şehvete gelip tahrik olmalarına sebep olur. Tahrik de insanı fesada götürür. Sonuçta helal olmayan şeye bulaşmasına sebep olur. Saçlarından başka diğer yerlerine bakılması da aynı şekildedir.

Yalnız Allah'ın izin verdiği hariç: "Yaşlanmış, âdet görmeyen ve evlenmesi de geçen kadınların ziynetlerini göstermek için olmazsa, başlarını açmalarında sakınca yoktur."

Yani, elbiseden başka (üstünü örttüğü elbiseden başka). Böyle kimselerin saçlarına bakmanın bir sakıncası yoktur." (Prof. Dr. Haydar Baş İmam Ali Rıza eserinden)