İhracat 2016'yı da geri viteste tamamladı

RECEP BAHAR/DETAY-HABER

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, 2016 yılı Aralık ayı ile yılın geneline ait ihracat rakamlarını Ankara'da açıkladı. Türkiye'nin aralık ayı ihracatı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 9,3 artarak 12 milyar 817 milyon dolar oldu.
İhracat aralık ayında kilogram bazında yüzde 4.7 artış gösterirken, yıllık bazda yüzde 4.1 artış kaydetti. Türkiye'nin 2016 yılı ihracatı ise bir önceki seneye kıyasla yüzde 0.8 gerileyerek 142 milyar 610 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci'nin de katıldığı basın toplantısında konuşan Büyükekşi, Türk ihracatçısının geçen yıl "parite, emtia-petrol fiyatlarındaki düşüş ve Rusya, Irak, Suriye, Libya'daki sorunlar" nedeniyle toplamda 8.7 milyar dolar kayıp yaşadığına işaret ederek, "Bunlar olmasaydı ihracat yüzde 5 artışla 150.8 milyar dolar olacaktı. Ancak gururla söyleyebiliriz ki geçen yıl dünya ticaretinden aldığımız payı yüzde 0.89'a çıkararak rekor kırdık. AB'nin ithalatından alınan pay da yüzde 1.28'e ulaşarak yine rekor kırdı. Bir de yıl içinde yaşanan terör olayları, 15 Temmuz hain darbe girişimi gibi ölçülemeyen kayıplarımız var. Bütün bu olanlara rağmen ihracattaki azalmayı başarısızlık olarak değerlendirmek haksızlık olur" şeklinde konuştu.
2017 yılı hedefi 155 milyar dolar
2017'yi atılım yılı ilan ettiklerini kaydeden Büyükekşi, "Yıl sonunda ihracatın 155 milyar dolara yükseleceğini öngörüyoruz. Orta Vadeli Plan (OVP) hedefi olan 153.3 milyar doları geride bırakacağız. Petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüşün son bulması, petrol ihracatçısı ülkelerin toparlanacak olması ve reform paketleri gibi gelişmelerle ihracatımız artışa geçecek. Rusya ile yaşanan ihracat kayıpları azalarak ortadan kalkacak" dedi.
Türkiye 2014 yılında 157.4 milyar dolarlık ihracat yaparak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırmıştı. Geçen yılki ihracat, dünya pazarlarında yaşanan daralmanın etkisiyle 143.7 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. TİM Başkanı Büyükekşi'nin 2017 yılı için koyduğu 155 milyar dolarlık ihracat hedefi, 2014 yılının gerisinde kalıyor.
İhracatın lideri değişmedi: Otomotiv
TİM verilerine göre sektör bazında Aralık ayında en fazla ihracatı 2 milyar 348 milyon dolarla otomotiv sektörü gerçekleştirdi. Bu sektörü 1 milyar 339 milyon dolarla hazır giyim ve konfeksiyon ile 1 milyar 282 milyon dolarla kimyevi maddeler sektörleri takip etti.
Ülke gruplarına göre ihracatta aralık ayında ilk sırada yüzde 45.5 pay ve 5 milyar 619 milyon dolar ile Avrupa Birliği, ikinci sırada yüzde 21.1 pay ve 2 milyar 599 milyon dolar ile Orta Doğu ülkeleri yer aldı. Bunları yüzde 8.5 pay ile Afrika ve yüzde 6.6 pay ile Rusya'nın da dahil olduğu Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri izledi.
İhracatın en büyük kaybedeni: Fındık
2015 yılı ile mukayese edildiğinde geçen yıl ihracatta en fazla kaybın yaşandığı kalem 'fındık ve fındık mamulleri' oldu. Fındık ihracatı yüzde 29.6 azalarak 2 milyar 825 milyon dolardan 1 milyar 988 milyon dolara indi.
Kaybedenler arasında ikinci sırada yüzde 9.5 ile 'kimyevi maddeler' sektörü yer aldı.
Sektörün ihracatı 15 milyar 398 milyon dolardan 13 milyar 936 milyon dolara düştü. Yükselenler arsında ise otomobil ihracatı yüzde 12.9'luk artışla ilk sırada yer alıyor. Özellikle 2014 yılında büyük kayıp yaşayan 'tütün ve türün mamulleri' ihracatı 2016'da toparlanarak yüzde 10'luk artışla 1 milyar 10 milyon dolara ulaştı. 
Irak ve Rusya toparlanıyor
Aralık ayında en fazla ihracat yapılan ilk beş ülke; Almanya, İngiltere, Irak, İtalya ve ABD oldu. Almanya'ya ihracat yüzde 3.7, Irak'a yüzde 59, İtalya'ya yüzde 12, ABD'ye yüzde 8.7 artarken, İngiltere'ye yüzde 2.8 geriledi.
Aralık ayında Birleşik Arap Emirlikleri'ne ihracat yüzde 77, Bulgaristan'a yüzde 44 artış gösterdi. Bunların yanında Rusya'ya ihracatta yüzde 13 ile bu yılın en düşük kaybı yaşandı. Yıllık bazda ise Almanya 13.7 milyar dolarlık ihracatla ilk sırada yer alırken, İngiltere 8.4 milyarla ikinci, İtalya 7.4 milyar dolarla 3., Irak ise 7.2 milyar dolarla 4. sırada yer aldı. Çin, 2.3 milyar dolarla 18., Rusya ise 1.8 milyar dolarla 19. sırada yer aldı.
Türkiye'nin Rusya'ya ihracatı son 16 yıldaki en düşük seviyesine inmiş oldu. Rusya'ya ihracat bavul ticareti hariç 2005'te 2.3, 2008'de 6.4, 2013'te 6.9, 2014'te 5.9, 2015'te 3 milyar 679 milyon dolar olarak gerçekleşmişti. 2016'da ise bu ülkeye ihracatımız yaklaşık yüzde 51 oranında geriledi. Rusya, 2015'te Türkiye'nin en çok ihracat yaptığı ülkeler arsında 9. sırada yer almaktaydı.