Gıda güvenliğinde eksiklik çok büyük

SELİM AYANOĞLU / İSTANBUL

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) hazırladığı Ispanak Raporu/2019 ile son günlerde gündeme gelen ıspanakla zehirlenme olaylarına açıklık getirdi.
Raporda yer alan verilere göre Türkiye'nin 2018 yılında toplam ıspanak üretimi 225 bin ton oldu. Bu üretimin 4'te 1'lik kısmı İzmir'de gerçekleştirildi. Türkiye'deki toplam ıspanak üretim alanı ise 160 bin dekarı buluyor. Dünya ıspanak üretimi ise 2017 yılında 28 milyon ton oldu.
Verilere göre ıspanak üretiminin yüzde 92'sini tek başına Çin gerçekleştiriyor. Bu teknik verileri paylaştıktan sonra ZMO raporunda son günlerde gündeme gelen zehirlenme olaylarıyla ilgili önemli açıklamalar yer aldı.
İstanbul ve sonrasında Tekirdağ'da ıspanaktan kaynaklandığı ifade edilen zehirlenme haberlerinin medyada en büyük gündem maddelerinden birisi olduğuna dikkat çekilen raporun değerlendirme kısmında şunlar kaydedildi: "Yetkililerce alelacele yapılan açıklamalarda, sorunun ıspanağa karışmış yabancı otlardan kaynaklandığı ifade edilip, bundan sonrasına dair gerekli tedbirlerin alındığı ve halkımızın sorunsuzca ıspanak tüketebileceği ifade edildi.
Ancak yapılan bu açıklamalar halkımızın kaygılarını gidermediği için pazarlarda kg fiyatı 1 TL'ye kadar düşen ıspanak alıcı bulamayarak çok büyük bir kısmı çöpe atıldı."

Gıda güvenliğinde eksiklikler var

Yaşanan olayın ülkemizde tarımsal üretim ve gıda güvenilirliği politikasında önemli bir eksiklik olduğunu bir kez daha gösterdiğine dikkat çekilen raporda, "Eksiklik sadece bununla kalmamakta, üretim planlaması yapılmadığı, üretici gerçek anlamda desteklenmediği ve örgütlenemediği için spekülatif fiyat artışlarına engel olunamamaktadır" denildi.
Raporda, yaşanan son olayda olduğu gibi gıda kaynaklı bu tür zehirlenme durumunda, sorun bir halk sağlığı sorunu olarak görülerek, bütüncül bir yaklaşımla gerekli incelemeler ivedilikle yapılması gerektiği dile getirildi. 

Ispanak fiyatları artacak

Yetkili kurum ve kuruluşların, ellerinde yeterince bilgi ve belge olmadan farklı görüş bildirmemelerine vurgu yapılan ZMO raporunda şunlar kaydedildi: "Yaşanan sorunun gerçek nedenlerinin kamuoyunun kaygılarını giderecek şekilde açıklıkla ortaya konmaması durumunda, en çok zararı en zayıf ve güçsüz olan kesimler görmektedir.
Bu olayda da en çok zararı üretici ve tüketici görecektir. Önümüzdeki dönemde ıspanak üretiminde önemli bir azalış olacağını ve fiyatların bu arzdaki azalış nedeniyle artacağını şimdiden söyleyebiliriz. Ispanaktan kaynaklandığı ifade edilen zehirlenme, üretim aşamasından başlayarak sofraya gelinceye kadar birçok aşamadaki etkenlerden kaynaklanmış olabilir.
Bu tür olumsuzlukların yaşanmaması için kamusal bir yaklaşımla bilimsel, teknik, tarafsız ve şeffaf bir gıda denetim mekanizması kurulmalıdır. Ziraat mühendislerinin teknik bilgisini alana yansıtacağı, ulusal gereksinimleri ve üreticileri koruyan bağımsız bir tarım politikası oluşturulmalıdır."